DOI Artikel:
Grzybkowska, Teresa: Orgród Armidy arkadyjskiej - Heleny Radziwiłłowej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0030
24
I I Ki л \ GRZYBKOWSKA
23. E.L. Vigée Lebrun, Henryk Lubomirski jako Geniusz Miłości i Przyjaźni,
1789. Berlin, Gemaldegalerie
Świątyni Miłości, czuwający nad przyjaźnią, przedstawiał Henryka Lubomirskiego i był kopią obrazu zna-
nego jako Geniusz Sławy z pałacu w Łańcucie (il. 23)65. W kontekście arkadyjskiej świątyni można sądzić,
że piękny chłopiec ucieleśniał nie sławę, lecz miłość i przyjaźń, jedną z podstawowych cnót wolnomular-
skich, o której znaczeniu w masonerii pisano od 1741 г., a Cyceron powiadał, że „Amicitia nisi inter bonos
non potest" - przyjaźń żyje tylko wśród dobrych ludzi66. Obraz więc należałoby zatytułować Geniusz Miło-
ści i Przyjaźni.
Przy wejściu od strony stawu schody flankują dwie rzeźby: antyczny oryginał rzymsko-egiptyzujący
sfinksa i kopia z XVIII w. jednego ze słynnych lwów kapitolińskich67. Radziwiłłowa - Mistrzyni umieściła
we wnętrzu, blisko drzwi, posąg Izydy. Figura tej bogini, rzeźby sfinksów' oraz inne wyobrażenia związane
ze starożytnym Egiptem, częste w Arkadii, spełniały ważną rolę w obrzędach wolnomularskich. Obok auten-
tycznych dzieł sztuki rzymskiej w parku znalazły się odlewy znanych arcydzieł świata starożytnego: posąg
Erosa i Afrodyty (Wenus), gipsowy odlew Apollina Belwederskiego, kopia hellenistycznej rzeźby Śpiącej
65 Obraz z Łańcuta dzisiaj znajduje się w Gemaldegalerie w Berlinie. Wspominany jest w Katalogu przedmiotów sztuk
pięknych znajdujących się w pałacu w Nieborowie i Arkadii, spisanym 25 VIII 1831 r. przez Antoniego Blanka pod numerem 105
i znajdował się wówczas w pałacu w pokoju sypialnym. Blank napisał: Amorek klęczący z laurem w ręku przez panią Lebrun na
płótnie. Zobacz też: Amor Polonus czyli miłość Polaków. Katalog wystawy (wedle pomysłu T. Grzybkowskicj,
Z. Z y g u 1 s к i e g o jun.), Muzeum Pałac w Wilanowie, marzec-sierpień 2010, t. 1, s. 269. Obraz zatytułowany jest tam tradycyjnie:
Geniusz Sławy.
66 Encyclopedia of Freemasonry, A.G. M а с к e y, revised and enlarged by R.I. С 1 e g g with supplemental volume by
H.L. Haywood, Macoy Publishing and Masonie Suppły Со., Inc. Richmond, Virginia, Ninth printing 1966, vol. I, s. 383.
67 M i к о с к i, Arcadia in Poland..., s. 16.
I I Ki л \ GRZYBKOWSKA
23. E.L. Vigée Lebrun, Henryk Lubomirski jako Geniusz Miłości i Przyjaźni,
1789. Berlin, Gemaldegalerie
Świątyni Miłości, czuwający nad przyjaźnią, przedstawiał Henryka Lubomirskiego i był kopią obrazu zna-
nego jako Geniusz Sławy z pałacu w Łańcucie (il. 23)65. W kontekście arkadyjskiej świątyni można sądzić,
że piękny chłopiec ucieleśniał nie sławę, lecz miłość i przyjaźń, jedną z podstawowych cnót wolnomular-
skich, o której znaczeniu w masonerii pisano od 1741 г., a Cyceron powiadał, że „Amicitia nisi inter bonos
non potest" - przyjaźń żyje tylko wśród dobrych ludzi66. Obraz więc należałoby zatytułować Geniusz Miło-
ści i Przyjaźni.
Przy wejściu od strony stawu schody flankują dwie rzeźby: antyczny oryginał rzymsko-egiptyzujący
sfinksa i kopia z XVIII w. jednego ze słynnych lwów kapitolińskich67. Radziwiłłowa - Mistrzyni umieściła
we wnętrzu, blisko drzwi, posąg Izydy. Figura tej bogini, rzeźby sfinksów' oraz inne wyobrażenia związane
ze starożytnym Egiptem, częste w Arkadii, spełniały ważną rolę w obrzędach wolnomularskich. Obok auten-
tycznych dzieł sztuki rzymskiej w parku znalazły się odlewy znanych arcydzieł świata starożytnego: posąg
Erosa i Afrodyty (Wenus), gipsowy odlew Apollina Belwederskiego, kopia hellenistycznej rzeźby Śpiącej
65 Obraz z Łańcuta dzisiaj znajduje się w Gemaldegalerie w Berlinie. Wspominany jest w Katalogu przedmiotów sztuk
pięknych znajdujących się w pałacu w Nieborowie i Arkadii, spisanym 25 VIII 1831 r. przez Antoniego Blanka pod numerem 105
i znajdował się wówczas w pałacu w pokoju sypialnym. Blank napisał: Amorek klęczący z laurem w ręku przez panią Lebrun na
płótnie. Zobacz też: Amor Polonus czyli miłość Polaków. Katalog wystawy (wedle pomysłu T. Grzybkowskicj,
Z. Z y g u 1 s к i e g o jun.), Muzeum Pałac w Wilanowie, marzec-sierpień 2010, t. 1, s. 269. Obraz zatytułowany jest tam tradycyjnie:
Geniusz Sławy.
66 Encyclopedia of Freemasonry, A.G. M а с к e y, revised and enlarged by R.I. С 1 e g g with supplemental volume by
H.L. Haywood, Macoy Publishing and Masonie Suppły Со., Inc. Richmond, Virginia, Ninth printing 1966, vol. I, s. 383.
67 M i к о с к i, Arcadia in Poland..., s. 16.