186
CEZARY GŁUSZEK
11. Twierdza Brześć, Przedmoście Terespolskie, Fort IV, 1908-1915, kaponiera barkowa, betonowa.
Fot. G. Michalska
ROLA FORTYFIKACJI W DZIAŁANIACH WOJENNYCH
W trakcie działań wojennych potężne fortyfikacje twierdzy Modlin walczyły krótko. Niemcy rozpo-
częli atak na twierdzę 13 sierpnia 1915 r., a 19 sierpnia weszli do cytadeli i przystąpiono do ustalania
warunków kapitulacji. Wojska rosyjskie opuściły Warszawę w 1915 r. bez większych walk i w rezultacie
zbudowana ogromnym kosztem twierdza była wykorzystana w znikomym stopniu. Osowiec jako jedyny
bronił się bezpośrednio przed wrogimi wojskami11. Twierdza była dwukrotnie ostrzeliwana przez Niemców:
raz w październiku 1914, słabo i krótko, po raz drugi między 25 lutego a 5 marca 1915 r.12 „Wszystkie
obiekty zbudowane w 1913 i 1914 roku, mimo ujawnionych w trakcie działań wojennych wad konstruk-
cyjnych, z powodzeniem oparły się bombardowaniu niemieckiej artylerii oblężniczej”13.
Znaczenie fortyfikacji rosyjskich można rozpatrywać w dwu aspektach - biernego i aktywnego włą-
czenia w działania wojenne: w początkach wojny (1914) służyły jedynie jako osłona armii, a od 1915
bezpośrednio były włączane do walki.
11 Wykorzystano opracowanie A.M. Zajączkowski, Pierwaja mirowaja wojna, Poligon, Sankt-Petersburg 2002.
12 J. C i ało w i cz. Fortyfikacje na ziemiach polskich w czasie pierwszej wojny światowej, „Studia i Materiały do Historii Woj-
skowości, t. 12. cz. 1, Warszawa 1966. s. 273. Historię Osowca wyczerpująco opracował Bogusław Perzyk w monografii Twierdza
Osowiec 1882-1915, Warszawa 2004.
13 A. W a p, J. Z i e 1 e n i e w s k i, Twierdza Osowiec w latach 1912 -1915, [w:] Fortyfikacja rosyjska na ziemiach polskich. Stan
badań i problemy ochrony, red. A. Gruszecki, „Fortyfikacja”, t. 4, Warszawa-Kraków 1996, s. 195.
CEZARY GŁUSZEK
11. Twierdza Brześć, Przedmoście Terespolskie, Fort IV, 1908-1915, kaponiera barkowa, betonowa.
Fot. G. Michalska
ROLA FORTYFIKACJI W DZIAŁANIACH WOJENNYCH
W trakcie działań wojennych potężne fortyfikacje twierdzy Modlin walczyły krótko. Niemcy rozpo-
częli atak na twierdzę 13 sierpnia 1915 r., a 19 sierpnia weszli do cytadeli i przystąpiono do ustalania
warunków kapitulacji. Wojska rosyjskie opuściły Warszawę w 1915 r. bez większych walk i w rezultacie
zbudowana ogromnym kosztem twierdza była wykorzystana w znikomym stopniu. Osowiec jako jedyny
bronił się bezpośrednio przed wrogimi wojskami11. Twierdza była dwukrotnie ostrzeliwana przez Niemców:
raz w październiku 1914, słabo i krótko, po raz drugi między 25 lutego a 5 marca 1915 r.12 „Wszystkie
obiekty zbudowane w 1913 i 1914 roku, mimo ujawnionych w trakcie działań wojennych wad konstruk-
cyjnych, z powodzeniem oparły się bombardowaniu niemieckiej artylerii oblężniczej”13.
Znaczenie fortyfikacji rosyjskich można rozpatrywać w dwu aspektach - biernego i aktywnego włą-
czenia w działania wojenne: w początkach wojny (1914) służyły jedynie jako osłona armii, a od 1915
bezpośrednio były włączane do walki.
11 Wykorzystano opracowanie A.M. Zajączkowski, Pierwaja mirowaja wojna, Poligon, Sankt-Petersburg 2002.
12 J. C i ało w i cz. Fortyfikacje na ziemiach polskich w czasie pierwszej wojny światowej, „Studia i Materiały do Historii Woj-
skowości, t. 12. cz. 1, Warszawa 1966. s. 273. Historię Osowca wyczerpująco opracował Bogusław Perzyk w monografii Twierdza
Osowiec 1882-1915, Warszawa 2004.
13 A. W a p, J. Z i e 1 e n i e w s k i, Twierdza Osowiec w latach 1912 -1915, [w:] Fortyfikacja rosyjska na ziemiach polskich. Stan
badań i problemy ochrony, red. A. Gruszecki, „Fortyfikacja”, t. 4, Warszawa-Kraków 1996, s. 195.