DOI Artikel:
Kucharska, Jolanta: Jan Bułhak: Inwentaryzator Wilna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0447
Jan Bułhak — Inwentaryzator Wilna
445
wszystkie zamieszczone w albumach z Biblioteki im. Wróblewskich) znalazła
się w ofercie zakładu fotograficznego Jana Bułhaka. Katalog Wilno w foto-
grafiach J. Bułhaka z 1915 r. wylicza 798 pozycji.
Działania wojenne lat 1914—20 nie przerwały twórczości artysty. Przez
cały ten czas fotografował wileńskie zabytki; po roku 1915 były to przede
wszystkim wnętrza kościołów i ich wyposażenie. Wykonał on wówczas kilka-
set zdjęć2.
W latach 1919—21 Jan Bułhak czynnie współpracował z Wydziałem
Zabytków Towarzystwa Straży Kresowej, prawdopodobnie jako pracownik
Wydziału Zabytków w Radzie Zarządzającej3. Fotograf przekazał Towarzys-
twu kilkadziesiąt zdjęć dokumentujących stan obiektów zabytkowych na
dawnych rubieżach wschodnich Rzeczypospolitej, w tym także kilka fotografii
wileńskich: ambony w kaplicy Św. Kazimierza przy katedrze, zwanej amboną
księdza Skargi, czy kościoła ŚŚ. Piotra i Pawła na Antokolu (il. 3). Oba
negatywy znajdują się obecnie w zbiorach Instytutu Sztuki PAN.
Około roku 1920 artysta wykonał serię fotografii Biblioteki im. Eusta-
chego i Emilii Wróblewskich, w jej początkowej siedzibie w budynku naroż-
nym przy Placu Napoleona. Uwiecznił na kliszach m. in. gabinet dyrektora
(il. 6), fragmenty ekspozycji muzealnej i szatni. Dwa lata później sfotografował
przebudowę dawnego pałacu Tyszkiewiczów przy ul. Arsenalskiej i przy-
stosowanie go do potrzeb nowej siedziby tejże Biblioteki.
Po odzyskaniu niepodległości Jan Bułhak współpracował z kolejnymi
konserwatorami wileńskimi: do zbioru fotograficznego Wileńskiego Urzędu
Konserwatorskiego fotograf przekazał m. in. reprodukcje przedstawień ikono-
graficznych widoków miasta i jego zabytków. Były to grafiki autorstwa
Tomasza Makowskiego z 1600 r., z kolekcji hrabiego Plater-Zyberka, litografie
Smuglewicza ukazujące bramy miejskie i grafiki z obrazami Matki Boskiej
Ostrobramskiej oraz reprodukcje z Albumu Wileńskiego Wilczyńskiego.
W zespole negatywów znalazły się fotografie m. in. kilku obrazów
Villaniego i Smuglewicza z katedry wileńskiej oraz barokowych gobelinów
niderlandzkich ze skarbca katedralnego. Część fotografii z tej serii została
opublikowana w okresie międzywojennym z wymienieniem ich autora. Na
kilku — w prawym dolnym rogu — widać odcisk stempla z nazwiskiem
Bułhaka. Dlatego mogę przypuszczać, że mamy do czynienia z wtórnikami
wykonanymi w pracowni artysty i on jest autorem wszystkich zdjęć z tej serii
(co sugeruje podobny stan zachowania negatywów). Obrazy i gobeliny
sfotografował prawdopodobnie około roku 1920 (il. 2), kiedy to wykonał
kilkadziesiąt zdjęć wnętrza katedry i przedmiotów stanowiących jej wyposa-
żenie: ołtarzy (w tym cyborium wykonanego ze srebrnej blachy -— daru
biskupa Brzostowskiego — z płaskorzeźbionym przedstawieniem Ostatniej
Wieczerzy i Obmywania nóg apostołom, rzeźb (m. in. krucyfiksu z kości
słoniowej, zwanego niesłusznie Witoldowym), nagrobków i przedmiotów
rzemiosła artystycznego.
