DOI Artikel:
Zieliński, Dominik: Między Historią Króla a Historią Psyche: Francuskie pierwowzory w malarskiej dekoracji wnętrz pałacu Herrenchiemsee
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0086
80
DOMINIK ZIELIŃSKI
8. J. Watter, Zbrojenia Króla na lądzie i na morzu, Herrenchiemsee, Galeria Zwierciadlana. Fot. D. Zieliński
Siły hiszpańskie złamane przez zdobycie Gandawy. Natomiast dwanaście mniejszych, malowanych owal-
nych kompozycji oraz osiem oktogonalnych, wykonanych w brązie (w Wersalu malowanych en grisaille),
łączy treści polityki zewnętrznej i wewnętrznej (il. 9). Całość dopełniają umieszczone na dekoracyjnym
gzymsie zwięzłe napisy w języku francuskim i daty, pełniące rolę objaśnień w rozbudowanym programie.
Ważnym odstępstwem od pierwowzoru w dekoracji sklepienia było zastąpienie malowanych kartuszy
i partii pomiędzy poszczególnymi kompozycjami ozdobnym stiukiem. Takie rozwiązanie, znane już wcze-
śniej z Galerii Apolla w Luwrze oraz galerii pałacu Saint Cloud, zwiększyło przepych majestatycznego
pomieszczenia. Wystrój, wzorem stanu Galerii w czasach królewskich, został uzupełniony kopiami antycz-
nych rzeźb z kolekcji Ludwika XIV, popiersiami cesarzy rzymskich ustawionymi także w sąsiednich kom-
natach, kandelabrami, wazami, żyrandolami50. Wygląd komnaty miał odwoływać się do okresu jej najwięk-
szej świetności, kiedy mieściła wykonane ze srebra słynne umeblowanie51.
Wnętrze Salonu Wojny dekoruje plafon Francja zaskakująca swoich wrogów (il. 10), ukazujący perso-
nifikację Francji w hełmie i z tarczą opatrzoną wizerunkiem Ludwika XIV. Na czterech fasetach umieszczono
50 W czasach Ludwika II trudno mówić o wystawności wersalskiej Galerii, pozbawionej wówczas wyposażenia (m.in. rzeźby
zostały po rewolucji przeniesione do Luwru). Jej stan najlepiej oddaje obraz Carla Kargera (1848-1913) ukazujący wersalską Galerię
(Ludwik II posiadał najprawdopodobniej jedną z replik tej kompozycji, por. przyp. 143, kat. 1032). Napoleon III (1808-1873) mimo
upodobania do przepychu i wystawności, nie uczynił z Wersalu jednej ze swoich rezydencji. Przegrana wojna z Prusami, do której
notabene przystąpiła także Bawaria, zakończyła się proklamacją 18 I 1871 r. w Galerii Zwierciadlanej Wilhelma I cesarzem Niemiec.
Wygnany z Paryża przez Komunę rząd i parlament pozostały w Wersalu do 1879 r. i od tego czasu pałac popadał w zapomnienie.
Dopiero w 2. poł. XX w. sukcesywnie zaczęto przywracać dawną świetność symbolowi pałacu Króla Słońce - Galerii Zwierciadlanej.
W latach 2004-2007 przeprowadzono pierwsze w historii kompleksowe prace restauratorskie, które przywróciły malowidłom
i pozostałym elementom wystroju dawny blask.
51 Dokładny opis Galerii i jej dwóch Salonów: S с hm id, Knirr, op. cit., s. 95-102. Ludwik II zlecił wykonanie z cyny
ozdobnych waz i donic na drzewka pomarańczowe, które planował umieścić w Galerii. Część z nich znajduje się obecnie w miejscu
przeznaczenia. Na temat srebrnej dekoracji Galerii i innych komnat pałacu w Wersalu m.in.: B. S aule, Quand Versailles était
meublé d'argent, [w:] Quand Versailles était meublé d'argent, dir. C. A r m i n j o n. Katalog wystawy, Musée National du Château
de Versailles et de Trianon, 21 novembre 2007 - 9 mars 2008, Paris 2007, s. 27-59.
