Daria Kaszyńska
Iwona Pannenko
Joanna Prosnakowa
OCENA WARUNKÓW PROFILAKTYCZNYCH
DOTYCZĄCYCH EKSPOZYCJI I PRZECHOWYWANIA ZBIORÓW
W MUZEUM NARODOWYM W WARSZAWIE1
^^^oraz bardziej podkreśla się rolę muzeów jako miejsca, w którym gromadzi się obiekty,
aby mogły jak najdłużej przetrwać w niezmienionym stanie, mimo że są wykonane z materii,
która nie jest niezniszczalna, a przeciwnie nietrwała, często krucha i wrażliwa.
Nawet zastosowanie urządzeń nowoczesnej techniki w muzeach nie jest w stanie zahamować
destruktywnego działania czasu, ale można stworzyć warunki, które opóźnią jego działanie.
Zadaniem opieki konserwatorskiej w muzeach jest stworzenie warunków optymalnych dla
zachowania jak najdłużej w dobrym stanie zgromadzonych zbiorów.
Świadoma, wykształcona służby konserwatorska powinna potrafić rozeznać przyczyny
degradacji obiektów, wskazać środki oraz zaproponować metody zwalczające zagrożenia i zapo-
biegające zniszczeniom zbiorów, którymi się opiekuje. Niejednokrotnie usunięcie przyczyn
zagrożeń przekracza możliwości wykonawcze służb muzealnych, gdyż łączą się one z problemami
ogólniejszej natury.
Mimo świadomości, na jakie zagrożenia narażone są obiekty przechowywane w Muzeum
Narodowym, i że te zagrożenia zwiększyły się na przestrzeni ostatnich 30 lat, opieka konser-
watorska w naszym muzeum nie może całkowicie wywiązać się ze swoich zadań. Powodem
tego stanu rzeczy jest wielorakość zagrożeń nakładających się na siebie, wynikających z bardzo
różnych przyczyn, których wyeliminowanie jest niezmiernie utrudnione; powodem jest również
nierealizowanie wielu wniosków pionu konserwatorskiego jak i nierespektowanie jego zaleceń2.
1 Skrócony tekst artykułu został wygłoszony na sympozium konserwatorskim „Ochrona obiektów muzeal-
nych" zorganizowanym przez Polski Komitet Narodowy ICOM, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów
i Ochrony Zabytków i Dyrekcję Zamku Królewskiego w Warszawie, w październiku 1984 roku.
2 W latach 1981—1984, na wniosek pionu konserwatorskiego Dyrekcja Muzeum Narodowego wydała zarzą-
dzenia regulujące następujące sprawy: a. transportu" i przemieszczania muzealiów^ wypożyczanych na wystawy
w Polsce i za granicą (zarządzenie nr 30/82 z dnia 8 IX 1982 г.); b. kopiowania na terenie Muzeum Narodowego
(tekst zobowiązania osoby wykonującej kopie w Muzeum Narodowym); c. fotografowania i filmowania obiektów
muzealnych (zarządzenie nr 8/84 z dnia 28 mają 1984 r.) — por. Aneks.
181
Iwona Pannenko
Joanna Prosnakowa
OCENA WARUNKÓW PROFILAKTYCZNYCH
DOTYCZĄCYCH EKSPOZYCJI I PRZECHOWYWANIA ZBIORÓW
W MUZEUM NARODOWYM W WARSZAWIE1
^^^oraz bardziej podkreśla się rolę muzeów jako miejsca, w którym gromadzi się obiekty,
aby mogły jak najdłużej przetrwać w niezmienionym stanie, mimo że są wykonane z materii,
która nie jest niezniszczalna, a przeciwnie nietrwała, często krucha i wrażliwa.
Nawet zastosowanie urządzeń nowoczesnej techniki w muzeach nie jest w stanie zahamować
destruktywnego działania czasu, ale można stworzyć warunki, które opóźnią jego działanie.
Zadaniem opieki konserwatorskiej w muzeach jest stworzenie warunków optymalnych dla
zachowania jak najdłużej w dobrym stanie zgromadzonych zbiorów.
Świadoma, wykształcona służby konserwatorska powinna potrafić rozeznać przyczyny
degradacji obiektów, wskazać środki oraz zaproponować metody zwalczające zagrożenia i zapo-
biegające zniszczeniom zbiorów, którymi się opiekuje. Niejednokrotnie usunięcie przyczyn
zagrożeń przekracza możliwości wykonawcze służb muzealnych, gdyż łączą się one z problemami
ogólniejszej natury.
Mimo świadomości, na jakie zagrożenia narażone są obiekty przechowywane w Muzeum
Narodowym, i że te zagrożenia zwiększyły się na przestrzeni ostatnich 30 lat, opieka konser-
watorska w naszym muzeum nie może całkowicie wywiązać się ze swoich zadań. Powodem
tego stanu rzeczy jest wielorakość zagrożeń nakładających się na siebie, wynikających z bardzo
różnych przyczyn, których wyeliminowanie jest niezmiernie utrudnione; powodem jest również
nierealizowanie wielu wniosków pionu konserwatorskiego jak i nierespektowanie jego zaleceń2.
1 Skrócony tekst artykułu został wygłoszony na sympozium konserwatorskim „Ochrona obiektów muzeal-
nych" zorganizowanym przez Polski Komitet Narodowy ICOM, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów
i Ochrony Zabytków i Dyrekcję Zamku Królewskiego w Warszawie, w październiku 1984 roku.
2 W latach 1981—1984, na wniosek pionu konserwatorskiego Dyrekcja Muzeum Narodowego wydała zarzą-
dzenia regulujące następujące sprawy: a. transportu" i przemieszczania muzealiów^ wypożyczanych na wystawy
w Polsce i za granicą (zarządzenie nr 30/82 z dnia 8 IX 1982 г.); b. kopiowania na terenie Muzeum Narodowego
(tekst zobowiązania osoby wykonującej kopie w Muzeum Narodowym); c. fotografowania i filmowania obiektów
muzealnych (zarządzenie nr 8/84 z dnia 28 mają 1984 r.) — por. Aneks.
181