Studia archeologiczne (2.1984)

Ludwika Press, Waldemar Szubert,
Tadeusz Sarnowski
Uniwersytet Warszawski

NOVAE-SEKTOR ZACHODNI W 1977 ROKU
Prace archeologiczne Ekspedycji Uniwersytetu Warszawskiego w rzymsko-
—bizantyjskim mieście Novae (pin. Bułgaria) były prowadzone w 1977 r. przez
dwa miesiące (sierpień, wrzesień) .
Badaniami objęto północno-zachodnią część miasta kontynuując prace na
terenie tzw. budowli z portykami (odcinek IV - pod kierownictwem prof.
L. Press) i poza jej północną granicą (odcinek IV - pod kierownictwem dr
W. Szuberta); prowadzono dalsze badania w centralnej części Novae (odcinek
XI - pod kierownictwem dr T. Sarnowskiego) oraz założono sondaż przy za-
chodnim murze fortyfikacji miejskich (odcinek II - mgr K. Bykowski), nawią-
zując do prac archeologicznych prowadzonych po tej stronie w latach wcześ-
niejszych (rys. 1).
Pracami Ekspedycji kierowała autorka tego komunikatu w zastępstwie nie-
3
obecnego prof. Kazimierza Majewskiego . Pracownikom naukowym asystowali
studenci archeologii z trzech uczelni polskich.
Na terenie późnorzymskiej budowli z portykami w północno-zachodniej
części miasta zostały przeprowadzone prace archeologiczne w obrębie po-
mieszczeń położonych po dwóch stronach centralnego dziedzińca (pomieszcze-
nia F i G należące do kompleksu zachodniego oraz M,P i R z kompleksu wscho-
dniego). Prowadzono też eksplorację przy "północnym nurze" budowli z por-
tykami oraz przy południowej granicy bruku, który wyściela dziedziniec cen-
tralny (rys. 2). Głównym zamierzeniem było poznanie wcześniejszych faz
zabudowy odcinka IV, poprzedzających powstanie budowli z portykami. Jej
stan zachowania niezmiernie utrudnia realizację tego zamierzenia. Lepsze
warunki dla zbadania głębszych warstw, mamy po stronie północnej, poza
obrębem tej budowli.

W wyniku trzęsienia ziemi, którego tragiczne skutki odczuło'pobliskie Miasto
Swisztow i położona na przeciwległym brzegu Dunaju rumuńska Zimnica, zaobserwowano
nieduże stosunkowo zmiany na terenie Novae, głównie na odcinku IV (pęknięcie nie-
których murów, powalony postument z bazą, ą_ w portyku zachodnim - uszkodsenie sus-
pensury w łaźni),
p
Por. "Archeologia" XII, Wrocław, Warszawa 1962, s. 99nn - "Archeologia" XV
1964 (1965), s. 217 nn; "Archeologia XVII" 1966 (1967), s. 14? nn. Pracami na od-
cinku II kierowała dr St. Kołkówna, w jednym sezonie - doc. dr J. Wielowiejski.
W skład ekspedycji weszli też 'inni archeologowie (mgr W. Gacuta) i historycy
(prof. E. Konik, dr A. Ładomirski), oraz nasz stały fotograf, T. Biniewski.