DOI Artikel:
Popłonyk, Urszula; Werner, Friedrich Bernhard [Ill.]: "Scenographia urbium Silesiae" Fryderyka Bernarda Wernera
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19557#0149
Urszula Popłonyk
SCENOGRAPHIA URBIUM SILESIAE FRYDERYKA BERNARDA
WERNERA
T T roku 1733 firma Homaennische Erben w Norymberdze1 zleciła Fryderykowi Bernar-
dowi Wernerowi2, śląskiemu rysownikowi i kartografowi, pracującemu dla wydawców augsbur-
skich3, wykonanie widoków miast śląskich. Werner zanotował o tym w swej autobiografii: ,,Anno
1733 bekame Kommission, die schlesischen Tabellen zu den schon in Werk begriffenen Spezial-
karten zu machen, dazu mir auch ein Diploma von den kôniglichen Oberamte erteilet war. Also
reiste das Fruhjahr ein Teil Schlesien durch. Urn aber auch den Augsburgern dabei nichts zu
verabsâumen, zog ich den 1 Junii nach Prag zu, und von dorten iiber Rakonitz, Eger in das Bam-
bergische, Kulmbach-Bayreuthische und nach Niirnberg. Nach einigem Aufenthalt und Verabre-
dung bei dasigen Homannischen Erben ais Verleger der schlesischen Spezialkarten und Tabellen
reiste ferner... bis Augsburg"4. Podróżował po Śląsku, zwłaszcza Górnym również w roku 1734,
wykonując rysunki, które wykańczał w okresie zimowym: „Anno 1734 machte ich eine kleine
1 Oficyna założona przez Johanna Baptistę Homanna (por. Ch. S a n d 1 e r, Johann Baptista Homann.
Ein Beitrag zur Geschichte der Kartographie. Zeitschrift der Gesellschaft fiir Erdkunde zu Berlin, Berlin 1886,
s. 328 i nast. Za udostępnienie mi tej książki serdecznie dziękuję p. mgr Krystynie Szykuła kierownikowi Gabinetu
Kartograficznego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu; Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana.
XXIX—XXX, Warszawa 1902; U. T h i e m e, F. Becker, Allgemeines Lexikon der bildenden Kiinstler
von der Antike bis zur Gegenwart. XVII, Leipzig 1924) prowadzona była w tym czasie przez Johanna Georga
Ebersbergera, męża pasierbicy Homanna Ursuli Barbary Schwerdfeger (por. Sandler, jw., s. 337, 379; T h i e -
me, Becker, jw., X, 1914) i Johanna Michaela Franza, przyjaciela syna założyciela, Johanna Christopha,
(por. Sandler, jw., s. 356, 379).
2 M. Morelowski, Ocalone rękopisy F. B. Wernera i ich znaczenie dla historii kultury Śląska. Sprawo-
dzania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 5, 1950, Dodatek 4, Wrocław 1955, s. 29—31 zestawienie biblio-
grafii; A. Więcek, Ćeska mésta v kresbâch В. B. Wernera. Separatum ex Ćasopis Slez. muzea (Acta Musei
Silesiae), VI, 2, Opava 1957, s. 1 i nast.
3 Por. tekst na s. 147 i nast.
4P. Bretschneider, Der Zeichner, Stecher und Chronist Friedrich Bernhard Werner und seine
Arbeiten. Neustadt (Schlesien) 1921, s. 67.
10 Rocznik Muz. Nar. t. XVI/72
145
SCENOGRAPHIA URBIUM SILESIAE FRYDERYKA BERNARDA
WERNERA
T T roku 1733 firma Homaennische Erben w Norymberdze1 zleciła Fryderykowi Bernar-
dowi Wernerowi2, śląskiemu rysownikowi i kartografowi, pracującemu dla wydawców augsbur-
skich3, wykonanie widoków miast śląskich. Werner zanotował o tym w swej autobiografii: ,,Anno
1733 bekame Kommission, die schlesischen Tabellen zu den schon in Werk begriffenen Spezial-
karten zu machen, dazu mir auch ein Diploma von den kôniglichen Oberamte erteilet war. Also
reiste das Fruhjahr ein Teil Schlesien durch. Urn aber auch den Augsburgern dabei nichts zu
verabsâumen, zog ich den 1 Junii nach Prag zu, und von dorten iiber Rakonitz, Eger in das Bam-
bergische, Kulmbach-Bayreuthische und nach Niirnberg. Nach einigem Aufenthalt und Verabre-
dung bei dasigen Homannischen Erben ais Verleger der schlesischen Spezialkarten und Tabellen
reiste ferner... bis Augsburg"4. Podróżował po Śląsku, zwłaszcza Górnym również w roku 1734,
wykonując rysunki, które wykańczał w okresie zimowym: „Anno 1734 machte ich eine kleine
1 Oficyna założona przez Johanna Baptistę Homanna (por. Ch. S a n d 1 e r, Johann Baptista Homann.
Ein Beitrag zur Geschichte der Kartographie. Zeitschrift der Gesellschaft fiir Erdkunde zu Berlin, Berlin 1886,
s. 328 i nast. Za udostępnienie mi tej książki serdecznie dziękuję p. mgr Krystynie Szykuła kierownikowi Gabinetu
Kartograficznego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu; Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana.
XXIX—XXX, Warszawa 1902; U. T h i e m e, F. Becker, Allgemeines Lexikon der bildenden Kiinstler
von der Antike bis zur Gegenwart. XVII, Leipzig 1924) prowadzona była w tym czasie przez Johanna Georga
Ebersbergera, męża pasierbicy Homanna Ursuli Barbary Schwerdfeger (por. Sandler, jw., s. 337, 379; T h i e -
me, Becker, jw., X, 1914) i Johanna Michaela Franza, przyjaciela syna założyciela, Johanna Christopha,
(por. Sandler, jw., s. 356, 379).
2 M. Morelowski, Ocalone rękopisy F. B. Wernera i ich znaczenie dla historii kultury Śląska. Sprawo-
dzania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 5, 1950, Dodatek 4, Wrocław 1955, s. 29—31 zestawienie biblio-
grafii; A. Więcek, Ćeska mésta v kresbâch В. B. Wernera. Separatum ex Ćasopis Slez. muzea (Acta Musei
Silesiae), VI, 2, Opava 1957, s. 1 i nast.
3 Por. tekst na s. 147 i nast.
4P. Bretschneider, Der Zeichner, Stecher und Chronist Friedrich Bernhard Werner und seine
Arbeiten. Neustadt (Schlesien) 1921, s. 67.
10 Rocznik Muz. Nar. t. XVI/72
145