DOI article:
Wąsowiczówna, Aleksandra; Muzeum Narodowe w Warszawie [Contr.]: Zagadnienie dekoracji architektonicznej: kapitele korynckie z Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19395#0216
i korynckie, będą przedmiotem oddzielnej publikacji, ze względu na to że stanowią zupełnie
odrębną grupę znalezisk, tak ze względu na swą proweniencję jak i przynależność do wschodnich
ośrodków produkcji.
Przeanalizowanie zabytków będących tematem mniejszej pracy, materiałów porównawczych
i literatury przedmiotu pozwala stwierdzić iż wszystkie niemal omawiane fragmenty pochodzą
najprawdopodobniej z terenów Italii i mogą być datowane na pierwsze trzy stulecia nasze ery.
Zaledwie jeden z publikowanych kapiteli — niewielki kapitel pilastra korynckiego —jak udało
się stwierdzić był już wzmiankowany i reprodukowany w pracy K. Ronczewskiego3. Pozostałe
zabytki nie doczekały się jeszcze należnej im publikacji. Poprzedzające właściwe omówienie
materiału zabytkowego, zreferowanie stanu badań nad zagadnieniem dekoracji architektonicz-
nej, ma na celu zwrócenie uwagi na to, jak wiele jeszcze kwestii w tej dziedzinie wymaga odpo-
wiedniego opracowania naukowego. Krótkie zaś zasygnalizowanie problematyki badawczej
podkreśli być może znaczenie luźnych fragmentów architektonicznych jako istotnych źródeł
w studiach z zakresu antycznej archeologii, architektury czy sztuki.
ROLA I ZNACZENIE DEKORACJI ARCHITEKTONICZNEJ
Antyczne fragmenty architektoniczne należą obok ceramiki, materiału epigraficznego i mo-
net do zabytków najliczniej odkrywanych w czasie wykopalisk archeologicznych i najobficiej
reprezentowanych we wszelkich zbiorach muzealnych z terenów świata starożytnego. Dzięki
obfitości materiału zabytkowego, silnemu zróżnicowaniu pod względem poziomu opracowania
technicznego, formy i stylu, a także ze względu na dobry na ogół stan konserwacji kamienia
stanowią one ze wszech miar interesujący materiał badawczy zarówno dla archeologa, historyka
sztuki czy architekta. Dziwne się więc wydaje, że wśród dotychczasowych studiów tak mało
uwagi poświęcano wartości badawczej tej dużej grupy zabytków, a koncentrowano się głównie
na rozważaniach analitycznych. W porównaniu bowiem do ilościowego ogromu materiału i mo-
żliwości, jakie dostarcza podstawa źródłowa, bardzo niewiele zajmowano się takimi problemami
szerszymi, jak cel i metoda studiów nad fragmentami architektonicznymi, czy wartość ich dla
dalszych badań wspomnianych powyżej trzech dyscyplin naukowych. Oczywiste jest bowiem,
że nie w drobiazgowej analizie poszczególnych elementów dekoracyjnych leży istotny problem,
nie w deskrybcyjnych rozważaniach form i motywów czy w rozwlekłym przytaczaniu porównań.
Opis, analiza formy i stylu, przeprowadzenie analogii zmierza, rzecz jasna, do stworzenia sy-
stematyki, wykrycia typowych form i ustalenia odpowiedniej chronologii.
Należyte opracowanie fragmentów architektonicznych może być przydatne dla wielu szer-
3 K. Ronczewski, Variantes des ćhapiteaux romains. (Materiaux pour 1'etude de 1'art decoratif). Extrait
des Annales de l'Universite de Lativie, VIII, 1923, s. 128, tabl. IIj.
212
odrębną grupę znalezisk, tak ze względu na swą proweniencję jak i przynależność do wschodnich
ośrodków produkcji.
Przeanalizowanie zabytków będących tematem mniejszej pracy, materiałów porównawczych
i literatury przedmiotu pozwala stwierdzić iż wszystkie niemal omawiane fragmenty pochodzą
najprawdopodobniej z terenów Italii i mogą być datowane na pierwsze trzy stulecia nasze ery.
Zaledwie jeden z publikowanych kapiteli — niewielki kapitel pilastra korynckiego —jak udało
się stwierdzić był już wzmiankowany i reprodukowany w pracy K. Ronczewskiego3. Pozostałe
zabytki nie doczekały się jeszcze należnej im publikacji. Poprzedzające właściwe omówienie
materiału zabytkowego, zreferowanie stanu badań nad zagadnieniem dekoracji architektonicz-
nej, ma na celu zwrócenie uwagi na to, jak wiele jeszcze kwestii w tej dziedzinie wymaga odpo-
wiedniego opracowania naukowego. Krótkie zaś zasygnalizowanie problematyki badawczej
podkreśli być może znaczenie luźnych fragmentów architektonicznych jako istotnych źródeł
w studiach z zakresu antycznej archeologii, architektury czy sztuki.
ROLA I ZNACZENIE DEKORACJI ARCHITEKTONICZNEJ
Antyczne fragmenty architektoniczne należą obok ceramiki, materiału epigraficznego i mo-
net do zabytków najliczniej odkrywanych w czasie wykopalisk archeologicznych i najobficiej
reprezentowanych we wszelkich zbiorach muzealnych z terenów świata starożytnego. Dzięki
obfitości materiału zabytkowego, silnemu zróżnicowaniu pod względem poziomu opracowania
technicznego, formy i stylu, a także ze względu na dobry na ogół stan konserwacji kamienia
stanowią one ze wszech miar interesujący materiał badawczy zarówno dla archeologa, historyka
sztuki czy architekta. Dziwne się więc wydaje, że wśród dotychczasowych studiów tak mało
uwagi poświęcano wartości badawczej tej dużej grupy zabytków, a koncentrowano się głównie
na rozważaniach analitycznych. W porównaniu bowiem do ilościowego ogromu materiału i mo-
żliwości, jakie dostarcza podstawa źródłowa, bardzo niewiele zajmowano się takimi problemami
szerszymi, jak cel i metoda studiów nad fragmentami architektonicznymi, czy wartość ich dla
dalszych badań wspomnianych powyżej trzech dyscyplin naukowych. Oczywiste jest bowiem,
że nie w drobiazgowej analizie poszczególnych elementów dekoracyjnych leży istotny problem,
nie w deskrybcyjnych rozważaniach form i motywów czy w rozwlekłym przytaczaniu porównań.
Opis, analiza formy i stylu, przeprowadzenie analogii zmierza, rzecz jasna, do stworzenia sy-
stematyki, wykrycia typowych form i ustalenia odpowiedniej chronologii.
Należyte opracowanie fragmentów architektonicznych może być przydatne dla wielu szer-
3 K. Ronczewski, Variantes des ćhapiteaux romains. (Materiaux pour 1'etude de 1'art decoratif). Extrait
des Annales de l'Universite de Lativie, VIII, 1923, s. 128, tabl. IIj.
212