DOI article:
Gumińska, Bronisława: Feliks Manggha Jasieński: Wszyscy marzymy, by dosięgnąć księżyca...
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.26693#0019
Bronisława Gumińska
Feliks Manggha Jasieński
„Wszyscy marzymy, by dosięgnąć księżyca..”*
Donacja
[...] muzeum narodowe, to znaczy muzeum będące własnością
narodu polskiego, mieszczące wszelkiego rodzaju skarby arty-
styczne, jakie naród śród klęsk ocalić potrafił, jakie zebrać zdoła,
muzeum będące magnesem dla narodu polskiego i kulturalnych
narodów świata całego [...]
(Feliks Jasieński, Manggha polska)
„Działo się w Polsce w mieście Krakowie w gmachu Magistratu przy placu WW. Świętych
pod L. 2. przed podpisanym notariuszem, dnia 11. jedynastego marca 1920. tysiąc dzie-
więćset dwudziestego roku”. Jest to nagłówek aktu prawnego, który dla Muzeum Narodo-
wego w Krakowie, będącego wówczas własnością Gminy, miał kapitalne znaczenie, wiążąc
imponującą kolekcję Feliksa Jasieńskiego ze zbiorami narodowej instytucji i jej losami1.
Tym samym wszechstronny zbiór dziel sztuki, owoc życiowej pasji i blisko czterdziestu lat
kolekcjonerskich zabiegów jednego człowieka, został własnością społeczeństwa polskiego.
Stało się to na mocy owego dokumentu - „Umowy darowizny” - ustalającego (w Art. I)
co następuje:
Stawiający Feliks Jasieński daruje, t.j. na nieograniczoną własność ustępuje Gminie stołecznego Kró-
lewskiego miasta Krakowa wszystkie swoje w obecnym jego pomieszkaniu przy ul. św. Jana L. 1. w Krako-
wie znajdujące się, a w szczególności także wszystkie osobnym B) spisem, integralną część tego aktu sta-
nowiącym, objęte dzieła sztuki, jak: obrazy, rzeźby, sztychy, tkaniny, meble, bibliotekę oraz wszelkie inne
przedmioty, stanowiące jego własność, znajdujące się także w Warszawie, Kijowie i w Stawiszczach Guber-
ni Kijowskiej, jednym słowem gdziekolwiek bądź obecnie się znajdujące, a będące w związku ze zbiorami
jego dzieł sztuki, względnie ze zbiorami muzealnymi, - i pod następującymi warunkami, przyjętymi przez
Gminę stół. król. miasta Krakowa uchwałą Rady miasta z dnia 19-go lutego 1920 roku [...].
Pokaźny akt prawny, złożony z dwudziestu czterech artykułów, precyzyjnie określa
stawiane przez fundatora warunki, do których spełnienia zobowiązała się Gmina, podej-
mując niełatwe wyzwanie. Jednym z nich, wymienionym jako pierwszy, było życzenie,
aby z ofiarowanych, „po wieczne czasy nierozerwalną całość stanowić mających zbiorów
utworzyć osobny Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie im. Feliksa Jasieńskiego”
(Art. III). Kolejne artykuły precyzują dalsze warunki. Dotyczą one m.in.: miejsca przy-
szłego przechowywania i eksponowania zbiorów; utworzenia dożywotniego etatu kusto-
* Ze względu na obfity materiał źródłowy oraz obszerne komentarze zawarte w przypisach umieszczono je
w formie aneksu na końcu opracowania. W przytaczanych tekstach uwspółcześniono pisownię i uzupeł-
niono interpunkcję.
Feliks Manggha Jasieński
„Wszyscy marzymy, by dosięgnąć księżyca..”*
Donacja
[...] muzeum narodowe, to znaczy muzeum będące własnością
narodu polskiego, mieszczące wszelkiego rodzaju skarby arty-
styczne, jakie naród śród klęsk ocalić potrafił, jakie zebrać zdoła,
muzeum będące magnesem dla narodu polskiego i kulturalnych
narodów świata całego [...]
(Feliks Jasieński, Manggha polska)
„Działo się w Polsce w mieście Krakowie w gmachu Magistratu przy placu WW. Świętych
pod L. 2. przed podpisanym notariuszem, dnia 11. jedynastego marca 1920. tysiąc dzie-
więćset dwudziestego roku”. Jest to nagłówek aktu prawnego, który dla Muzeum Narodo-
wego w Krakowie, będącego wówczas własnością Gminy, miał kapitalne znaczenie, wiążąc
imponującą kolekcję Feliksa Jasieńskiego ze zbiorami narodowej instytucji i jej losami1.
Tym samym wszechstronny zbiór dziel sztuki, owoc życiowej pasji i blisko czterdziestu lat
kolekcjonerskich zabiegów jednego człowieka, został własnością społeczeństwa polskiego.
Stało się to na mocy owego dokumentu - „Umowy darowizny” - ustalającego (w Art. I)
co następuje:
Stawiający Feliks Jasieński daruje, t.j. na nieograniczoną własność ustępuje Gminie stołecznego Kró-
lewskiego miasta Krakowa wszystkie swoje w obecnym jego pomieszkaniu przy ul. św. Jana L. 1. w Krako-
wie znajdujące się, a w szczególności także wszystkie osobnym B) spisem, integralną część tego aktu sta-
nowiącym, objęte dzieła sztuki, jak: obrazy, rzeźby, sztychy, tkaniny, meble, bibliotekę oraz wszelkie inne
przedmioty, stanowiące jego własność, znajdujące się także w Warszawie, Kijowie i w Stawiszczach Guber-
ni Kijowskiej, jednym słowem gdziekolwiek bądź obecnie się znajdujące, a będące w związku ze zbiorami
jego dzieł sztuki, względnie ze zbiorami muzealnymi, - i pod następującymi warunkami, przyjętymi przez
Gminę stół. król. miasta Krakowa uchwałą Rady miasta z dnia 19-go lutego 1920 roku [...].
Pokaźny akt prawny, złożony z dwudziestu czterech artykułów, precyzyjnie określa
stawiane przez fundatora warunki, do których spełnienia zobowiązała się Gmina, podej-
mując niełatwe wyzwanie. Jednym z nich, wymienionym jako pierwszy, było życzenie,
aby z ofiarowanych, „po wieczne czasy nierozerwalną całość stanowić mających zbiorów
utworzyć osobny Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie im. Feliksa Jasieńskiego”
(Art. III). Kolejne artykuły precyzują dalsze warunki. Dotyczą one m.in.: miejsca przy-
szłego przechowywania i eksponowania zbiorów; utworzenia dożywotniego etatu kusto-
* Ze względu na obfity materiał źródłowy oraz obszerne komentarze zawarte w przypisach umieszczono je
w formie aneksu na końcu opracowania. W przytaczanych tekstach uwspółcześniono pisownię i uzupeł-
niono interpunkcję.