DOMINIK ZIELIŃSKI
8. J. Watter, Zbrojenia Króla na lądzie i na morzu, Herrenchiemsee, Galeria Zwierciadlana. Fot. D. Zieliński
Siły hiszpańskie złamane przez zdobycie Gandawy. Natomiast dwanaście mniejszych, malowanych owal-
nych kompozycji oraz osiem oktogonalnych, wykonanych w brązie (w Wersalu malowanych en grisaille),
łączy treści polityki zewnętrznej i wewnętrznej (il. 9). Całość dopełniają umieszczone na dekoracyjnym
gzymsie zwięzłe napisy w języku francuskim i daty, pełniące rolę objaśnień w rozbudowanym programie.
Ważnym odstępstwem od pierwowzoru w dekoracji sklepienia było zastąpienie malowanych kartuszy
i partii pomiędzy poszczególnymi kompozycjami ozdobnym stiukiem. Takie rozwiązanie, znane już wcze-
śniej z Galerii Apolla w Luwrze oraz galerii pałacu Saint Cloud, zwiększyło przepych majestatycznego
pomieszczenia. Wystrój, wzorem stanu Galerii w czasach królewskich, został uzupełniony kopiami antycz-
nych rzeźb z kolekcji Ludwika XIV, popiersiami cesarzy rzymskich ustawionymi także w sąsiednich kom-
natach, kandelabrami, wazami, żyrandolami50. Wygląd komnaty miał odwoływać się do okresu jej najwięk-
szej świetności, kiedy mieściła wykonane ze srebra słynne umeblowanie51.
Wnętrze Salonu Wojny dekoruje plafon Francja zaskakująca swoich wrogów (il. 10), ukazujący perso-
nifikację Francji w hełmie i z tarczą opatrzoną wizerunkiem Ludwika XIV. Na czterech fasetach umieszczono
50 W czasach Ludwika II trudno mówić o wystawności wersalskiej Galerii, pozbawionej wówczas wyposażenia (m.in. rzeźby
zostały po rewolucji przeniesione do Luwru). Jej stan najlepiej oddaje obraz Carla Kargera (1848-1913) ukazujący wersalską Galerię
(Ludwik II posiadał najprawdopodobniej jedną z replik tej kompozycji, por. przyp. 143, kat. 1032). Napoleon III (1808-1873) mimo
upodobania do przepychu i wystawności, nie uczynił z Wersalu jednej ze swoich rezydencji. Przegrana wojna z Prusami, do której
notabene przystąpiła także Bawaria, zakończyła się proklamacją 18 I 1871 r. w Galerii Zwierciadlanej Wilhelma I cesarzem Niemiec.
Wygnany z Paryża przez Komunę rząd i parlament pozostały w Wersalu do 1879 r. i od tego czasu pałac popadał w zapomnienie.
Dopiero w 2. poł. XX w. sukcesywnie zaczęto przywracać dawną świetność symbolowi pałacu Króla Słońce - Galerii Zwierciadlanej.
W latach 2004-2007 przeprowadzono pierwsze w historii kompleksowe prace restauratorskie, które przywróciły malowidłom
i pozostałym elementom wystroju dawny blask.
51 Dokładny opis Galerii i jej dwóch Salonów: S с hm id, Knirr, op. cit., s. 95-102. Ludwik II zlecił wykonanie z cyny
ozdobnych waz i donic na drzewka pomarańczowe, które planował umieścić w Galerii. Część z nich znajduje się obecnie w miejscu
przeznaczenia. Na temat srebrnej dekoracji Galerii i innych komnat pałacu w Wersalu m.in.: B. S aule, Quand Versailles était
meublé d'argent, [w:] Quand Versailles était meublé d'argent, dir. C. A r m i n j o n. Katalog wystawy, Musée National du Château
de Versailles et de Trianon, 21 novembre 2007 - 9 mars 2008, Paris 2007, s. 27-59.