Rocznik Historii Sztuki (40.2015)

WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI I WIELKA WOJNA

101


7. Twierdza Osowiec - parada z okazji wizyty cara i wręczenia Krzyży św. Jerzego
po odparciu pierwszego niemieckiego oblężenia, wg Lietopis wojny

i głęboką wdzięczność za jego olśniewającą, bojową aktywność”32. Należy mocno podkreślić, że tego
typu rozkaz dowódcy w armii rosyjskiej, szczególnie szczebla operacyjnego, wymieniający i wyróżniający
personalnie konkretnego żołnierza, stanowi zupełny ewenement33.
Nazwisko Władysława Strzemińskiego publikowano w prasie codziennej przy okazji każdego przy-
znanego mu odznaczenia - a miał ich znaczną liczbę34. W ciągu niecałych dwóch lat walk na pierwszej
linii frontu niespełna 23-letni porucznik Władysław Strzemiński był już kawalerem siedmiu orderów,
w tym dwukrotnie najwyższego, wspomnianego wcześniej - św. Jerzego. Listę odznaczeń Władysława
Strzemińskiego tworzą: Order św. Stanisława 111 klasy z mieczami i kokardą - 1915; Order św. Anny
IV klasy na oręż z napisem „Za dzielność” - 1915; szabla św. Jerzego (Złota Szabla) - 1915; Order
św. Równego Apostołom Księcia Włodzimierza IV klasy z mieczami i kokardą - 1915; Order św. Anny
III klasy z mieczami i kokardą - 1915; Order św. Jerzego IV klasy - 1915; Order św. Stanisława II klasy
z mieczami - 19 1 635. Dla przykładu - cesarskim rozkazem podporucznik Władysław Strzemiński został
odznaczony 27 sierpnia (14 sierpnia) 1915 r. Orderem św. Równego Apostołom Księcia Włodzimierza
IV klasy z mieczami i kokardą za zniszczenie torów kolejowych na odcinku od stacji Grajewo do wsi
Ruda36: „Podporucznik Strzemiński z jednym z szeregowców swojego oddziału przeszedł na tyły prze-
ciwnika i nie zważając na ostrzał karabinowy z linii nieprzyjaciela odpalił fugasy założone pod torami
kolejowymi, po czym przeszedł do wsi Ruda, gdzie wysadził w powietrze most kolejowy pod ogniem
karabinowym [...] kompanii nieprzyjaciela, krzyczącej »Poddaj się!«”37. Następnego dnia, wraz z żołnie-
rzami, skierowano go do kolejnych działań38.

32 Ibidem.
33 W przebadanych licznych dokumentach wojskowych archiwów rosyjskich nie natrafiłyśmy ani razu na podobny rozkaz.
34 Podporucznik Władysław Strzemiński, zgodnie z obowiązującymi ówcześnie przepisami, awansował do stopnia porucznika
w 1916 r.
35 PFBHA, O. 409, JJeno 1917 r. no onucn no pe3epBy hhhob No 572, UTraó Mockobckoto BoeHHoro Oicpyra 25 V - 2 IX
1917, on. 1, £. 175486, JlnnHoe fleno nopynmca 39. opgejiHOH noneBon canepHoił po™ B.M. Orp>KeMHHCKaro, n. 6.
36 Ibidem.
37 PŁBHA, O. 5547, 39. om can. poTa, on. 1, fl. 18. JKypHan BoeHHbin nencTBun 1 1 1915 - 4 III 1915, jt. 5.
38 Ibidem.