DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Rekucki, Jerzy: Meroickie stoły ofiarne
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19586#0112
egipski39, którego charakterystyczną cechą są bukiety lotosów ograniczające z obu stron pozo-
stałą część dekoracji, którą stanowi ołtarz z ofiarami między dwoma naczyniami libacyjnymi40
(il. 6). Nieraz nad ofiarami może być umieszczony basen.
Ponadto na pograniczu tej grupy można wyróżnić rzadko spotykane stoły ofiarne o dekoracji
zindywidualizowanej. Oto niektóre z nich. W dekoracji stołu z Szablul wybijają się dwa naczynia
libacyjne w formie dzbanów i niżej pod nimi wyobrażenia dwóch żab, zwróconych przodem
do siebie41. Na stole z Karanóg całą płaszczyznę zajmuje przedstawienie drzewa palmowego,
z którego gałęzi zwisają owoce, zaś obramowanie obiega wijąca się winna latorośl, poza jedną
stroną, gdzie widnieje stylizowana gałąź palmowa42. Całkiem wyjątkowy jest jeden ze stołów
ofiarnych, odkryty podczas polskich wykopalisk w Faras43 (il. 7). Ma on kształt okrągły, na
powierzchni dekorowanej wyryty jest prostokątny stół ofiarny z wystającym spływem a po jego
obu stronach po cztery okrągłe chleby.
7. Stół ofiarny z Faras. Wg Michałowski, Faras I, jw.
Druga grupa stołów ofiarnych stanowi nowy typ, charakterystyczny tylko dla Nubii mero-
ickiej, nieznany w Egipcie. Przedstawione są na nich dwie postacie, dokonujące libacji na umiesz-
czony między nimi ołtarz, zawierający wyobrażenia ofiar żywnościowych, często tylko czterech
okrągłych chlebów (il. 2). Jedną postacią jest bóg Anubis, towarzyszy mu najczęściej bogini
Neftyda. M. Hainsworth podaje, że zamiast Anubisa może występować Horus44. Natomiast
w miejsce Neftydy stosunkowo często może być Izyda oraz rzadko Nut, Mert i Maat45. Rozpoz-
39 R e k u c k i, jw., s. 38.
40 D. D u n h a m, Royal Tombs at Meroe and Barkal. RCK IV, Boston, Massachusetts 1957, tabl. XL-B;
Almagr o, jw., il. 61, tabl. XXIII-1; Randall-Maclver, Woołley, Karanóg, jw., tabl. 15, nr
7088, G. 82.
41 Randall-Maclver, Woołley, Areika, jw., tabl. 32, nr 5100, s. 31.
42 Randall-Maclver, Woołley, Karanóg, jw., tabl. 20, nr 7108, G. 261.
43 Michałowski, Faras I, jw., il. 19, s. 84, s. 76, 80.
44 M. Hainsworth, Typologie des tables d’offrandes meroitiąues inscrites. MNL, 17, 1976, s. 42.
43 Por. G r i f f i t h, LAAA, XII, 1925, s. 68; H i n t z e, Studien, jw., s. 11; A b d a 11 a, jw., s. 60.
108
stałą część dekoracji, którą stanowi ołtarz z ofiarami między dwoma naczyniami libacyjnymi40
(il. 6). Nieraz nad ofiarami może być umieszczony basen.
Ponadto na pograniczu tej grupy można wyróżnić rzadko spotykane stoły ofiarne o dekoracji
zindywidualizowanej. Oto niektóre z nich. W dekoracji stołu z Szablul wybijają się dwa naczynia
libacyjne w formie dzbanów i niżej pod nimi wyobrażenia dwóch żab, zwróconych przodem
do siebie41. Na stole z Karanóg całą płaszczyznę zajmuje przedstawienie drzewa palmowego,
z którego gałęzi zwisają owoce, zaś obramowanie obiega wijąca się winna latorośl, poza jedną
stroną, gdzie widnieje stylizowana gałąź palmowa42. Całkiem wyjątkowy jest jeden ze stołów
ofiarnych, odkryty podczas polskich wykopalisk w Faras43 (il. 7). Ma on kształt okrągły, na
powierzchni dekorowanej wyryty jest prostokątny stół ofiarny z wystającym spływem a po jego
obu stronach po cztery okrągłe chleby.
7. Stół ofiarny z Faras. Wg Michałowski, Faras I, jw.
Druga grupa stołów ofiarnych stanowi nowy typ, charakterystyczny tylko dla Nubii mero-
ickiej, nieznany w Egipcie. Przedstawione są na nich dwie postacie, dokonujące libacji na umiesz-
czony między nimi ołtarz, zawierający wyobrażenia ofiar żywnościowych, często tylko czterech
okrągłych chlebów (il. 2). Jedną postacią jest bóg Anubis, towarzyszy mu najczęściej bogini
Neftyda. M. Hainsworth podaje, że zamiast Anubisa może występować Horus44. Natomiast
w miejsce Neftydy stosunkowo często może być Izyda oraz rzadko Nut, Mert i Maat45. Rozpoz-
39 R e k u c k i, jw., s. 38.
40 D. D u n h a m, Royal Tombs at Meroe and Barkal. RCK IV, Boston, Massachusetts 1957, tabl. XL-B;
Almagr o, jw., il. 61, tabl. XXIII-1; Randall-Maclver, Woołley, Karanóg, jw., tabl. 15, nr
7088, G. 82.
41 Randall-Maclver, Woołley, Areika, jw., tabl. 32, nr 5100, s. 31.
42 Randall-Maclver, Woołley, Karanóg, jw., tabl. 20, nr 7108, G. 261.
43 Michałowski, Faras I, jw., il. 19, s. 84, s. 76, 80.
44 M. Hainsworth, Typologie des tables d’offrandes meroitiąues inscrites. MNL, 17, 1976, s. 42.
43 Por. G r i f f i t h, LAAA, XII, 1925, s. 68; H i n t z e, Studien, jw., s. 11; A b d a 11 a, jw., s. 60.
108