DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53161#0229
S 2
* faS· Φ,
edit. Henr.
Steph.
R I &3 LIB. II. 2Q7
lovis quacunque templa colimus, ejus ducuntur
nutu, illi obtemperant»
Pluraque in hanc mentem. Sed profedlb , Ca-
merario , & aliis, jamdiu monitum , scenam
illam , & sequentem , non Plauti esie , ied sup-
positicias. Atque ut aliter esiet, non ex Latinis3
ied Oriente, de Orientis numinibus judican-
dum. Orienti autem & Venus , & luno, est si-
dus illud, quod in humorem omnem imperium
exercet : id vero esie Lunam, satis ex iis co-
gnoscere fuit, qua? fuie adeo de vi efficacia
Lunae siiperius dicebamus. Vt facile sit con-
ciliare fententias adeo dilpares de Dea Hiero-
politana , quas complexus est Plutarchus in
M.Crasio: gvrCwTOV aLqJ ιτκρΑον Sot' t? fas
ταΐανχ, Iw οί fsist Αφ^οΛτϊα/ , oi g Ηραν , οί g Άυ
afixfa (£ αζτίξρι>α(& Tmcnv AfaySa&v αί-
τιον (ς ιφύστν v ο (αΐζασί'Primum vero omen ei offertur
ab hac Dea, quam Venerem aliqui, lunonem alii, alii
autem deam initia G? femina omnibus ex humido
prabentem exifttmant. Qus & Appianus habet
libro de bellis Parthicis * ; idque, more luo ,
verbis plane iiidem : ut propter haec, cc tam
multa hujuimodi, exicriptor potius, quam scri-
ptor videatur; iisque calculum adjiciam lu-
bens , qui alienorum esie laborum fucum arbi-
trantur. Quod si Dea illa , ut Plutarchus indi-
cio est, humidis & generationi praeest; iane
optime illi conveniant Horatii ista in Carmine
ieculari , quod in Apollinem & Dianam , hoc
est, Solem, Lunamque, conscripsit:
Rite maturos aperire partus
Lents Ilithja, tuere matres ;
- Sive tu Lucina probas vocari „
Seu Genitalis.
Vbi videmus, ut ad Dianam sive Lunam re-
feratur, tum llithya, partus prodes ; tum luno
Lucina,quam parturientes invocantium etiam
Genitalis Dea, sive generationis antistita ; quae
ipsissima est Venus. Et profedto lunonem O-
rienti etiam non aliam esie , quam Lucinam 5
arguit hoc Piyches apud Appulejum in vi Met.
ubi sic, inter alia, Deam hanc compellat : Ma-
gni lovis germana, G? conjuga ; five tu Sami,five
celfee Carthaginis beatas fides srequentas ; quam
eundus Oriens Zygiam veneratur ·, & omnis Occi-
dens Lucinam appellat: fis meis extremis cafibw lu-
no Sospita: files praegnantibus ultro fitbvenire. rZf-
gia autem videtur luno pronuba. Heiychius (im-
pliciter, Ζυρί'α, r' H^ t. + ;
Astartes, praeter eos, quos diximus, meminit z««9·
M. Tullius in m de Natura Deorum. Ver-
ba mox occasione Beltidis adducam. Ex Grae-
cis item Artemidorus lib. 1 Oneirocrit. cap.
ix : Ίρ/^vfa ητίντίζ ΙοΟΌοί , vsKlA Συξων τινων a1
uluj ΑζΚξτΙυο a-i^ofavuv' Ρfies edunt omnes, prae-
ter illos Syrorum , qui Astarten colunt. Celebrat
pariter Achilles Tatius inipio ingresiu operis
de amoribus Clitophontis , & Leucippes :
ubi Astarten Sidoniorum numen facit, E lu-
datis similiter lolephus lib. 1 contra Apionem:
e nostris, Tertullianus in Apolog. cap. xxiv.
