DOI Artikel:
Białostocki, Jan: Francesco de'Medici Justusa Sustermansa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.24591#0011
Jan Białostocki
FRANCESCO de'MEDICI JUSTUSA SUSTERMANSA
Przed kilku laty Tadeusz Mańkowski zidentyfikował w zbiorach
wawelskich portret Francesca de' Medici i związał go z florenckim
mistrzem manierystycznego portretu Alessandrem Allorim 1. Jak się
okazuje, zbiory krakowskie mogą się poszczycić jeszcze jedną podobiz-
ną Medyceusza tego samego imienia (1—2).
Galeria malarstwa obcego w Zbiorach Czartoryskich wzbogaciła
się niedawno o piękny portret pochodzący z dawnej kolekcji Tar-
nowskich w Dzikowie, przypisywany Justusowi Sustermansowi2.
Obraz, zakupiony niegdyś w Rzymie jako dzieło Van Dycka 3, wysta-
wiony był w Hadze w r. 1803, gdzie Hofstede de Groot zgodził się na
atrybucję Sustermansowi, choć zwracał też uwagę na podobieństwo
do portretów Terborcha 4.
Jest to jeden z piękniejszych barokowych portretów w Polsce. Uję-
ty w tradycji kompozycyjnej Van Dycka, nasycony jest cenną, boga-
tą fakturą malarską, skrzącą się barwami, które nakładane są impre-
syjnym pastoso; w sposobie malowania brzmią wręcz narmonie przy-
pominające Velazqueza5. Podobieństwo do malarstwa portretowego
1 Mańkowski T., Portret Francesca de' Medici (Biuletyn Historii Sztuki, XV,
1953 nr 3—4, s. 118 in.). — Białostocki J. i Walicki M., Malarstwo euro-
pejskie w zbiorach polskich, Warszawa, 2 wyd., 1958, nr 94, s. 484.
2 Białostocki i Walicki, o. c-, nr 210, s. 515.
3 Regestr rzeczy moich... Państwowe Archiwum Województwa Krakowskiego
i Miasta Krakowa, oddział na Wawelu, rkps z lat trzydziestych XIX wieku, nr 18. -—
Opisanie pokoi i... i obrazów... w zamku dzikowskim pod dniem 1 grudnia 1841 uło-
żone, rkps tamże, nr 197, cyt. przez Kazimierę Grottową, Zbiory sztuki Jana Fe-
liksa i Walerii Tarnowskich w Dzikowie (1803—1849), Wrocław, 1957, s. 122. W ,,Opi-
saniu'' jako van Dyck. W Regestrze: „nabyty w Rzymie przez JW Hr. Tarnowskiego
za # 30", a więc w latach 1803—1804.
4 Hofstede de Groot C., Meisterwerke der Portratmalerei auł der Ausstel-
lung im Haag, 1903, Munchen, 1903, nr 6, tabl. 7. Obraz Terborcha, z którym Hoi-
stede de Groot porównywał portret krakowski znajdował się w zbiorach Lennep
w Hadze. Portret dzikowski był też wypożyczony na wystawę Stary portret. Wysta-
v/a dziel polskich i obcych..., Kraków 1930, nr 11.
3 Na podobieństwo portretów Sustermansa i Velazqueza zwrócił uwagę Pierre
B aut i er, Juste Suttermans, peintre des Medicis, Bruxeiles-Paris 1912, s. 114 in.
5
FRANCESCO de'MEDICI JUSTUSA SUSTERMANSA
Przed kilku laty Tadeusz Mańkowski zidentyfikował w zbiorach
wawelskich portret Francesca de' Medici i związał go z florenckim
mistrzem manierystycznego portretu Alessandrem Allorim 1. Jak się
okazuje, zbiory krakowskie mogą się poszczycić jeszcze jedną podobiz-
ną Medyceusza tego samego imienia (1—2).
Galeria malarstwa obcego w Zbiorach Czartoryskich wzbogaciła
się niedawno o piękny portret pochodzący z dawnej kolekcji Tar-
nowskich w Dzikowie, przypisywany Justusowi Sustermansowi2.
Obraz, zakupiony niegdyś w Rzymie jako dzieło Van Dycka 3, wysta-
wiony był w Hadze w r. 1803, gdzie Hofstede de Groot zgodził się na
atrybucję Sustermansowi, choć zwracał też uwagę na podobieństwo
do portretów Terborcha 4.
Jest to jeden z piękniejszych barokowych portretów w Polsce. Uję-
ty w tradycji kompozycyjnej Van Dycka, nasycony jest cenną, boga-
tą fakturą malarską, skrzącą się barwami, które nakładane są impre-
syjnym pastoso; w sposobie malowania brzmią wręcz narmonie przy-
pominające Velazqueza5. Podobieństwo do malarstwa portretowego
1 Mańkowski T., Portret Francesca de' Medici (Biuletyn Historii Sztuki, XV,
1953 nr 3—4, s. 118 in.). — Białostocki J. i Walicki M., Malarstwo euro-
pejskie w zbiorach polskich, Warszawa, 2 wyd., 1958, nr 94, s. 484.
2 Białostocki i Walicki, o. c-, nr 210, s. 515.
3 Regestr rzeczy moich... Państwowe Archiwum Województwa Krakowskiego
i Miasta Krakowa, oddział na Wawelu, rkps z lat trzydziestych XIX wieku, nr 18. -—
Opisanie pokoi i... i obrazów... w zamku dzikowskim pod dniem 1 grudnia 1841 uło-
żone, rkps tamże, nr 197, cyt. przez Kazimierę Grottową, Zbiory sztuki Jana Fe-
liksa i Walerii Tarnowskich w Dzikowie (1803—1849), Wrocław, 1957, s. 122. W ,,Opi-
saniu'' jako van Dyck. W Regestrze: „nabyty w Rzymie przez JW Hr. Tarnowskiego
za # 30", a więc w latach 1803—1804.
4 Hofstede de Groot C., Meisterwerke der Portratmalerei auł der Ausstel-
lung im Haag, 1903, Munchen, 1903, nr 6, tabl. 7. Obraz Terborcha, z którym Hoi-
stede de Groot porównywał portret krakowski znajdował się w zbiorach Lennep
w Hadze. Portret dzikowski był też wypożyczony na wystawę Stary portret. Wysta-
v/a dziel polskich i obcych..., Kraków 1930, nr 11.
3 Na podobieństwo portretów Sustermansa i Velazqueza zwrócił uwagę Pierre
B aut i er, Juste Suttermans, peintre des Medicis, Bruxeiles-Paris 1912, s. 114 in.
5