Lija Skalska
KONRAD KRZYŻANOWSKI — LATA STUDIÓW
W PETERSBURSKIEJ AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH
W ŚWIETLE MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH
W
▼ y śród materiałów archiwalnych Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, przechowy-
wanych w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym w Leningradzie, znajduje się
również wiele dokumentów, dotyczących artystów polskich, m.in. licznej kolonii Polaków,
którzy studiowali w tej Akademii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku1. Mając nie-
wątpliwą wartość źródłową — zwłaszcza, że dotyczą artystów, których twórczość nie jest jeszcze
dostatecznie opracowana — dokumenty te umożliwiają do pewnego stopnia rekonstrukcję
przebiegu studiów poszczególnych artystów, stosunków i atmosfery, panującej na uczelni,
oddziaływającej na kształtowanie się osobowości twórczej jej uczniów.
Zbiór archiwaliów, dotyczących Konrada Krzyżanowskiego, pochodzący z akt dawnej
Kancelarii Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu2, obejmuje kopie oryginałów
dokumentów, różnego rodzaju pisma urzędowe, podania i zaświadczenia, z których do publikacji
w formie aneksu starano się wybrać najistotniejsze i najciekawsze. Publikacja materiałów, odno-
szących się do okresu studiów Konrada Krzyżanowskiego w Petersburskiej Akademii, wydaje
się szczególnie celowa ze względu na dość rozbieżne i nieścisłe dane, podawane przez autorów
nielicznych zresztą prac jemu poświęconych, jak również ze względu na zupełny brak obszerniej-
szych wiadomości czy przekazów pamiętnikarskich o jego pięcioletnim pobycie w Petersburgu,
1 W Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych studiowali wówczas m. in. Kazimierz Stabrowski (1887—1894),
Eligiusz Niewiadomski (1890—1894), Ferdynand Ruszczyć (1891—1897), Konstanty Wróblewski (1890—1897),
Konrad Krzyżanowski (1892—1897), Edward Trojanowski (1892—1897) i Józef Mańkowski (1890—1899),
Dokumenty, dotyczące ich studiów na Akademii, nie były jeszcze publikowane. Wyjątek stanowią materiały
archiwalne o Ruszczycu, wykorzystane przez K. Mytariewą w publikacji: Ferdynand Ruszczyć, Pamiętnik
wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie. Warszawa 1966.
2 Центральный Государственный Исторический Архив СССР в Ленинграде, фонд № 789, опись И,
ед. хр. № 137—1892.
407
KONRAD KRZYŻANOWSKI — LATA STUDIÓW
W PETERSBURSKIEJ AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH
W ŚWIETLE MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH
W
▼ y śród materiałów archiwalnych Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, przechowy-
wanych w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym w Leningradzie, znajduje się
również wiele dokumentów, dotyczących artystów polskich, m.in. licznej kolonii Polaków,
którzy studiowali w tej Akademii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku1. Mając nie-
wątpliwą wartość źródłową — zwłaszcza, że dotyczą artystów, których twórczość nie jest jeszcze
dostatecznie opracowana — dokumenty te umożliwiają do pewnego stopnia rekonstrukcję
przebiegu studiów poszczególnych artystów, stosunków i atmosfery, panującej na uczelni,
oddziaływającej na kształtowanie się osobowości twórczej jej uczniów.
Zbiór archiwaliów, dotyczących Konrada Krzyżanowskiego, pochodzący z akt dawnej
Kancelarii Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu2, obejmuje kopie oryginałów
dokumentów, różnego rodzaju pisma urzędowe, podania i zaświadczenia, z których do publikacji
w formie aneksu starano się wybrać najistotniejsze i najciekawsze. Publikacja materiałów, odno-
szących się do okresu studiów Konrada Krzyżanowskiego w Petersburskiej Akademii, wydaje
się szczególnie celowa ze względu na dość rozbieżne i nieścisłe dane, podawane przez autorów
nielicznych zresztą prac jemu poświęconych, jak również ze względu na zupełny brak obszerniej-
szych wiadomości czy przekazów pamiętnikarskich o jego pięcioletnim pobycie w Petersburgu,
1 W Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych studiowali wówczas m. in. Kazimierz Stabrowski (1887—1894),
Eligiusz Niewiadomski (1890—1894), Ferdynand Ruszczyć (1891—1897), Konstanty Wróblewski (1890—1897),
Konrad Krzyżanowski (1892—1897), Edward Trojanowski (1892—1897) i Józef Mańkowski (1890—1899),
Dokumenty, dotyczące ich studiów na Akademii, nie były jeszcze publikowane. Wyjątek stanowią materiały
archiwalne o Ruszczycu, wykorzystane przez K. Mytariewą w publikacji: Ferdynand Ruszczyć, Pamiętnik
wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie. Warszawa 1966.
2 Центральный Государственный Исторический Архив СССР в Ленинграде, фонд № 789, опись И,
ед. хр. № 137—1892.
407