DOI article:
Sprawozdanie z działalności Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk za okres od stycznia do września 2010 roku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0242
236
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KOMITETU NAUK O SZTUCE PAN
jednogłośnym poparciu wszystkich członków, wystosować do ministerstwa pismo popierające wspomnianą
petycję. W związku ze zbliżającym się terminem wysunięcia i zaopiniowania przez Komitet kandydatury do
nagrody Prezesa Rady Ministrów, ks. prof. Ryszard Knapiński zaproponował ponowne zgłoszenie kandyda-
tury prof. Jana Harasimowicza w kategorii „wybitny dorobek naukowy".
Przewodniczący Komitetu, prof. Lubelski, przypomniał o zobowiązaniu Komitetu do przedłożenia wła-
dzom PAN raportu o stanie dyscyplin wchodzących w skład Komitetu. Wspomniał też o opracowanym przez
prof. Andrzeja Grzybkowskiego kwestionariuszu, będącym wzorcem porządkowania materiału informacyj-
nego dla poszczególnych raportów. Przewodniczący przypomniał też skład powołanych zespołów redagują-
cych raporty z poszczególnych dziedzin i proponowany terminarz, a także nadmienił o wprowadzeniu zre-
dagowanych tekstów raportów do konsultacji w Internecie. Profesor Zofia Helman-Bednarczyk przypomniała
o rozróżnieniu na muzykologię uniwersytecką, funkcjonującą w ramach wydziałów historycznych, oraz na
teorię muzyki, prowadzoną bądź jako wydział, bądź katedra na wyższych uczelniach muzycznych. Profesor
Andrzej Grzybkowski zaznaczył, iż opracowany przez niego kwestionariusz jest pomocą jedynie ramową,
w konkretnych wypadkach wymagającą rozszerzenia lub redukcji. Profesor Andrzej Rakowski przypomniał
zgromadzonym o wypowiedzi ministra kultury i dziedzictwa narodowego, przed obiema izbami Parlamentu,
iż muzyka i plastyka zostaną wycofane ze szkół. Nadmienił również, że w Polsce dopuszczono do tego, aby
przy ogromnym rozroście wyższego szkolnictwa muzycznego nastąpił zanik elementarnego powszechnego
kształcenia muzycznego, będącego glebą, z której wyrasta muzyka zawodowa oraz ogólna kultura muzyczna
społeczeństwa. Do wspomnianej anomalii przyczyniły się wydziały wychowania muzycznego w ramach
wyższego szkolnictwa muzycznego, stawiające sobie inne cele, aniżeli przygotowanie kadry nauczycielskiej
do powszechnego nauczania muzyki. Profesor Rakowski zaapelował o poparcie przez Komitet protestu śro-
dowisk muzycznych przeciw polityce likwidacyjnej elementarnego nauczania muzyki. Profesor Grażyna
Korpal poinformowała o działaniach Obywatelskiego Komitetu ds. Plastyki, liczącego 120 osób - artystów,
krytyków i historyków sztuki - protestujących przeciw nieprofesjonalnemu obsadzaniu muzealniczych sta-
nowisk kierowniczych, zwłaszcza w dziedzinie sztuki nowoczesnej, oraz nieprofesjonalnemu prowadzeniu,
albo w ogóle zaniechaniu elementarnych zajęć plastycznych w szkołach. Wspomniany Komitet, obecny też
w Internecie, jest oddolnym ruchem, jak na razie w swych protestach bezskutecznym. Profesor Tadeusz
Lubelski podsumował obydwie kwestie interwencyjne stwierdzeniem, że będzie on w imieniu Komitetu kry-
tycznie śledzić działania ministra w tych sprawach. Przypomniał też, że ochrona zabytków nieruchomych
znajduje się w gestii Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN.
4 marca 2010 r. odbyło się spotkanie Prezydium Komitetu, na którym omówiono nadesłane do zaopi-
niowania kandydatury do nagrody Prezesa Rady Ministrów i przekazanie do Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów stosownego wniosku.
