DOI Artikel:
Bocheński, Zbigniew M.: Ze studiów nad polską zbroją husarską
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.24591#0048
22. Górna część napierśnika zbroi husarskiej w Muzeum Narodowym
w Krakowie
leżą wybijane w mosiężnej blasze maszkarony (17, 20, 24, 25), pojawia-
jące się na naramiennikach, napierśnikach i na policzkach zbytkow-
nych szyszaków. Krzyże kawalerskie, dotychczas zamknięte w ramach
koła, kwadratu i zbliżonego doń prostokąta, teraz już nie są krępo-
wane tymi ramami, ramiona mają swobodne (22), a pojawiają się
zresztą coraz rzadziej, ustępując miejsca emblematom heraldycznym
czy też panopliom, otaczającym monogramy właścicieli. Znika z wy-
konanych w tym czasie kirysów medalion z Matką Boską. Pozostają
wprawdzie po dawnemu mosiężne guzy, rozety i (znacznie już zredu-
kowane) lamówki na napierśnikach, ale dotychczasowy zespół wy-
pełniających je ludowych motywów, złożony z kresek, punktów, kó-
łeczek i „perełek", ustąpił miejsca niemal całkowicie ornamentyce ta-
kiej jak falista wić roślinna, drobny liść akantu i wstęgowy motyw
w stylu rejencji, często z dodaniem pozłoty. Jest to zasób motywów za-
czerpnięty wyraźnie z zachodniej sztuki baroku. Motywy te i ich styli-
zacja datują ponad wszelką wątpliwość drugą odmianę zbroi hu-
sarskiej na ostatnią ćwierć wieku XVII lub pierwszą XVIII. Okres
to coraz większej pompy, pokrywającej coraz większy brak przy-
42
w Krakowie
leżą wybijane w mosiężnej blasze maszkarony (17, 20, 24, 25), pojawia-
jące się na naramiennikach, napierśnikach i na policzkach zbytkow-
nych szyszaków. Krzyże kawalerskie, dotychczas zamknięte w ramach
koła, kwadratu i zbliżonego doń prostokąta, teraz już nie są krępo-
wane tymi ramami, ramiona mają swobodne (22), a pojawiają się
zresztą coraz rzadziej, ustępując miejsca emblematom heraldycznym
czy też panopliom, otaczającym monogramy właścicieli. Znika z wy-
konanych w tym czasie kirysów medalion z Matką Boską. Pozostają
wprawdzie po dawnemu mosiężne guzy, rozety i (znacznie już zredu-
kowane) lamówki na napierśnikach, ale dotychczasowy zespół wy-
pełniających je ludowych motywów, złożony z kresek, punktów, kó-
łeczek i „perełek", ustąpił miejsca niemal całkowicie ornamentyce ta-
kiej jak falista wić roślinna, drobny liść akantu i wstęgowy motyw
w stylu rejencji, często z dodaniem pozłoty. Jest to zasób motywów za-
czerpnięty wyraźnie z zachodniej sztuki baroku. Motywy te i ich styli-
zacja datują ponad wszelką wątpliwość drugą odmianę zbroi hu-
sarskiej na ostatnią ćwierć wieku XVII lub pierwszą XVIII. Okres
to coraz większej pompy, pokrywającej coraz większy brak przy-
42