Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (29.1985)

EST

!

14. Profil systemu hydraulicznego komu nr 247 z Qusur Rubayyat

określić mianem zbiornika rozrządowego (il. 13), od niego bowiem odchodzą wloty dwóch
kanałów : jednego prowadzącego ku wschodowi poprzez mur na zewnątrz i drugiego — skiero-
wanego ku wnętrzu dziedzińca. Wloty kanałów zaopatrzone były w zawory, skonstruowane
z wylewów amfor zatykanych glinianymi korkami. W zależności od potrzeby można było otwo-
rzyć wpust jednego lub drugiego kanału.

Najbardziej rozwinięty system hydrauliczny prezentuje zespół z komu nr 302 osiedla Qusur
Rubayyat. Zachowane w nim są wszystkie wymienione wyżej elementy, a poza tym w obudowie
basenu w jego wschodniej części występuje szereg małych zbiorników — trzy cylindryczne
i jeden, nieco większych rozmiarów, prostokątny. Głębokość tych zbiorników jest niejednakowa —
prostokątny zbiornik sięga 0,8 m, cylindryczne — 0,3 m. Wszystkie zbiorniki posiadają ujścia
do głównego basenu, natomiast nie posiadają połączeń pomiędzy sobą. Od strony zachodniej
w obudowie basenu znajduje się jeszcze jeden zbiornik prostokątny o głębokości 0,4 m — ten
jednakże nie posiada żadnego połączenia z basenem głównym. Wszystkie zbiorniki są gładko
wyprawione zaprawą hydrauliczną.

Identyczny niemal schemat prezentuje system wodny komu nr 247 z Qusur Rubayyat, z tym,
że w obudowie od strony wschodniej mieszczą się tylko trzy zbiorniki — dwa cylindryczne i jeden
prostokątny (il. 14).

Wobec tak rozbudowanej instalacji wodnej nasuwa się kwestia interpretacji funkcji tych
urządzeń. Studnia, basen i kanały stanowią system podstawowy, którego funkcjonowanie wydaje
się oczywiste: wodę wyciągano ze studni (zapewne za pomocą kołowrotu) i nalewano do basenu,
z którego można ją było rozprowadzić w dwóch kierunkach, na wschód dla nawadniania ogrodu

445