DOI Artikel:
Marekowska, Bronisława: Kolekcja Srebrnych łyżek polskich z w. XVI i XVII
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.21218#0142
Ryc. 82. Ryc. 83. Ryc. 84.
Ryc. 82. Płytka z postacią apostoła u nasady czerpaka łyżki z w. XVI; — ryc. 83.
Zakończenie trzonka łyżki z datą 1652; — ryc. 84. Płytka z postacią apostoła Mate-
usza u nasady czerpaka łyżki z datą 1632 (szczegóły łyżek wielokrotnie powiększone).
Kraków, Muzeum Narodowe.
kach wybijane są najczęściej różne, charakterystyczne napisy. Najbogatszą
częścią łyżki jest płytka, łącząca trzonek z czerpakiem, ozdobiona plastycz-
nym ornamentem figuralnym, oraz zakończenie trzonka dekoracją plastyczną,
nieraz o motywie także figuralnym. Ozdoby te, wykonywane są z osobnych
części odlewanych i lutowanych. Na odwrociu płytki występują najczęściej
ryte herby, gmerki i litery. Odwrocie czerpaka bywa nadto zdobione rytym
ornamentem roślinnym, nieraz z literami lub orłem.
Z grupy tej najbardziej interesującą ze względu na określenie roku powsta-
nia jest łyżka* 43) srebrna, złocona, kuta i cyzelowana, próby srebra ok. 13 łu-
tów, z wybitą na trzonku datą 1632, dająca podstawę do datowania innych
łyżek, zbliżonych pod względem formy i ornamentu. Czerpak jej dekorowany
jest przy nasadzie płytką z ozdobą plastyczną, przedstawiającą w arkadce apo-
stola Mateusza, ujętego do połowy, z nożem jako atrybutem. Poniżej
postaci kapitelik obustronny z główką aniołka, podpartą maszkaronem,
(ryc. 84). Na odwrociu czerpaka ornament roślinny otacza rytą owalną tarczę.
Trzon sześcioboczny zakończony jest plastycznie w formie profilowanej kon-
solki z motywem głów baranich (ryc. 83), na całej zaś jego długości biegnie
napis: NIE KLACZ ZA FVTRO BO CIE OBIESV IVTRO; na odwrociu
trzonka data 1632.
konać Szymonowi Kalińskiemu osiemnaście łyżek „z tekstem" tj. rytowanymi dewizami. —-
W. Łoziński, Złotnictwo lwowskie, 1912, str. 68.
43) M. N. K. n. i. 122795.
136
Ryc. 82. Płytka z postacią apostoła u nasady czerpaka łyżki z w. XVI; — ryc. 83.
Zakończenie trzonka łyżki z datą 1652; — ryc. 84. Płytka z postacią apostoła Mate-
usza u nasady czerpaka łyżki z datą 1632 (szczegóły łyżek wielokrotnie powiększone).
Kraków, Muzeum Narodowe.
kach wybijane są najczęściej różne, charakterystyczne napisy. Najbogatszą
częścią łyżki jest płytka, łącząca trzonek z czerpakiem, ozdobiona plastycz-
nym ornamentem figuralnym, oraz zakończenie trzonka dekoracją plastyczną,
nieraz o motywie także figuralnym. Ozdoby te, wykonywane są z osobnych
części odlewanych i lutowanych. Na odwrociu płytki występują najczęściej
ryte herby, gmerki i litery. Odwrocie czerpaka bywa nadto zdobione rytym
ornamentem roślinnym, nieraz z literami lub orłem.
Z grupy tej najbardziej interesującą ze względu na określenie roku powsta-
nia jest łyżka* 43) srebrna, złocona, kuta i cyzelowana, próby srebra ok. 13 łu-
tów, z wybitą na trzonku datą 1632, dająca podstawę do datowania innych
łyżek, zbliżonych pod względem formy i ornamentu. Czerpak jej dekorowany
jest przy nasadzie płytką z ozdobą plastyczną, przedstawiającą w arkadce apo-
stola Mateusza, ujętego do połowy, z nożem jako atrybutem. Poniżej
postaci kapitelik obustronny z główką aniołka, podpartą maszkaronem,
(ryc. 84). Na odwrociu czerpaka ornament roślinny otacza rytą owalną tarczę.
Trzon sześcioboczny zakończony jest plastycznie w formie profilowanej kon-
solki z motywem głów baranich (ryc. 83), na całej zaś jego długości biegnie
napis: NIE KLACZ ZA FVTRO BO CIE OBIESV IVTRO; na odwrociu
trzonka data 1632.
konać Szymonowi Kalińskiemu osiemnaście łyżek „z tekstem" tj. rytowanymi dewizami. —-
W. Łoziński, Złotnictwo lwowskie, 1912, str. 68.
43) M. N. K. n. i. 122795.
136