DOI article:
Marekowska, Bronisława: Kolekcja Srebrnych łyżek polskich z w. XVI i XVII
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.21218#0148
Ryc. 98. Łyżka z w. XVII/XVIII,
Kraków, Muzeum Narodowe.
nych ściankach napis: NAPOI ^ PRAGNĄ-
CEGO ¥ NAKARM % ŁAKNĄCEGO 55).
Dowodem długiego trwania łyżek siedem-
nastowiecznych mogą być trzy okazy z prze-
łomu w. XVII na XVIII i z w. XVIII. Pierwszy
z nich o plastycznej głowie satyra i dwustron-
nym wolutowym kapiteliku na płytce oraz za-
kończeniem trzonka z główką aniołka opatrzo-
ny jest napisem: NIEKLACZ MIE WZANA-
DRA BYM CI NIE WIPADLA, a nadto po-
siada nieznany bliżej herb (ryc. 92) i litery
B G na odwrociu płytki 56). Powyżej na czer-
paku wybita jest punca wrocławska i literą W
w serduszku (ryc. 106 f) i nieczytelny znak
złotnika. Wymieniony kształt puncy przysłu-
guje według Rosenberga wyrobom złotniczym
z lat od drugiej połowy w. XVII do r. 172 1 57).
Drugi z cytowanych trzech okazów odbiega
od dotychczas spotykanych form swoim krót-
szym i spłaszczonym trzonkiem, pozbawionym
napisu oraz dwustronnym dekorem płytki w
kształcie główki otoczonej wolutami58) (ryc. 99).
Na odwrociu czerpaka umieszczone są litery
HDS/STD/PICR i data A 1714, poniżej
zaś punca wrocławska w kształcie głowy św.
Jana, litera B i litery KGK (ryc. 106 g). Po-
wyższa punca stosowana w latach od 1712 do
1721 potwierdza prawdziwość wyrytej daty,
natomiast litery G K pozwalają uznać ją za
pracę Gottfrieda Kórnera, żyjącego w latach
1685 — 1722 59).
Trzeci, o trzonku i płytce zbliżonych do
poprzedniego, zdobi na odwrociu czerpaka herb
z dwoma kotwicami i literami IŁ w otoku
wieńca 60), a oznacza ją punca W w serduszku,
litera C w kole i litery TB w dwóch przecina-
55) M. N. K. n. i. 34 573.
56) Zb. Cz. n. i. 65.
67) M. Rosenberg op. cit., t. I, Berlin 1922, str. 280, nr 1369.
58) W omawianych łyżkach ornamenty na płytkach stosowano dotychczas jednostronnie,
jedynie kapitelik podtrzymujący, wykonywany był dwustronnie.
5fl) M. Rosenberg, op. cit., t. I, str. 281, nr 1357, — str. 282, nr 1378, — str. 290, nr 1430.
60) M. N. K. n. i. 135274.
142
Kraków, Muzeum Narodowe.
nych ściankach napis: NAPOI ^ PRAGNĄ-
CEGO ¥ NAKARM % ŁAKNĄCEGO 55).
Dowodem długiego trwania łyżek siedem-
nastowiecznych mogą być trzy okazy z prze-
łomu w. XVII na XVIII i z w. XVIII. Pierwszy
z nich o plastycznej głowie satyra i dwustron-
nym wolutowym kapiteliku na płytce oraz za-
kończeniem trzonka z główką aniołka opatrzo-
ny jest napisem: NIEKLACZ MIE WZANA-
DRA BYM CI NIE WIPADLA, a nadto po-
siada nieznany bliżej herb (ryc. 92) i litery
B G na odwrociu płytki 56). Powyżej na czer-
paku wybita jest punca wrocławska i literą W
w serduszku (ryc. 106 f) i nieczytelny znak
złotnika. Wymieniony kształt puncy przysłu-
guje według Rosenberga wyrobom złotniczym
z lat od drugiej połowy w. XVII do r. 172 1 57).
Drugi z cytowanych trzech okazów odbiega
od dotychczas spotykanych form swoim krót-
szym i spłaszczonym trzonkiem, pozbawionym
napisu oraz dwustronnym dekorem płytki w
kształcie główki otoczonej wolutami58) (ryc. 99).
Na odwrociu czerpaka umieszczone są litery
HDS/STD/PICR i data A 1714, poniżej
zaś punca wrocławska w kształcie głowy św.
Jana, litera B i litery KGK (ryc. 106 g). Po-
wyższa punca stosowana w latach od 1712 do
1721 potwierdza prawdziwość wyrytej daty,
natomiast litery G K pozwalają uznać ją za
pracę Gottfrieda Kórnera, żyjącego w latach
1685 — 1722 59).
Trzeci, o trzonku i płytce zbliżonych do
poprzedniego, zdobi na odwrociu czerpaka herb
z dwoma kotwicami i literami IŁ w otoku
wieńca 60), a oznacza ją punca W w serduszku,
litera C w kole i litery TB w dwóch przecina-
55) M. N. K. n. i. 34 573.
56) Zb. Cz. n. i. 65.
67) M. Rosenberg op. cit., t. I, Berlin 1922, str. 280, nr 1369.
58) W omawianych łyżkach ornamenty na płytkach stosowano dotychczas jednostronnie,
jedynie kapitelik podtrzymujący, wykonywany był dwustronnie.
5fl) M. Rosenberg, op. cit., t. I, str. 281, nr 1357, — str. 282, nr 1378, — str. 290, nr 1430.
60) M. N. K. n. i. 135274.
142