445
wszystkie zamieszczone w albumach z Biblioteki im. Wróblewskich) znalazła
się w ofercie zakładu fotograficznego Jana Bułhaka. Katalog Wilno w foto-
grafiach J. Bułhaka z 1915 r. wylicza 798 pozycji.
Działania wojenne lat 1914—20 nie przerwały twórczości artysty. Przez
cały ten czas fotografował wileńskie zabytki; po roku 1915 były to przede
wszystkim wnętrza kościołów i ich wyposażenie. Wykonał on wówczas kilka-
set zdjęć2.
W latach 1919—21 Jan Bułhak czynnie współpracował z Wydziałem
Zabytków Towarzystwa Straży Kresowej, prawdopodobnie jako pracownik
Wydziału Zabytków w Radzie Zarządzającej3. Fotograf przekazał Towarzys-
twu kilkadziesiąt zdjęć dokumentujących stan obiektów zabytkowych na
dawnych rubieżach wschodnich Rzeczypospolitej, w tym także kilka fotografii
wileńskich: ambony w kaplicy Św. Kazimierza przy katedrze, zwanej amboną
księdza Skargi, czy kościoła ŚŚ. Piotra i Pawła na Antokolu (il. 3). Oba
negatywy znajdują się obecnie w zbiorach Instytutu Sztuki PAN.
Około roku 1920 artysta wykonał serię fotografii Biblioteki im. Eusta-
chego i Emilii Wróblewskich, w jej początkowej siedzibie w budynku naroż-
nym przy Placu Napoleona. Uwiecznił na kliszach m. in. gabinet dyrektora
(il. 6), fragmenty ekspozycji muzealnej i szatni. Dwa lata później sfotografował
przebudowę dawnego pałacu Tyszkiewiczów przy ul. Arsenalskiej i przy-
stosowanie go do potrzeb nowej siedziby tejże Biblioteki.
Po odzyskaniu niepodległości Jan Bułhak współpracował z kolejnymi
konserwatorami wileńskimi: do zbioru fotograficznego Wileńskiego Urzędu
Konserwatorskiego fotograf przekazał m. in. reprodukcje przedstawień ikono-
graficznych widoków miasta i jego zabytków. Były to grafiki autorstwa
Tomasza Makowskiego z 1600 r., z kolekcji hrabiego Plater-Zyberka, litografie
Smuglewicza ukazujące bramy miejskie i grafiki z obrazami Matki Boskiej
Ostrobramskiej oraz reprodukcje z Albumu Wileńskiego Wilczyńskiego.
W zespole negatywów znalazły się fotografie m. in. kilku obrazów
Villaniego i Smuglewicza z katedry wileńskiej oraz barokowych gobelinów
niderlandzkich ze skarbca katedralnego. Część fotografii z tej serii została
opublikowana w okresie międzywojennym z wymienieniem ich autora. Na
kilku — w prawym dolnym rogu — widać odcisk stempla z nazwiskiem
Bułhaka. Dlatego mogę przypuszczać, że mamy do czynienia z wtórnikami
wykonanymi w pracowni artysty i on jest autorem wszystkich zdjęć z tej serii
(co sugeruje podobny stan zachowania negatywów). Obrazy i gobeliny
sfotografował prawdopodobnie około roku 1920 (il. 2), kiedy to wykonał
kilkadziesiąt zdjęć wnętrza katedry i przedmiotów stanowiących jej wyposa-
żenie: ołtarzy (w tym cyborium wykonanego ze srebrnej blachy -— daru
biskupa Brzostowskiego — z płaskorzeźbionym przedstawieniem Ostatniej
Wieczerzy i Obmywania nóg apostołom, rzeźb (m. in. krucyfiksu z kości
słoniowej, zwanego niesłusznie Witoldowym), nagrobków i przedmiotów
rzemiosła artystycznego.