Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (31.1987)

teonie Świątyni Diany56, a od 1986 roku trwają prace przygotowawcze do restauracji Przybytku
Arcykapłana i Łuku Kamiennego57. W 1987 roku rozpocznie się ponowna regulacja cieków
wodnych w rejonie wielkiego kanału.

Obecny stan zachowania budowli arkadyjskich jest różny. Stosunkowo najlepiej zachował
się Domek Gotycki, najgorzej — Przybytek Arcykapłana zbudowany z rudy darniowej i elemen-
tów lapidarialnych, podatny na erozję wody i posiadający dość skomplikowaną konstrukcję
nośną murów. Jego sklepiony łukiem kolebkowym taras dźwigający wolnostojące kolumny oraz
częściowo mury są niebezpiecznie zarysowane. Bardzo zniszczony przez erozję wody jest także
Murek z Hermami58. Dom Murgrabiego jest mocno zagrzybiony w części przyziemia. Przylega-
jący do niego Łuk Kamienny ma poziome pęknięcia warstwy cegły w podniebieniu łuku, nakry-
tego wielkimi głazami.

Świątynia Diany posiada dobrze zachowane elewacje i portyki, a także zdrową więźbę i po-
krycie dachów. Wnętrza przetrwały w bardzo zróżnicowanym stanie. Najlepiej zachowany jest
Panteon z odrestaurowanym plafonem Norblina. Brak jest w nim posadzki i niektórych szcze-
gółów wystroju architektonicznego wnętrza. Gabinet Etruski zachował kominek z białego
marmuru i plafon w niezłym stanie, oraz gorzej — malowidła ścienne. Brak jest tu okładziny
drewnianej ścian, której profile zachowały się na gzymsach obramiających plafon. Westybul
posiada zachowane oryginalne boniowanie i dekorację sztukateryjną. Z wystroju dekoracyjnego
Sypialni nie zachowało się natomiast nic, za wyjątkiem kominka z białego marmuru. Brak jest
także w całym pawilonie wewnętrznej stolarki otworów drzwiowych.

Przeprowadzone ostatnio na terenie Arkadii poszukiwania doprowadziły do sensacyjnego
odkrycia. Okazało się, że Grobowiec z Wyspy Topolowej zbudowany z szarego wapienia wzbo-
gaconego elementami dekoracyjnymi z marmuru białego, uznawany dotąd za zaginiony, przetrwał
prawie w całości, choć w rozproszonych elementach. Składał się z sześciu części, spośród których
zostało zidentyfikowanych pięć. Decydujące elementy: część cokołu, korpus główny i nakrywa
z akroterionami59 odszukane zostały wśród fragmentów lapidarialnych w Arkadii. Wazon

56 Restauracji plafonu dokonał zespół konserwatorów malarstwa ściennego PP PKZ w Warszawie pod
kierunkiem Teresy Rutkowskiej w składzie: Kazimierz Wojciechowski, Elwira Szubarga, Ivanka Nuneva.

57 Wykonane zostały pomiary fotogrametryczne struktury murów, na podstawie których dokonana została
ekspertyza statyczna budowli i opracowana zasada konserwacji przez docenta dra hab. Jerzego Teligę z Instytutu
Projektowania Architektonicznego Politechniki Warszawskiej.

58 Hermy Jana Michałowicza z Urzędowa zostały wyjęte w 1979 roku z muru i poddane renowacji w Pra-
cowni Konserwacji Rzeźb Muzeum Narodowego w Warszawie przez zespół konserwatorów pod kierunkiem
Ewy Parandowskiej.

59 Arkadia, Korpus główny Grobowca z Wyspy Topolowej, szary wapień, 92x182x90 (wnęka: 47,5 x
x 140,5x59), nr inw. Nb 2775b MN W; Nakrywa z akroterionami, szary wapień, 26x195x105, nr inw. Nb
2775a; Fragment przedni cokołu, szary wapień, 60x160 (góra: 145x40), nr inw. 2775c.

140