DOI Artikel:
Mytariewa, Kira: O wzajemnych kontaktach Wileńskiej szkoły malarstwa i Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19557#0255
Юга Mytariewa
О WZAJEMNYCH KONTAKTACH WILEŃSKIEJ SZKOŁY
MALARSTWA I AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH W PETERSBURGU
W ^ -, ^ Malarstwa, ttó„ ..a,, -, » ^
polskiej, litewskiej i białoruskiej, dość istotne znaczenie miały jej kontakty z szeregiem ośrodków
kulturalnych, a zwłaszcza z Petersburgiem. P. Gudinas i E. Juenas w przedmowie do albumu
„Литовское изобразительное искусство"1 piszą, że postępowy charakter wileńskiej szkoły arty-
stycznej w znacznej mierze był wynikiem jej bliskich powiązań z Akademią Sztuk Pięknych
w Petersburgu. Toteż poświęćmy nieco uwagi jednemu z etapów w historii tych kontaktów.
Katedra malarstwa — najstarsza wśród katedr sztuk plastycznych przy Uniwersytecie Wileń-
skim, w okresie ok. lat dwudziestych XIX w. posiadała już niemałe doświadczenie. Sporo też
uczniów, od chwili powstania katedry w 1797 г., skończyło przy niej swe studia, wielu jej wy-
chowanków brało udział w pierwszej, a następnie drugiej wystawie sztuk plastycznych (1820 r.
i 1822 г.), zorganizowanych przy Uniwersytecie i udostępnionych dla publiczności. Jednakże
zasoby Katedry były raczej skromne. Uczniowie pozbawieni możliwości bliższego poznawania
dzieł najbardziej znanych mistrzów sztuki europejskiej, przeważnie ograniczali się do kopiowa-
nia niewielkiej ilości obrazów —• najczęściej prac swych profesorów. Poważne zastrzeżenia budził
także problem studiów nad żywym modelem. W tych warunkach wydawała się być uzasadnioną
konieczność dalszego kształcenia i rozwijania talentów najbardziej uzdolnionych uczniów w szko-
łach artystycznych i akademiach, posiadających większe doświadczenie, zespół bardziej wykwali-
fikowanych profesorów i lepsze wyposażenie. Katedra Malarstwa po raz pierwszy zwróciła na
ten problem uwagę Rady Uniwersytetu Wileńskiego w 1822 г., przy czym jako ośrodek dalszego
kontynuowania studiów zaproponowała Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, dokąd już
w 1817 został skierowany przez Katedrę grafiki uczeń J. Saundersa — W. Sławecki, studiował
tam w swoim czasie M. Podoliński, doskonalił swe umiejętności K. Jelski. Istniała ona więcej
niż pół wieku, a wśród profesorów znajdowali się tak wybitni pedagodzy jak A. Jegorow, W. Sze-
1 Литовское изобразительное искусство. Вильнюс 1954, s. XXV.
251
О WZAJEMNYCH KONTAKTACH WILEŃSKIEJ SZKOŁY
MALARSTWA I AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH W PETERSBURGU
W ^ -, ^ Malarstwa, ttó„ ..a,, -, » ^
polskiej, litewskiej i białoruskiej, dość istotne znaczenie miały jej kontakty z szeregiem ośrodków
kulturalnych, a zwłaszcza z Petersburgiem. P. Gudinas i E. Juenas w przedmowie do albumu
„Литовское изобразительное искусство"1 piszą, że postępowy charakter wileńskiej szkoły arty-
stycznej w znacznej mierze był wynikiem jej bliskich powiązań z Akademią Sztuk Pięknych
w Petersburgu. Toteż poświęćmy nieco uwagi jednemu z etapów w historii tych kontaktów.
Katedra malarstwa — najstarsza wśród katedr sztuk plastycznych przy Uniwersytecie Wileń-
skim, w okresie ok. lat dwudziestych XIX w. posiadała już niemałe doświadczenie. Sporo też
uczniów, od chwili powstania katedry w 1797 г., skończyło przy niej swe studia, wielu jej wy-
chowanków brało udział w pierwszej, a następnie drugiej wystawie sztuk plastycznych (1820 r.
i 1822 г.), zorganizowanych przy Uniwersytecie i udostępnionych dla publiczności. Jednakże
zasoby Katedry były raczej skromne. Uczniowie pozbawieni możliwości bliższego poznawania
dzieł najbardziej znanych mistrzów sztuki europejskiej, przeważnie ograniczali się do kopiowa-
nia niewielkiej ilości obrazów —• najczęściej prac swych profesorów. Poważne zastrzeżenia budził
także problem studiów nad żywym modelem. W tych warunkach wydawała się być uzasadnioną
konieczność dalszego kształcenia i rozwijania talentów najbardziej uzdolnionych uczniów w szko-
łach artystycznych i akademiach, posiadających większe doświadczenie, zespół bardziej wykwali-
fikowanych profesorów i lepsze wyposażenie. Katedra Malarstwa po raz pierwszy zwróciła na
ten problem uwagę Rady Uniwersytetu Wileńskiego w 1822 г., przy czym jako ośrodek dalszego
kontynuowania studiów zaproponowała Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, dokąd już
w 1817 został skierowany przez Katedrę grafiki uczeń J. Saundersa — W. Sławecki, studiował
tam w swoim czasie M. Podoliński, doskonalił swe umiejętności K. Jelski. Istniała ona więcej
niż pół wieku, a wśród profesorów znajdowali się tak wybitni pedagodzy jak A. Jegorow, W. Sze-
1 Литовское изобразительное искусство. Вильнюс 1954, s. XXV.
251