26 marca 2010 r. odbyło się kolejne zebranie Komitetu. Wyjątkowo, w części otwartej, naukowej zebra-
nia, ze względu na kolidujące z porządkiem obrad posiedzenia zobowiązania członka PAN, prof. Andrzeja
Rakowskiego, Przewodniczący Komitetu, prof. Tadeusz Lubelski oddał mu głos przed przewidzianym na
ten moment referatem naukowym. Profesor Rakowski przypomniał, że w 2006 r. Komitet podjął uchwałę
popierającą działania Polskiej Rady Muzycznej w sprawie poprawy stanu umuzykalnienia w Polsce. Odbiega
ono, właściwie już od czasu II wojny światowej, w sposób rażący od standardów powszechnego szkolnego
umuzykalnienia dzieci w całym cywilizowanym świecie. Przed wojną dawanie dzieciom na lekcjach żywej
muzyki było normą. Nauczyciele umuzykalnienia obowiązkowo grali na skrzypcach. Rola seminariów
nauczycielskich w ich przygotowaniu była ogromna; na muzykę przeznaczano 210 godzin w ramach tego
kształcenia. Po wojnie - 30 godzin, umieszczonych w tzw. systemie zintegrowanym kształcenia pierwszych
trzech klas: jeden nauczyciel dla wszystkich przedmiotów, działający bez muzycznego przygotowania. Zigno-
rowano fakt, że to właśnie pierwsze lata nauki decydują o ukształtowaniu stosunku do muzyki na całe życie.
Te zaniedbania bardzo trudno jest do dziś naprawić. Wytworzyły się grupowe zawodowe interesy oraz lob-
bing mający na celu ich utrzymanie. Dlatego przedłużenie na następny okres poparcia Komitetu dla działań
w tej sprawie jest ważnym mandatem dla grupy eksperckiej pod przewodnictwem prof. Rakowskiego, która
przekonuje ministrów edukacji narodowej oraz kultury i dziedzictwa narodowego, ze zmiennym skutkiem, do
wprowadzenia niezbędnych reform strukturalnych, organizacyjnych i kadrowych w zakresie umuzykalnienia.
Przewodniczący Komitetu, profesor Lubelski, zaproponował, aby zebrani przegłosowali poparcie dla prośby
prof. Rakowskiego, a w ślad za tym wystosuje on pismo odnawiające aprobatę Komitetu dla dalszych działań
Polskiej Rady Muzycznej w sprawie poprawy umuzykalnienia. Zebrani jednogłośnie poparli ten wniosek.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KOMITETU NAUK O SZTUCE PAN
jednogłośnym poparciu wszystkich członków, wystosować do ministerstwa pismo popierające wspomnianą
petycję. W związku ze zbliżającym się terminem wysunięcia i zaopiniowania przez Komitet kandydatury do
nagrody Prezesa Rady Ministrów, ks. prof. Ryszard Knapiński zaproponował ponowne zgłoszenie kandyda-
tury prof. Jana Harasimowicza w kategorii „wybitny dorobek naukowy".
Przewodniczący Komitetu, prof. Lubelski, przypomniał o zobowiązaniu Komitetu do przedłożenia wła-
dzom PAN raportu o stanie dyscyplin wchodzących w skład Komitetu. Wspomniał też o opracowanym przez
prof. Andrzeja Grzybkowskiego kwestionariuszu, będącym wzorcem porządkowania materiału informacyj-
nego dla poszczególnych raportów. Przewodniczący przypomniał też skład powołanych zespołów redagują-
cych raporty z poszczególnych dziedzin i proponowany terminarz, a także nadmienił o wprowadzeniu zre-
dagowanych tekstów raportów do konsultacji w Internecie. Profesor Zofia Helman-Bednarczyk przypomniała
o rozróżnieniu na muzykologię uniwersytecką, funkcjonującą w ramach wydziałów historycznych, oraz na
teorię muzyki, prowadzoną bądź jako wydział, bądź katedra na wyższych uczelniach muzycznych. Profesor
Andrzej Grzybkowski zaznaczył, iż opracowany przez niego kwestionariusz jest pomocą jedynie ramową,
w konkretnych wypadkach wymagającą rozszerzenia lub redukcji. Profesor Andrzej Rakowski przypomniał
zgromadzonym o wypowiedzi ministra kultury i dziedzictwa narodowego, przed obiema izbami Parlamentu,
iż muzyka i plastyka zostaną wycofane ze szkół. Nadmienił również, że w Polsce dopuszczono do tego, aby
