DOI Artikel:
Luba, Iwona; Wawer, Ewa Paulina: Władysław Strzemiński i Wielka Wojna
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.39127#0098
96
IWONA LUBA, EWA PAULINA WAWER
2. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Portret wielokrotny, ok. 1915-1917, fotografia. Muzeum Sztuki w Łodzi
Polski: „Wojskowa Szkoła Inżynieryjna wytworzyła specjalny typ junkrów, których »piechota« nazywała
uszczypliwie »studentami w pagonach«, a jazda »panami inżynierami«, zazdroszcząc pewnych większych
swobód i formy stosunków służbowych, która była kulturalna, nie zmniejszając przy tym dyscypliny woj-
skowej, a rozwijając samodzielność i poczucie własnej odpowiedzialności”14. Przydzielani do wszelkich
typów jednostek armijnych oficerowie wojsk inżynieryjnych, do których należał podporucznik Strzemiński
jako oficer saperów, musieli błyskawicznie odnaleźć się w każdej sytuacji; wykazywać się wszechstronną
wiedzą i umiejętnościami. Samodzielność i poczucie odpowiedzialności okazywały się wówczas niezbęd-
nymi kompetencjami, cenionymi i w czasie wojny, i w czasie pokoju. Stanowili oni elitę w wojsku także
pod względem liczebności - w momencie wybuchu I wojny światowej w całej armii Cesarstwa Rosyj-
skiego służyło tylko 820 oficerów wojsk inżynieryjnych15. Liczebność armii rosyjskiej w 1914 r. przed
mobilizacją wynosiła 1 423 000 żołnierzy16, a łączna liczba mężczyzn zmobilizowanych w Rosji podczas
I wojny światowej wyniosła ponad 15 milionów17.
Władysław Strzemiński jako junkier Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryjnej zapoznawał się między
innymi z najnowocześniejszymi zdobyczami szybko zmieniającej się techniki wojskowej, inżynierii, łącz-
ności, nowych środków transportu i walki (samochody, samoloty). Uczył się konstrukcji nowych rodzajów
broni, różnych typów karabinów maszynowych, pocisków i min. Wiedzę i doświadczenie w tym zakresie
miał wkrótce wykorzystać na linii frontu Wielkiej Wojny. Zarówno w szkole, jak i na manewrach na
poligonie w obozie wojskowym w Ust’ Iżorze uczył się w teorii i praktyce nowych metod fortyfikacji,
taktyk, strategii wojskowych, budowy mostów, dróg, linii kolejowych.
Już na froncie zaledwie 20-letni oficer Strzemiński wykorzystał wiedzę techniczną wyniesioną
z 3. Moskiewskiego Korpusu Kadetów imperatora Aleksandra II i z Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryj-
nej, łącząc ją z doświadczeniem zdobytym na polu walki - zaprojektował i skonstruował miotacz min.
Po zatwierdzeniu przez odpowiednie wyższe instancje wojskowe został on wykonany i przetestowany,
a następnie 25 (12) maja ustawiony na czołowych pozycjach, gdzie skutecznie powstrzymał aktywność
14 [M.] Węży k. Wojskowa Szkoła Inżynieryjna w Piotrogrodzie, „Saper i Inżynier Wojskowy”, 1923, nr 8. s. 346.
15 B.H. LII y h k o b, AT. MepHHKOB, A. A. CneKTop, Tlonnan OHifbiKAonedun. PyccKan apMUH e nepeou Mupoeou eouuue,
1914-1918. MocKBa 2014, s. 25.
16 Poccm e Mupoeou eoune 1914-1918, wyd. Centralny Urząd Statystyczny. Moskwa 1925, tabela nr 2: podajemy za M.M. G oł o -
win. Armia rosyjska w Wielkiej Wojnie, tłum. K. Mróz-Mazur, Oświęcim 2013, s. 63.
17 Goło win, op. cit., s. 67.
IWONA LUBA, EWA PAULINA WAWER
2. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Portret wielokrotny, ok. 1915-1917, fotografia. Muzeum Sztuki w Łodzi
Polski: „Wojskowa Szkoła Inżynieryjna wytworzyła specjalny typ junkrów, których »piechota« nazywała
uszczypliwie »studentami w pagonach«, a jazda »panami inżynierami«, zazdroszcząc pewnych większych
swobód i formy stosunków służbowych, która była kulturalna, nie zmniejszając przy tym dyscypliny woj-
skowej, a rozwijając samodzielność i poczucie własnej odpowiedzialności”14. Przydzielani do wszelkich
typów jednostek armijnych oficerowie wojsk inżynieryjnych, do których należał podporucznik Strzemiński
jako oficer saperów, musieli błyskawicznie odnaleźć się w każdej sytuacji; wykazywać się wszechstronną
wiedzą i umiejętnościami. Samodzielność i poczucie odpowiedzialności okazywały się wówczas niezbęd-
nymi kompetencjami, cenionymi i w czasie wojny, i w czasie pokoju. Stanowili oni elitę w wojsku także
pod względem liczebności - w momencie wybuchu I wojny światowej w całej armii Cesarstwa Rosyj-
skiego służyło tylko 820 oficerów wojsk inżynieryjnych15. Liczebność armii rosyjskiej w 1914 r. przed
mobilizacją wynosiła 1 423 000 żołnierzy16, a łączna liczba mężczyzn zmobilizowanych w Rosji podczas
I wojny światowej wyniosła ponad 15 milionów17.
Władysław Strzemiński jako junkier Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryjnej zapoznawał się między
innymi z najnowocześniejszymi zdobyczami szybko zmieniającej się techniki wojskowej, inżynierii, łącz-
ności, nowych środków transportu i walki (samochody, samoloty). Uczył się konstrukcji nowych rodzajów
broni, różnych typów karabinów maszynowych, pocisków i min. Wiedzę i doświadczenie w tym zakresie
miał wkrótce wykorzystać na linii frontu Wielkiej Wojny. Zarówno w szkole, jak i na manewrach na
poligonie w obozie wojskowym w Ust’ Iżorze uczył się w teorii i praktyce nowych metod fortyfikacji,
taktyk, strategii wojskowych, budowy mostów, dróg, linii kolejowych.
Już na froncie zaledwie 20-letni oficer Strzemiński wykorzystał wiedzę techniczną wyniesioną
z 3. Moskiewskiego Korpusu Kadetów imperatora Aleksandra II i z Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryj-
nej, łącząc ją z doświadczeniem zdobytym na polu walki - zaprojektował i skonstruował miotacz min.
Po zatwierdzeniu przez odpowiednie wyższe instancje wojskowe został on wykonany i przetestowany,
a następnie 25 (12) maja ustawiony na czołowych pozycjach, gdzie skutecznie powstrzymał aktywność
14 [M.] Węży k. Wojskowa Szkoła Inżynieryjna w Piotrogrodzie, „Saper i Inżynier Wojskowy”, 1923, nr 8. s. 346.
15 B.H. LII y h k o b, AT. MepHHKOB, A. A. CneKTop, Tlonnan OHifbiKAonedun. PyccKan apMUH e nepeou Mupoeou eouuue,
1914-1918. MocKBa 2014, s. 25.
16 Poccm e Mupoeou eoune 1914-1918, wyd. Centralny Urząd Statystyczny. Moskwa 1925, tabela nr 2: podajemy za M.M. G oł o -
win. Armia rosyjska w Wielkiej Wojnie, tłum. K. Mróz-Mazur, Oświęcim 2013, s. 63.
17 Goło win, op. cit., s. 67.