Verba ejus , occasione Dylaris Arabici, &
S 2, Beleni
Cap. 2i. I D O L O L A T
etiam rei antiquissimo ex scriptore Sanchunia-
thone indicia habemus apud Eusebiumin pri-
mo Euangelicas Praeparationis. Vbi Astarte
Coeli filia vocatur : quod sine dubio nulli me-
lius convenit,quam Lunae. Atque ibidem legas:
H g Αςα^πι tfapWc fa ι’Λ'« KitpaAp βαηλοιχζ
Aststrryxv κίφαλην rouigts’ Aftarte capiti fuo,tan-
quam regni infigne, tauri caput impofuit. At Lunae
nota eii caput bubulum , ut ejus cornibus Lu-
na curvata in cornua repraeientetur : sicut apud
dEgyptios Ilis cornibus noscebatur; per quam
itidem Luna intelligitur. De hac Elerodotus
in Euterpe : Ισιος eov yjyoufaiQv, βχκί-
ξων ίςι, κατχπεξ ΕΤλΙαίζς Αν ^atpiscrr Ifidis
simulacrum muliebre eft , bubulis praeditum cornibus,
ficut Grxci deferibunt Io. Sed de Iside pluribus
suo loco dicemus. De Astarte autem sic ibi-
dem ex Sanchuniathone Philo Byblius, ex Phi-
lone Eusebius : TLd g λΑξαΙυα Φοίνικες τίω A-
φξΰΐίτΐυυ eivxt λιγχσΐ. Astarten vero Phoenices Ve-
nerem effe prodicant. Est & in glossis optimis
MSSis,quas ineditas habeo : Αςάρτη, ΑφξΑϊτν,
Procopius itidem Gazaeus in lib. 1 Reg. cap.
vir , cumdixisset, ubi lxx habent, ταά'λσνι
AsafaO,lucos Astaroth,Aquilam vertere, Ας Αςάς-
σπς dfaAp.xjfi^Aftartoestatuas: iubjungit,Oviw g
καλ£<π Ajj Αφ-ξο^τΙου οκ ζ οίΑξος τΜξονομάσαν-
τκ· Sic vero vocant Veneremsafidere ei nomine dato,
■“intib. 4 Ac similiter interpretatur, cum alibi * , tum in
Seg.cap.i-i,. ϊϊτ Reg. cap. xvi : ubi addit, h Sidoniis cul-
tam , lucoique ei plantatos. Haec optime con-
veniunt Graecorum, & Latinorum Dianae ,fil-
varum potenti·, ut vocat Eloratius in carm. Secu-
lari. Quare hinc etiam Astarten esie Dianam
sive Lunam,elucet. Huicenimluci erant sacri;
ut postea commonstrabitur. Etiam est apud
Suidam: n' nfi ΕΙΑν,σιν Α<Ρξθ^Ιττ,
Astarte,quas Graecis dicitur Venus. Addit deinde ,
Αυτί}? etva\ r g«<r$o^ov favsiiAoyScnv Luciferum
enim effe Veneris fidus, agunt fabularum interpretes.
Et Procopius similiter 1 Reg. cap. vir : item
Michael Glycas in secunda Annalium parte.
Sed Grtecis quidem Venus est Lucifer, sive
Hesperus: Orienti autem Venus potius est Lu-
na ,· ut & Astarte eadem sit ac Luna. De quo
cui in Syro hoc numine potius habeamus fi-
dem, quam Syro dodissimo , Samosatensi dico
Luciano ? Ejus htec sunt verba libro de Dea Sy-
ria : Ec-i g α)λο ifiv ον Φο/ν/κ^ faya' A ΣΑωνιοι
'zpgiin' ως ajoAi λίγ^<η, Αςάζτν,ξ isi" Afaoalai
d\j tytn Αοκάω (ΓΐλΙυοοίιΙω Eft autem &
aliud templum in Phoenicia : quod Sidonii habent,
atque,ut ipfi dicunt,eft Aftartes. Aftarten autem ego
puto Lunam effe. Franciscus tamen Floridus lib.
11 Subsicivarum Leift. cap. vi 1 ,errare censet
Lucianum,usque adeo ut (verbis ejus utarjlVo-
rum hominumque contemtor omnibus ipfe fe contem-
nendum exhibeat. Ante omnia ait Floridus non
Lunae, ied Veneri, convenire illa Plauti Mer-
4» catoret:
A· T· Diva Astarte, hominum Oeorumque vis, vita,fet-
ius : rurfus eadem quae eft
TernicicSymors jnteruus,.mare ^cllusyAumfidcra,