przy ogromnym rozroście wyższego szkolnictwa muzycznego nastąpił zanik elementarnego powszechnego
kształcenia muzycznego, będącego glebą, z której wyrasta muzyka zawodowa oraz ogólna kultura muzyczna
społeczeństwa. Do wspomnianej anomalii przyczyniły się wydziały wychowania muzycznego w ramach
wyższego szkolnictwa muzycznego, stawiające sobie inne cele, aniżeli przygotowanie kadry nauczycielskiej
do powszechnego nauczania muzyki. Profesor Rakowski zaapelował o poparcie przez Komitet protestu śro-
dowisk muzycznych przeciw polityce likwidacyjnej elementarnego nauczania muzyki. Profesor Grażyna
Korpal poinformowała o działaniach Obywatelskiego Komitetu ds. Plastyki, liczącego 120 osób - artystów,
krytyków i historyków sztuki - protestujących przeciw nieprofesjonalnemu obsadzaniu muzealniczych sta-
nowisk kierowniczych, zwłaszcza w dziedzinie sztuki nowoczesnej, oraz nieprofesjonalnemu prowadzeniu,
albo w ogóle zaniechaniu elementarnych zajęć plastycznych w szkołach. Wspomniany Komitet, obecny też
w Internecie, jest oddolnym ruchem, jak na razie w swych protestach bezskutecznym. Profesor Tadeusz
Lubelski podsumował obydwie kwestie interwencyjne stwierdzeniem, że będzie on w imieniu Komitetu kry-
tycznie śledzić działania ministra w tych sprawach. Przypomniał też, że ochrona zabytków nieruchomych
znajduje się w gestii Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN.
4 marca 2010 r. odbyło się spotkanie Prezydium Komitetu, na którym omówiono nadesłane do zaopi-
niowania kandydatury do nagrody Prezesa Rady Ministrów i przekazanie do Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów stosownego wniosku.
26 marca 2010 r. odbyło się kolejne zebranie Komitetu. Wyjątkowo, w części otwartej, naukowej zebra-
nia, ze względu na kolidujące z porządkiem obrad posiedzenia zobowiązania członka PAN, prof. Andrzeja
Rakowskiego, Przewodniczący Komitetu, prof. Tadeusz Lubelski oddał mu głos przed przewidzianym na
ten moment referatem naukowym. Profesor Rakowski przypomniał, że w 2006 r. Komitet podjął uchwałę
popierającą działania Polskiej Rady Muzycznej w sprawie poprawy stanu umuzykalnienia w Polsce. Odbiega
ono, właściwie już od czasu II wojny światowej, w sposób rażący od standardów powszechnego szkolnego
umuzykalnienia dzieci w całym cywilizowanym świecie. Przed wojną dawanie dzieciom na lekcjach żywej
muzyki było normą. Nauczyciele umuzykalnienia obowiązkowo grali na skrzypcach. Rola seminariów
nauczycielskich w ich przygotowaniu była ogromna; na muzykę przeznaczano 210 godzin w ramach tego
kształcenia. Po wojnie - 30 godzin, umieszczonych w tzw. systemie zintegrowanym kształcenia pierwszych
trzech klas: jeden nauczyciel dla wszystkich przedmiotów, działający bez muzycznego przygotowania. Zigno-
rowano fakt, że to właśnie pierwsze lata nauki decydują o ukształtowaniu stosunku do muzyki na całe życie.
Te zaniedbania bardzo trudno jest do dziś naprawić. Wytworzyły się grupowe zawodowe interesy oraz lob-
bing mający na celu ich utrzymanie. Dlatego przedłużenie na następny okres poparcia Komitetu dla działań
w tej sprawie jest ważnym mandatem dla grupy eksperckiej pod przewodnictwem prof. Rakowskiego, która
przekonuje ministrów edukacji narodowej oraz kultury i dziedzictwa narodowego, ze zmiennym skutkiem, do
wprowadzenia niezbędnych reform strukturalnych, organizacyjnych i kadrowych w zakresie umuzykalnienia.
Przewodniczący Komitetu, profesor Lubelski, zaproponował, aby zebrani przegłosowali poparcie dla prośby
prof. Rakowskiego, a w ślad za tym wystosuje on pismo odnawiające aprobatę Komitetu dla dalszych działań
Polskiej Rady Muzycznej w sprawie poprawy umuzykalnienia. Zebrani jednogłośnie poparli ten wniosek.