DOI Artikel:
Wójcik, Agata: The Society for Polish Applied Art versus the Vienna Workshops - an attempt at comparison: stylistic analogies in furniture an interior design
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0140
138
AGATA WÓJCIK
a discreet ornament filling the edges or legs of the furniture, reflecting loosely the furniture of Louis
XVI’s day.50
The activities of the TPSS and those of the Vienna Workshops share common ideas and goals which
had their source in the Crafts Revival Movement. Vienna attracted Polish designers with a high level of
education and gave them the opportunity to present their achievements to a wider audience. The TPSS
ended its operation in 1913, as, unlike the Vienna Workshops, it did not manage to find wealthy investors.
However, its activities were continued by designers of the younger generation who created the Krakow
Workshops, alluding to the Viennese association not only in the name, but also in the ideological back-
ground. The style of the Viennese Workshops, separating itself from the commercialized French secession,
became an interesting and original alternative for Poles. The furniture of Polish artists, often students of
the Vienna Kunstgewerbeschule, demonstrated purist geometricization, the trend visible in the first years
of the Vienna Workshops, and decorativeness and experimentation with old styles around 1910, also
noticeable in the Vienna Workshops. The furniture and interiors of Polish designers discussed in this text
are among the most avant-garde on the Polish art scene of the early 20th century, and their forms and
decorations herald the Art Deco style.
TOWARZYSTWO POLSKA SZTUKA STOSOWANA - WARSZTATY WIEDEŃSKIE.
POWIĄZANIA IDEOWE I STYLOWE
Streszczenie
Na fali odrodzenia rzemiosł w 1901 r. w Krakowie powstało Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (TPSS), szybko skupiło
ono w swoim kręgu najwybitniejszych polskich projektantów. Towarzystwo ze względu na bliskość geograficzną, ale przede wszystkim
pokrewne idee i cele możemy zestawić z działalnością Warsztatów Wiedeńskich. Towarzystwo próbowało zaistnieć na wiedeńskiej sce-
nie artystycznej poprzez prezentowanie przedmiotów zaprojektowanych przez jego członków na wystawach wiedeńskiej „Secesji”, ich
sprzedaż w wiedeńskich sklepach, a także publikację tekstów na temat własnej działalności w czasopiśmie „Hohe Warte”. Analizując
prace projektantów mebli związanych z TPSS, możemy wskazać trzy tendencje: inspiracje sztuką ludową, zwrot ku stylom dawnym,
a także skłonność do upraszczania sprzętów i nadawania im minimalistycznej formy, pozbawionej ornamentyki. Zazwyczaj na pierwszy
plan wysuwany jest nurt związany ze sztuką ludową, wiążący się z poszukiwaniem stylu narodowego. Jednakże najbardziej innowacyjne
projekty możemy odnaleźć w trzeciej grupie. Właśnie te prace polskich projektantów możemy porównać z dziełami artystów związa-
nych z Warsztatami Wiedeńskimi. W nurt purystycznej geometryzacji, który dominował w pierwszych latach działalności Warsztatów,
wpasowują się projekty Stanisława Wyspiańskiego, Edwarda Trojanowskiego i Karola Tichego. Również kolejna faza stylowa, którą
prezentowało młodsze pokolenie członków Warsztatów, czyli skłonność do dekoracyjności i eksperymentowania ze stylami dawnymi,
znajduje odbicie w polskim meblarstwie, czego przykładem są projekty Karola Frycza i Henryka Uziembły.
50 C. Klein-Primavesi, Die Familie Primavesi. Kunst und. Mode der Wiener Werkstätte, Wien 2006, p. 132—135.
AGATA WÓJCIK
a discreet ornament filling the edges or legs of the furniture, reflecting loosely the furniture of Louis
XVI’s day.50
The activities of the TPSS and those of the Vienna Workshops share common ideas and goals which
had their source in the Crafts Revival Movement. Vienna attracted Polish designers with a high level of
education and gave them the opportunity to present their achievements to a wider audience. The TPSS
ended its operation in 1913, as, unlike the Vienna Workshops, it did not manage to find wealthy investors.
However, its activities were continued by designers of the younger generation who created the Krakow
Workshops, alluding to the Viennese association not only in the name, but also in the ideological back-
ground. The style of the Viennese Workshops, separating itself from the commercialized French secession,
became an interesting and original alternative for Poles. The furniture of Polish artists, often students of
the Vienna Kunstgewerbeschule, demonstrated purist geometricization, the trend visible in the first years
of the Vienna Workshops, and decorativeness and experimentation with old styles around 1910, also
noticeable in the Vienna Workshops. The furniture and interiors of Polish designers discussed in this text
are among the most avant-garde on the Polish art scene of the early 20th century, and their forms and
decorations herald the Art Deco style.
TOWARZYSTWO POLSKA SZTUKA STOSOWANA - WARSZTATY WIEDEŃSKIE.
POWIĄZANIA IDEOWE I STYLOWE
Streszczenie
Na fali odrodzenia rzemiosł w 1901 r. w Krakowie powstało Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (TPSS), szybko skupiło
ono w swoim kręgu najwybitniejszych polskich projektantów. Towarzystwo ze względu na bliskość geograficzną, ale przede wszystkim
pokrewne idee i cele możemy zestawić z działalnością Warsztatów Wiedeńskich. Towarzystwo próbowało zaistnieć na wiedeńskiej sce-
nie artystycznej poprzez prezentowanie przedmiotów zaprojektowanych przez jego członków na wystawach wiedeńskiej „Secesji”, ich
sprzedaż w wiedeńskich sklepach, a także publikację tekstów na temat własnej działalności w czasopiśmie „Hohe Warte”. Analizując
prace projektantów mebli związanych z TPSS, możemy wskazać trzy tendencje: inspiracje sztuką ludową, zwrot ku stylom dawnym,
a także skłonność do upraszczania sprzętów i nadawania im minimalistycznej formy, pozbawionej ornamentyki. Zazwyczaj na pierwszy
plan wysuwany jest nurt związany ze sztuką ludową, wiążący się z poszukiwaniem stylu narodowego. Jednakże najbardziej innowacyjne
projekty możemy odnaleźć w trzeciej grupie. Właśnie te prace polskich projektantów możemy porównać z dziełami artystów związa-
nych z Warsztatami Wiedeńskimi. W nurt purystycznej geometryzacji, który dominował w pierwszych latach działalności Warsztatów,
wpasowują się projekty Stanisława Wyspiańskiego, Edwarda Trojanowskiego i Karola Tichego. Również kolejna faza stylowa, którą
prezentowało młodsze pokolenie członków Warsztatów, czyli skłonność do dekoracyjności i eksperymentowania ze stylami dawnymi,
znajduje odbicie w polskim meblarstwie, czego przykładem są projekty Karola Frycza i Henryka Uziembły.
50 C. Klein-Primavesi, Die Familie Primavesi. Kunst und. Mode der Wiener Werkstätte, Wien 2006, p. 132—135.