DOI article:
Stankiewicz, Aleksander: Budowle "grupy tarłowskiej" a rzymska architektura sakralna początku XVII wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0042
40
ALEKSANDER STANKIEWICZ
17. Kaplica Różańcowa przy kościele parafialnym
w Kazimierzu Dolnym. Fot. A. Stankiewicz
18. Widok na wnętrze kopuły kaplicy Różańcowej
przy kościele parafialnym w Kazimierzu Dolnym.
Fot. A. Stankiewicz
Schemat artykulacji wnętrza oparty na parach wolno stojących kolumn był niezwykły nawet jak na
nowożytną architekturę włoską. Nie ma sensu omawiać wszystkich przykładów ich zastosowania104, ale
warto skupić się na prześledzeniu rozwiązań najbliższych budowli kazimierskiej. Do takich należy pre-
zbiterium kościoła S. Pietro w Bolonii (1575), w którego narożnikach ustawiono kolumny pojedyncze
i podwójne105, oraz rzymski kościół S. Salvatore in Lauro (1594-1598), w którym pary kolumn tworzyły
artykulację nawy106. Najczęściej jednak pary kolumn ustawiano w narożnikach oraz pod kopułami budowli
centralnych, jak w niezrealizowanych projektach Mascarina na wotywny kościół w Camerino (il. 19b)107,
kaplicę Sykstusa V przy rzymskiej bazylice S. Maria Maggiore oraz w atrybuowanym temu architektowi
projekcie na kościół Ss. Luca e Martina108. Koncepcje te stały się bezpośrednim wzorem dla niezrealizo-
wanego planu Mademy na Capella Sistina przy bazylice S. Maria Maggiore (ok. 1584), czy późniejszych
realizacji Carla Rainaldiego109.
104 Przegląd najważniejszych XVI- i XVII-wiecznych kaplic o artykulacji kolumnowej w kontekście rozważań o genezie archi-
tektury kaplicy Zbaraskich, zob. Stankiewicz, Architektura kaplicy..., s. 89-92.
105 T. Barton Thurber, Architecture and civic identity in late sixteenth-century Bologna: Domenico and Pellegrino Tibaldi’s
projects for the rebuilding of the cathedral of San Pietro and Andrea Palladio ’s designs for the faęade of the basilica of San Petronio,
„Renaissance Studies”, 13, 1999, no. 4, s. 463—464; Stabenow, op. cit, s. 185-187.
106 Stankiewicz, Architektura kościoła..., s. 13, 15.
107 M. Ricci, Y. Strozzieri, La chiesa di Santa Maria delle Carceri a Camerino, [w:] Mascariniana. Studi e ricerche sulla vita
e le opere di Ottaviano Mascarino, a cura di M. Ricci, Roma 2016, s. 108.
108 G. Angelini, La chiesa di San Salvatore in Lauro (1591-1598) e la fortuna della colonna libera a Roma, „Annali di archi-
tettura. Rivista del Centro Intemazionale di Studi di Architettura Andrea Palladio di Vicenza”, 26, 2014, s. 69.
109 E Bellini, L’organismo cupolato della cappella Sistina in Santa Maria Maggiore, [w:] Studi su Domenico Fontana 1543—1607,
a cura di G. Curcio, N. Navone, S. Villari, Mendrisio 2011, s. 106-109.
ALEKSANDER STANKIEWICZ
17. Kaplica Różańcowa przy kościele parafialnym
w Kazimierzu Dolnym. Fot. A. Stankiewicz
18. Widok na wnętrze kopuły kaplicy Różańcowej
przy kościele parafialnym w Kazimierzu Dolnym.
Fot. A. Stankiewicz
Schemat artykulacji wnętrza oparty na parach wolno stojących kolumn był niezwykły nawet jak na
nowożytną architekturę włoską. Nie ma sensu omawiać wszystkich przykładów ich zastosowania104, ale
warto skupić się na prześledzeniu rozwiązań najbliższych budowli kazimierskiej. Do takich należy pre-
zbiterium kościoła S. Pietro w Bolonii (1575), w którego narożnikach ustawiono kolumny pojedyncze
i podwójne105, oraz rzymski kościół S. Salvatore in Lauro (1594-1598), w którym pary kolumn tworzyły
artykulację nawy106. Najczęściej jednak pary kolumn ustawiano w narożnikach oraz pod kopułami budowli
centralnych, jak w niezrealizowanych projektach Mascarina na wotywny kościół w Camerino (il. 19b)107,
kaplicę Sykstusa V przy rzymskiej bazylice S. Maria Maggiore oraz w atrybuowanym temu architektowi
projekcie na kościół Ss. Luca e Martina108. Koncepcje te stały się bezpośrednim wzorem dla niezrealizo-
wanego planu Mademy na Capella Sistina przy bazylice S. Maria Maggiore (ok. 1584), czy późniejszych
realizacji Carla Rainaldiego109.
104 Przegląd najważniejszych XVI- i XVII-wiecznych kaplic o artykulacji kolumnowej w kontekście rozważań o genezie archi-
tektury kaplicy Zbaraskich, zob. Stankiewicz, Architektura kaplicy..., s. 89-92.
105 T. Barton Thurber, Architecture and civic identity in late sixteenth-century Bologna: Domenico and Pellegrino Tibaldi’s
projects for the rebuilding of the cathedral of San Pietro and Andrea Palladio ’s designs for the faęade of the basilica of San Petronio,
„Renaissance Studies”, 13, 1999, no. 4, s. 463—464; Stabenow, op. cit, s. 185-187.
106 Stankiewicz, Architektura kościoła..., s. 13, 15.
107 M. Ricci, Y. Strozzieri, La chiesa di Santa Maria delle Carceri a Camerino, [w:] Mascariniana. Studi e ricerche sulla vita
e le opere di Ottaviano Mascarino, a cura di M. Ricci, Roma 2016, s. 108.
108 G. Angelini, La chiesa di San Salvatore in Lauro (1591-1598) e la fortuna della colonna libera a Roma, „Annali di archi-
tettura. Rivista del Centro Intemazionale di Studi di Architettura Andrea Palladio di Vicenza”, 26, 2014, s. 69.
109 E Bellini, L’organismo cupolato della cappella Sistina in Santa Maria Maggiore, [w:] Studi su Domenico Fontana 1543—1607,
a cura di G. Curcio, N. Navone, S. Villari, Mendrisio 2011, s. 106-109.