Rocznik Historii Sztuki (40.2015)

SZTUKA LEGIONÓW POLSKICH 75


9. Julian Fałat, Pułkownik Władysław Sikorski, 1917, akwarela, reprodukcja: Towarzystwo Sztuk Pięknych we Lwowie
członkom swym za lata wojny 1914-1918, nakładem Towarzystwa, Lwów 1918. Fot. K. Piłat
istniało też polityczne zapotrzebowanie na wizerunki Piłsudskiego. Na zachowanej w zbiorach Muzeum
w Sulejówku fotografii można zobaczyć płot okalający obóz wojskowy przy linii frontu na Wołyniu, na
którego tle umieszczono nadnaturalnej wielkości portret wodza57 (il. 10). Czy był to wypadek odosob-
niony, czy stała praktyka, trudno dziś powiedzieć, ale niewątpliwie w takich właśnie działaniach należy
upatrywać późniejszego zwyczaju umieszczania na terenie jednostek wojskowych pomników z przedsta-
wieniem Piłsudskiego.

KOBIETY
Jak już zostało wspomniane, wizerunków oficerów i żołnierzy Legionów jest ogromna liczba, ale co
ciekawe nie ma wśród nich portretów kobiet, a przecież było ich wiele w różnego typu służbach pomoc-
niczych, a nawet w samym wojsku. Rysunek Jana Rembowskiego Liii - sanitariuszka jest tu bez mała
wyjątkiem58 (il. 11). Oczywiście mogły takie portrety powstać, ale się nie zachowały, na pewno jednak
nie było ich dużo, bo inaczej coś by do naszych czasów dotrwało. Na jednej z zachowanych legionowych
fotografii można zobaczyć trzech żołnierzy oglądających portret kobiety, trudno jednak powiedzieć, czy

57 Portret Józefa Piłsudskiego zawieszony na ogrodzeniu jednego z osiedli polowych Legionów Polskich na Wołyniu, 1915-1916,
nr inw. MJP/6319/63.
58 Milewska, Zientara, Sztuka Legionów Polskich..., il. 240.