DOI Heft:
II. Polskie badania nad starożytnością
DOI Artikel:Press, Ludwika: Novae-sektor zachodni w 1977 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51288#0101
97
Pomieszczenie Fw. Wymiary pomieszczenia wynoszą 3 x 3,7 m. Od południa
i wschodu zamknięte ono było marami grubości 1,2 m. Podobnie jak w ka-
plicy sztandarów, tak i w pomieszczeniu Fw do zaobserwowania są dwie fazy.
W drugiej fazie przy murze zachodnim zbudowany został fundament, na któ-
rym stanęły trzy ceglane filarki przyścienne odkryte w 1975 r. Od wschodu
do pomieszczenia Fw przylegało wąskie, sklepione wnętrze (kwadraty . XVII
397,398). Do ustalenia bliższej daty powstania tej dobudówki brakuje na
raz-i p. elementów. Pomieszczenie Fw uległo częściowemu zniszczeniu jedno-
cześnie z kaplicą sztandarów, po czym zostało przegrodzone murem biegnącym
ze wschodu na zachód. Mur ten stanął na zniwelowanym rumowisku.
Z warstwy rumowiskowej w obrębie pomieszczenia Fw pochodzi interesują-
cy zespół zabytków brązowych. Składają się nań: fragmenty ozdób, posągów,
tuleje z podwójnymi zawiasami, pozłacane litery, ozdobne gwoździe oraz od-
łamki sztab - może pozostałości z krat drzwi. Z rumowiska wydobyto ponad
350 brązowych, posrebrzanych i srebnych monet z okresu od I do IV w.n.e.
W jednym z narożników znalezione zostały także dwie uszkodzone rury oło-
wiane.
Odkryty zespół zabytków oraz znaczna grubość murów pomieszczenia przy
jednoczesnym braku piwnicy pod posadzką sali A każę interpretować wnętrze
Fw jako skarbiec”'^, podobnie jak miało to miejsce w principia w Nijmegen.
Sondaż przed frontem kaplicy. W niewielkiej odległości na północ od sa-
li A wykopaliska doprowadziły do odsłonięcia kamiennego cokołu, o wymia-
rach 1,3 x 1,4 m, oraz dwóch fragmentów postumentu zdobionego kymationem
i girlandami^. Prace doprowadzono do poziomu posadzki, która przed kaplicą
ma barwę czerwoną, dalej pomarańczową, a w odległości ponad 20 m na północ
od sali A także białą. Na kwadracie XVII 276, w zachodnim profilu sondażu,
odkryty zosthł układ kamieni, który być może jest pozostałości filaru. .
' r W oparciu o stan badań na 1975 r. skłonni byliśmy tłumaczyć to pomieszczenie
jako excubitorium (zob. T. Sarnowski, Fortress of the Legio I Italica at Novae,
Akten des XI. Intern. Limeskongresses, Budapest 1977, s. 412).
Pomieszczenie Fw. Wymiary pomieszczenia wynoszą 3 x 3,7 m. Od południa
i wschodu zamknięte ono było marami grubości 1,2 m. Podobnie jak w ka-
plicy sztandarów, tak i w pomieszczeniu Fw do zaobserwowania są dwie fazy.
W drugiej fazie przy murze zachodnim zbudowany został fundament, na któ-
rym stanęły trzy ceglane filarki przyścienne odkryte w 1975 r. Od wschodu
do pomieszczenia Fw przylegało wąskie, sklepione wnętrze (kwadraty . XVII
397,398). Do ustalenia bliższej daty powstania tej dobudówki brakuje na
raz-i p. elementów. Pomieszczenie Fw uległo częściowemu zniszczeniu jedno-
cześnie z kaplicą sztandarów, po czym zostało przegrodzone murem biegnącym
ze wschodu na zachód. Mur ten stanął na zniwelowanym rumowisku.
Z warstwy rumowiskowej w obrębie pomieszczenia Fw pochodzi interesują-
cy zespół zabytków brązowych. Składają się nań: fragmenty ozdób, posągów,
tuleje z podwójnymi zawiasami, pozłacane litery, ozdobne gwoździe oraz od-
łamki sztab - może pozostałości z krat drzwi. Z rumowiska wydobyto ponad
350 brązowych, posrebrzanych i srebnych monet z okresu od I do IV w.n.e.
W jednym z narożników znalezione zostały także dwie uszkodzone rury oło-
wiane.
Odkryty zespół zabytków oraz znaczna grubość murów pomieszczenia przy
jednoczesnym braku piwnicy pod posadzką sali A każę interpretować wnętrze
Fw jako skarbiec”'^, podobnie jak miało to miejsce w principia w Nijmegen.
Sondaż przed frontem kaplicy. W niewielkiej odległości na północ od sa-
li A wykopaliska doprowadziły do odsłonięcia kamiennego cokołu, o wymia-
rach 1,3 x 1,4 m, oraz dwóch fragmentów postumentu zdobionego kymationem
i girlandami^. Prace doprowadzono do poziomu posadzki, która przed kaplicą
ma barwę czerwoną, dalej pomarańczową, a w odległości ponad 20 m na północ
od sali A także białą. Na kwadracie XVII 276, w zachodnim profilu sondażu,
odkryty zosthł układ kamieni, który być może jest pozostałości filaru. .
' r W oparciu o stan badań na 1975 r. skłonni byliśmy tłumaczyć to pomieszczenie
jako excubitorium (zob. T. Sarnowski, Fortress of the Legio I Italica at Novae,
Akten des XI. Intern. Limeskongresses, Budapest 1977, s. 412).