DOI article:
Stankiewicz, Aleksander: Budowle "grupy tarłowskiej" a rzymska architektura sakralna początku XVII wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0043
BUDOWLE „GRUPY TARŁOWSKIEJ” A RZYMSKA ARCHITEKTURA SAKRALNA...
41
19. Plany: a) kaplica Lancelottich przy kościele S. Giovanni in Laterano w Rzymie;
b) kaplica przy kościele wotywnym w Camerino; c) kościół S. Maria di Loreto w Mediolanie
Podobne do dzieł Mascarina układy par kolumn wykorzystał wspomniany już Francesco Maria Ricchini
w mediolańskich kościołach S. Alessandro in Zabedia (po 1601)110 oraz S. Giuseppe (1607-163O)* 111.
Nawiasem mówiąc, niewykluczone, że obydwie te budowle, poza planami Mascarina, miały wpływ na
wspomniane wcześniej prezbiterium lwowskiej świątyni Karmelitów Bosych (od 1634)112. Najbliższy
kazimierskiej kaplicy jest niezrealizowany ostatecznie projekt Ricchiniego na mediolański kościół S. Maria
di Loreto (kamień węgielny 1607, proj. 1609; il. 19c)113. Prostokątną nawę tej świątyni miał poprzedzać
portyk flankowany przez dwie wieże. Całe jej wnętrze zajmował Domek Loretański, a artykulację naroż-
ników ścian tworzyły pary wolno stojących kolumn dostawionych do pilastrów wspierających wyłamane
na ich osiach belkowanie; między pilastrami miały być umieszczone nisze114.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY W JEDLIŃSKU
Świątynia została zaliczona przez Łozińskiego do dzieł warsztatu pracującego w Tarłowie i Kazimierzu
Dolnym115. Atrybucję tę początkowo poparł Karpowicz116, który ostatecznie opowiedział się za autorstwem
Zaora117. Miłobędzki datował powstanie kościoła na lata 1645-1655. Jego zdaniem występujący w jednej
z kaplic świątyni motyw kolumn we wnękach miałby być podobny do klimontowskiego, a artykulacja
elewacji bocznych budowli jest identyczna z artykulacjami w realizacjach ośrodka lubelskiego118. Kurzej
uznał podobieństwa kościołów w Jedlińsku i Tarłowie za bardzo ogólne, a jońskie kapitele kolumn jedliń-
skiej kaplicy za prymitywnie wykonane. Odrzucił też atrybucję Karpowicza119.
Miasto Jedlińsk lokowane zostało w 1530 r. przez Jedlińskich. W tym z początku prężnie rozwi-
jającym się ośrodku w latach 1560-1630 funkcjonowała jedna z siedzib polskich arian, a także szkoła
podległa Akademii Rakowickiej120. Po przejściu w ręce Stanisława Witowskiego, kasztelana brzezińskiego,
110 Ibidem, s. 75-77, 100; Stabenow, op. cit., s. 63-76.
111 S. Kummer, Mailänder Kirchenbauten des Francesco Maria Ricchini, mps, Würzburg 1974, s. 62, praca doktorska w zbiorach
Bibliotheka Hertziana w Rzymie.
112 Betlej, op. cit., s. 134.
113 Kummer, op. cit., s. 85.
114 Ibidem, s. 89.
115 Łoziński, op. cit., s. 280.
116 Karpowicz, Sztuka polska..., s. 85.
117 Karpowicz, Artisti ticinesi..., s. 116, 118, 120.
118 Miłobędzki, Z prac..., s. 81; idem, Architektura..., t. 1, s. 214.
119 Kurzej, Siedemnastowieczne sztukaterie..., s. 141, 144.
120 Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 10, Powiat radomski, red. J. Z. Łoziński, B. Wolff, Warszawa
1957, s. 8.
41
19. Plany: a) kaplica Lancelottich przy kościele S. Giovanni in Laterano w Rzymie;
b) kaplica przy kościele wotywnym w Camerino; c) kościół S. Maria di Loreto w Mediolanie
Podobne do dzieł Mascarina układy par kolumn wykorzystał wspomniany już Francesco Maria Ricchini
w mediolańskich kościołach S. Alessandro in Zabedia (po 1601)110 oraz S. Giuseppe (1607-163O)* 111.
Nawiasem mówiąc, niewykluczone, że obydwie te budowle, poza planami Mascarina, miały wpływ na
wspomniane wcześniej prezbiterium lwowskiej świątyni Karmelitów Bosych (od 1634)112. Najbliższy
kazimierskiej kaplicy jest niezrealizowany ostatecznie projekt Ricchiniego na mediolański kościół S. Maria
di Loreto (kamień węgielny 1607, proj. 1609; il. 19c)113. Prostokątną nawę tej świątyni miał poprzedzać
portyk flankowany przez dwie wieże. Całe jej wnętrze zajmował Domek Loretański, a artykulację naroż-
ników ścian tworzyły pary wolno stojących kolumn dostawionych do pilastrów wspierających wyłamane
na ich osiach belkowanie; między pilastrami miały być umieszczone nisze114.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY W JEDLIŃSKU
Świątynia została zaliczona przez Łozińskiego do dzieł warsztatu pracującego w Tarłowie i Kazimierzu
Dolnym115. Atrybucję tę początkowo poparł Karpowicz116, który ostatecznie opowiedział się za autorstwem
Zaora117. Miłobędzki datował powstanie kościoła na lata 1645-1655. Jego zdaniem występujący w jednej
z kaplic świątyni motyw kolumn we wnękach miałby być podobny do klimontowskiego, a artykulacja
elewacji bocznych budowli jest identyczna z artykulacjami w realizacjach ośrodka lubelskiego118. Kurzej
uznał podobieństwa kościołów w Jedlińsku i Tarłowie za bardzo ogólne, a jońskie kapitele kolumn jedliń-
skiej kaplicy za prymitywnie wykonane. Odrzucił też atrybucję Karpowicza119.
Miasto Jedlińsk lokowane zostało w 1530 r. przez Jedlińskich. W tym z początku prężnie rozwi-
jającym się ośrodku w latach 1560-1630 funkcjonowała jedna z siedzib polskich arian, a także szkoła
podległa Akademii Rakowickiej120. Po przejściu w ręce Stanisława Witowskiego, kasztelana brzezińskiego,
110 Ibidem, s. 75-77, 100; Stabenow, op. cit., s. 63-76.
111 S. Kummer, Mailänder Kirchenbauten des Francesco Maria Ricchini, mps, Würzburg 1974, s. 62, praca doktorska w zbiorach
Bibliotheka Hertziana w Rzymie.
112 Betlej, op. cit., s. 134.
113 Kummer, op. cit., s. 85.
114 Ibidem, s. 89.
115 Łoziński, op. cit., s. 280.
116 Karpowicz, Sztuka polska..., s. 85.
117 Karpowicz, Artisti ticinesi..., s. 116, 118, 120.
118 Miłobędzki, Z prac..., s. 81; idem, Architektura..., t. 1, s. 214.
119 Kurzej, Siedemnastowieczne sztukaterie..., s. 141, 144.
120 Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 10, Powiat radomski, red. J. Z. Łoziński, B. Wolff, Warszawa
1957, s. 8.