DOI Artikel:
Stankiewicz, Aleksander: Budowle "grupy tarłowskiej" a rzymska architektura sakralna początku XVII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0036
34
ALEKSANDER STANKIEWICZ
9. Widok na wnętrze nawy i sklepienie kościoła Bernardynek
w Łowiczu. Fot. A. Stankiewicz
10. Wnętrze nawy kościoła św. Jakuba w Jićinie.
Fot. A. Stankiewicz
podobne rozwiązania zastosowano nie tylko w Tarłowie i Klimontowie, ale też fundacjach Witowskich53.
Precyzując, chodziło mu zapewne o kościoły dominikanów w Wysokim Kole i parafialny w Jedlińsku. Nie
jest to jednak możliwe, gdyż w pierwszym przypadku sklepienia mają obiegowy układ lunet, a w drugim
- sufit z XVIII w.
Podobny układ sklepień do tych z Klimontowa i Tarłowa, a w szczególności Łowicza, wykazują kościoły
Matki Bożej Zwycięskiej w Pradze (1611-1613)54 i św. Jakuba w Jićinie (po 1628; il. 10)55. W kościele
Najświętszej Marii Panny w Starà Boleslav (lata 20.-30. XVII w.)56 lunety zyskały wykrój kąta prostego.
Warto wspomnieć, że zarówno w pierwszej, jak i ostatniej czeskiej świątyni zastosowano również układ
wnęk ołtarzowych. Nieco zbliżone lunety sklepienne, choć odmienne od tarłowskich, pojawiły się prawie
równocześnie w kościele Kamedułów na podkrakowskich Bielanach (po 1609) oraz kościele parafialnym
w Wiśniczu Nowym (1618-1620), przypuszczalnie zależnym od wspomnianej praskiej świątyni57. Podobny
do przykładów czeskich typ sklepień stosowano wcześniej na terenie północnych Włoch, czego dowodzą
choćby wnętrza niektórych komnat mediolańskiego Palazzo Marino (1557-1563, proj. Galeazzo Alessi)58
czy kolegiaty S. Maria in Arco w Trydencie (1613-1628, prace wykończeniowe do 1671 r., proj. Gio-
53 M. Wardzyński, Sztuka nowożytna na Mazowszu. Zarys problematyki, [w:] Dzieje Mazowsza, t. 2, Lata 1527-1795, red.
J. Tyszkiewicz, Pułtusk 2015, s. 662.
54 J. Bachtik, P. Macek, Giovanni Maria Filippi, [w:] Barokni architektura v Cechach, edd. P. Macek, T. Biegel, J. Bachtik,
Praha 2015, s. 65.
55 P. Ulićny, Probostsky a dvorsky chram sv. Jakuba v Jićlne a rimskà architektura kołem roku 1600, „Z Ceského raje a Pod-
krkonośi: vlastivèdnà roćenka”, 25, 2012, s. 44-46.
56 Bachtik, Macek, op. cii., s. 66.
57 P. Szlezynger, Przyczynek do architektury Nowego Wiśnicza, [w:] Festina lente. Prace ofiarowane Andrzejowi Fischingerowi
w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Piwocka, D. Nowacki, Kraków 1998, s. 144—146; idem, Nowy Wiśnicz, barokowa fara
pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela. Zarys problematyki, „Ochrona Zabytków”, 2015, nr 2, s. 95, 97.
58 N.A. Houghton Brown, The Milanese Architecture of Galeazzo Alessi, Columbia 1982, s. 209-259.
ALEKSANDER STANKIEWICZ
9. Widok na wnętrze nawy i sklepienie kościoła Bernardynek
w Łowiczu. Fot. A. Stankiewicz
10. Wnętrze nawy kościoła św. Jakuba w Jićinie.
Fot. A. Stankiewicz
podobne rozwiązania zastosowano nie tylko w Tarłowie i Klimontowie, ale też fundacjach Witowskich53.
Precyzując, chodziło mu zapewne o kościoły dominikanów w Wysokim Kole i parafialny w Jedlińsku. Nie
jest to jednak możliwe, gdyż w pierwszym przypadku sklepienia mają obiegowy układ lunet, a w drugim
- sufit z XVIII w.
Podobny układ sklepień do tych z Klimontowa i Tarłowa, a w szczególności Łowicza, wykazują kościoły
Matki Bożej Zwycięskiej w Pradze (1611-1613)54 i św. Jakuba w Jićinie (po 1628; il. 10)55. W kościele
Najświętszej Marii Panny w Starà Boleslav (lata 20.-30. XVII w.)56 lunety zyskały wykrój kąta prostego.
Warto wspomnieć, że zarówno w pierwszej, jak i ostatniej czeskiej świątyni zastosowano również układ
wnęk ołtarzowych. Nieco zbliżone lunety sklepienne, choć odmienne od tarłowskich, pojawiły się prawie
równocześnie w kościele Kamedułów na podkrakowskich Bielanach (po 1609) oraz kościele parafialnym
w Wiśniczu Nowym (1618-1620), przypuszczalnie zależnym od wspomnianej praskiej świątyni57. Podobny
do przykładów czeskich typ sklepień stosowano wcześniej na terenie północnych Włoch, czego dowodzą
choćby wnętrza niektórych komnat mediolańskiego Palazzo Marino (1557-1563, proj. Galeazzo Alessi)58
czy kolegiaty S. Maria in Arco w Trydencie (1613-1628, prace wykończeniowe do 1671 r., proj. Gio-
53 M. Wardzyński, Sztuka nowożytna na Mazowszu. Zarys problematyki, [w:] Dzieje Mazowsza, t. 2, Lata 1527-1795, red.
J. Tyszkiewicz, Pułtusk 2015, s. 662.
54 J. Bachtik, P. Macek, Giovanni Maria Filippi, [w:] Barokni architektura v Cechach, edd. P. Macek, T. Biegel, J. Bachtik,
Praha 2015, s. 65.
55 P. Ulićny, Probostsky a dvorsky chram sv. Jakuba v Jićlne a rimskà architektura kołem roku 1600, „Z Ceského raje a Pod-
krkonośi: vlastivèdnà roćenka”, 25, 2012, s. 44-46.
56 Bachtik, Macek, op. cii., s. 66.
57 P. Szlezynger, Przyczynek do architektury Nowego Wiśnicza, [w:] Festina lente. Prace ofiarowane Andrzejowi Fischingerowi
w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Piwocka, D. Nowacki, Kraków 1998, s. 144—146; idem, Nowy Wiśnicz, barokowa fara
pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela. Zarys problematyki, „Ochrona Zabytków”, 2015, nr 2, s. 95, 97.
58 N.A. Houghton Brown, The Milanese Architecture of Galeazzo Alessi, Columbia 1982, s. 209-259.