DOI Artikel:
Adamski, Jakub: An allusion to a cathedral in a rural foundation: on the iconography of the architecture of the sixteenth-century parish church in Brochów
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0028
26
JAKUB ADAMSKI
NAMIASTKA KATEDRY W DOBRACH RYCERSKICH?
O IKONOGRAFII ARCHITEKTURY SZESNASTOWIECZNEGO KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO W BROCHOWIE
Streszczenie
Kościół parafialny w Brochowie koło Sochaczewa, wzniesiony w latach 1551-1561 z inicjatywy wojskiego warszawskiego Jana
Brochowskiego, jest jednym z najbardziej znanych dzieł włoskiego muratora Jana Baptysty Wenecjanina. W niniejszym artykule jego
architektura poddana jest jednak analizie nie stylowej, lecz ikonograficznej. Brochowska budowla odznacza się niezwykłym kształtem,
zaskakującym jak na warunki wiejskiego kościoła parafialnego - jest to trójnawowa inkastelizowana bazylika, z dwiema okrągłymi wie-
żami w fasadzie zachodniej i trzecią wieżą nad apsydą prezbiterium, która mieści obszerną emporę, otwierającą się do wnętrza świątyni.
Wyjaśnienie tak złożonego programu przestrzennego, kojarzącego się przy tym z architekturą militaris, jest możliwe, gdy weźmiemy pod
uwagę osobę fundatora, którego funkcją, jako wojskiego warszawskiego, było zapewnianie bezpieczeństwa i spokoju podległemu obsza-
rowi. Wyjątkowy motyw wieży wschodniej mieszczącej emporę komunikującą się z wnętrzem prezbiterium za pomocą wielkiej arkady
można z kolei uznać za cytat z gotyckiej katedry poznańskiej, gdzie taka wieża przy chórze powstała na początku XV w. Sięgnięcie po
rozwiązanie kojarzące się z kształtem wielkopolskiego tumu jest zrozumiałe wobec przynależności parafii w Brochowie wraz z całym
archidiakonatem warszawsko-czerskim do diecezji poznańskiej. Przedstawiona w niniejszym artykule analiza podnosi rangę brochowskiego
kościoła jako jednej z najciekawszych kreacji architektury sakralnej w Polsce około połowy XVI w.
JAKUB ADAMSKI
NAMIASTKA KATEDRY W DOBRACH RYCERSKICH?
O IKONOGRAFII ARCHITEKTURY SZESNASTOWIECZNEGO KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO W BROCHOWIE
Streszczenie
Kościół parafialny w Brochowie koło Sochaczewa, wzniesiony w latach 1551-1561 z inicjatywy wojskiego warszawskiego Jana
Brochowskiego, jest jednym z najbardziej znanych dzieł włoskiego muratora Jana Baptysty Wenecjanina. W niniejszym artykule jego
architektura poddana jest jednak analizie nie stylowej, lecz ikonograficznej. Brochowska budowla odznacza się niezwykłym kształtem,
zaskakującym jak na warunki wiejskiego kościoła parafialnego - jest to trójnawowa inkastelizowana bazylika, z dwiema okrągłymi wie-
żami w fasadzie zachodniej i trzecią wieżą nad apsydą prezbiterium, która mieści obszerną emporę, otwierającą się do wnętrza świątyni.
Wyjaśnienie tak złożonego programu przestrzennego, kojarzącego się przy tym z architekturą militaris, jest możliwe, gdy weźmiemy pod
uwagę osobę fundatora, którego funkcją, jako wojskiego warszawskiego, było zapewnianie bezpieczeństwa i spokoju podległemu obsza-
rowi. Wyjątkowy motyw wieży wschodniej mieszczącej emporę komunikującą się z wnętrzem prezbiterium za pomocą wielkiej arkady
można z kolei uznać za cytat z gotyckiej katedry poznańskiej, gdzie taka wieża przy chórze powstała na początku XV w. Sięgnięcie po
rozwiązanie kojarzące się z kształtem wielkopolskiego tumu jest zrozumiałe wobec przynależności parafii w Brochowie wraz z całym
archidiakonatem warszawsko-czerskim do diecezji poznańskiej. Przedstawiona w niniejszym artykule analiza podnosi rangę brochowskiego
kościoła jako jednej z najciekawszych kreacji architektury sakralnej w Polsce około połowy XVI w.