DOI Heft:
Wykopaliska i badania archeologiczne
DOI Artikel:Makowiecka, Elżbieta: Raport z dwóch kampanii wykopaliskowych 1981 i 1982 w Kellii w Egipcie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19632#0438
^ : 7. Zasada konstrukcyjna uchwytów z kości wmontowanych
w ściany westybulu (pomieszczenie 16) komu nr 14
(Qusur el-Izeila)
Nota bene ujednolicenie obramienia nisz kościoła i refektarza świadczy o tym, że cały zespół
był ze sobą funkcjonalnie związany. Wydaje się to tym bardziej uderzające, że w innych pomiesz-
czeniach monasteru nr 14 dekoracja nigdzie nie miała ujednoliconego charakteru ani tendencji
do symetrii czy powtarzalności. Jedynym elementem występującym stałe i to nie tylko w obrębie
monasteru nr 14 lecz we wszystkich reprezentacyjnych wnętrzach wszystkich komów, do których
sięgnięto sondażami (zarówno na terenie osiedla Qusur el-Izeila jak i Qusur Rubayyat) była
wyprawiona zaprawą posadzka i lamperia, niezmiennie malowane tą samą rdzawoczerwoną
barwą. Wydaje się zatem, że tego rodzaju wystrój miał nie tylko dekoracyjne znaczenie, lecz
także mógł ułatwiać utrzymanie wnętrza w czystości (a być może również gładka lamperia,
sięgająca dolnej powierzchni nisz utrudniała wspinanie się po niej ewentualnego robactwa czy
myszy, które mogły by zniszczyć przechowywane w niszach przedmioty).
Odrębny problem w ramach wnętrza refektarza tworzy nisza w centrum ściany wschodniej.
Rozmiary jej były nieco większe od pozostałych nisz (szer. 0,8 m, wys. 0,8 m i głębokość 0,6 m),
lecz najistotniejsza była dekoracja wnętrza: mimo wysokiego stopnia zniszczenia można wyraźnie
odczytać zarysy pięciu postaci — trzech na tylnej ściance niszy i dwóch na ściankach bocznych.
Trzy postacie umieszczone centralnie reprezentują powtórzenie tego samego typu ikonograficz-
nego: świętego-wojownika. Wszyscy trzej stoją w jednakowej postawie, wsparci o długie włócznie,
z dużymi owalnymi tarczami, trzymanymi przy lewej nodze; strój, z niejakim trudem dający się
odczytać, reprezentuje typ rzymskiego krótkiego pancerza i tuniki do kolan oraz płaszcza spiętego
na lewym ramieniu. Dwie boczne postacie wydają się być odziane w długie szaty, a więc nie byli
to wojownicy lecz być może święci-duchowni. Wszystkie postacie mają głowy otoczone nimbami.
434
w ściany westybulu (pomieszczenie 16) komu nr 14
(Qusur el-Izeila)
Nota bene ujednolicenie obramienia nisz kościoła i refektarza świadczy o tym, że cały zespół
był ze sobą funkcjonalnie związany. Wydaje się to tym bardziej uderzające, że w innych pomiesz-
czeniach monasteru nr 14 dekoracja nigdzie nie miała ujednoliconego charakteru ani tendencji
do symetrii czy powtarzalności. Jedynym elementem występującym stałe i to nie tylko w obrębie
monasteru nr 14 lecz we wszystkich reprezentacyjnych wnętrzach wszystkich komów, do których
sięgnięto sondażami (zarówno na terenie osiedla Qusur el-Izeila jak i Qusur Rubayyat) była
wyprawiona zaprawą posadzka i lamperia, niezmiennie malowane tą samą rdzawoczerwoną
barwą. Wydaje się zatem, że tego rodzaju wystrój miał nie tylko dekoracyjne znaczenie, lecz
także mógł ułatwiać utrzymanie wnętrza w czystości (a być może również gładka lamperia,
sięgająca dolnej powierzchni nisz utrudniała wspinanie się po niej ewentualnego robactwa czy
myszy, które mogły by zniszczyć przechowywane w niszach przedmioty).
Odrębny problem w ramach wnętrza refektarza tworzy nisza w centrum ściany wschodniej.
Rozmiary jej były nieco większe od pozostałych nisz (szer. 0,8 m, wys. 0,8 m i głębokość 0,6 m),
lecz najistotniejsza była dekoracja wnętrza: mimo wysokiego stopnia zniszczenia można wyraźnie
odczytać zarysy pięciu postaci — trzech na tylnej ściance niszy i dwóch na ściankach bocznych.
Trzy postacie umieszczone centralnie reprezentują powtórzenie tego samego typu ikonograficz-
nego: świętego-wojownika. Wszyscy trzej stoją w jednakowej postawie, wsparci o długie włócznie,
z dużymi owalnymi tarczami, trzymanymi przy lewej nodze; strój, z niejakim trudem dający się
odczytać, reprezentuje typ rzymskiego krótkiego pancerza i tuniki do kolan oraz płaszcza spiętego
na lewym ramieniu. Dwie boczne postacie wydają się być odziane w długie szaty, a więc nie byli
to wojownicy lecz być może święci-duchowni. Wszystkie postacie mają głowy otoczone nimbami.
434