Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Vossius, Gerardus Joannes; Vossius, Isaac [Hrsg.]; Blaeu, Joan [Verl.]; Colbert, Jean Baptiste [Widm.empf.]
Gerardi Ioannis Vossii De theologia gentili, et physiologia Christiana; sive de origine ac progressv idololatriae; deqve natvrae mirandis, quibus homo addvcitvr ad devm, libri IX ([1]) — Amsterdami: Apud Ioannem Blaev, 1668

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53161#0511
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext


ο



ji

■ΐ'1





■ί

* I. decurio-
num. Cod.
de poenis»

t divini·.
tione ex
a quit.

$ 2 Trifi,
el. 3.

ubi tamen
de denuda-
tione nihil
legM ; sed
solum , ut
JDomitia-
■nut capillos
& barbam
ei detonderi,
ac praterea
ilium jujje-
rit vinciri.

Si flenda patimur. —
Aque infirmum est indicium γινοαγ^λ,^ιπως j
sive purgationis per aquam frigidam : quod pe-
titum ex gentilium v^aopxvlei» t. Sed de isto
non est hujus loci agere. Et Bodinus ipie hoc
argumentum rejicit: ac a Leidensi , Marpur-
gensi, & aliis est Academiis damnatum · iblide
etiam refutatum a Conrado ab Anten , iuris-
consulto Lubecensi.
Nec ob ridendi modo,sed lachrymandi quo-
que, facultatem, Deo debitores sumus. Nam
& lachrymae animum obledant 5 secundum il-
lud poetae Sulmonensis t:
■— Efl quxdam flere 'voluptas.
Sed imprimis id locum habet in lachrymis
poenitentiae ac confessionis. De quibus B. Au-
gustinus in Psal. cxxvir : Nfi haberet aliquam
sitavitatem panis ifle, nemo illum manducaret. Cum
quanta [uavitate plorat, in gemitu qui orat! Dul-
ciores funt lachrymx orantium , quam gaudia thea-
trorum. lam utilitatem etiam ii attendas, ad
munda-

■■■■

IDOLOLATRIA, L I B. III. 489
diri debet ; licet aliis in caufsis admitti non flt legi-
timum. Nec aliena ab his sunt , quae dicit
cap. ni. Idem cap. iv : Dicitur, vocem populi
negjigendam 'esse , eamque vanam exissimari *. Sed
in Magorum cdufla vix f eri pctest, ut vox popula-
ris erret. Denique post multa dicere non vere-
tur : Hujus execrandi criminis judicium extra or-
dinem oportet sieri, diverfd a cnmm.bus exteris ra-
tione : in quo fiquis ordinem juris, forense (que sor-
mulas ,ob[ervare voluerit,jus divinum & humanum
plane pervertit. Haec pluribus lum prosecutus ,
ut appareat, non atramento, ied sariguine, prs-
iertim adverlus imbecillem sexum, maxime de-
formes , & melancholicas , opus id seriptum
videri. Plane, ut dixi, non ii sumus, qui ne-
gemus , eas extremo eile afficiendas supplicio;
quae Deo renunciantes pactum inierint cum·
daemone. Sed istam cum Bodino si insistamus
viam , plures periturae sunt innocentes, sub-
inde etiam judicibus i piis longe sandiores.
Longum esset insistere lingulis , quae inconsi-
derate adeo , ut nihil gravius, hoc est, verius a
dicam, ab eo seripta eile jam vidimus. Nunc
suffecerit nobis , quod non lachrymari in judi-
cio manifestum sagarum esse judicium ait. In
quo , quos sequatur, ostendunt illa eiusdem
libri cap. iv : Si non sleverit Saga, prxsumtinnem
Eaulus Grillandus,^ Inquifltores ilii,quorum opera
cr em at x fuerunt innumerx , annotant esse valentissi-
mam. Nobis contra in melancholicis , quales
praeter sagas plurimae, judicium hoc prorium
invalidum eile, per est manifestum. Adde quod
fieri queat, ut interdum, etiam non melancho-
licae , eaeque Dei metuentissimae, sui & familiae
honoris studiosae, tam insame mortis genus ex-
horreseentes, nec lachrymulara unam possint
emittere. Nara mala atrccia ejus sunt naturae,
ut sic rigeseat homo , & obstupescat, ut ssere
prorius nequeat. Quod ex addudo antea
Psammeniti exemplo liquet. Et Andromaches
est in Senecae Troadibus:

Cap. 47.
bus Sprengerus , in suo Maleficarum malleo ,
pro certo habuerit magarum, sive lamiarum in-
dicio, siquae feminae magis accusatae, inque ju-
dicium produdae , lachrymas non emitterent.
Quasi aliud inde summum colligi possic, quam
esse eas temperamenti frigidi, & sicci. Quam
autem misere erit mulieribus , si quaecunque eo
fuerint temperamento, propterea existimandae
sint renunciasse Christo , & cum Satana habere
commercium ! Atrox id crimen, & ssammis
dignum: sed de quo non debeat pronunciari
ex tam fallaci indicio. Ut enim verum esset,
omnes sagas esse melancholicas : non eo,quot-
quot sunt melancholicae, etiam fuerint sagae.
Horret animus, cum cogito , viros quandoque
non malos , sed valde simplices , ficulno hoc
argumento innixos , inter noxias etiam , inno-
centes non paucas adjudicare vivicomburio.
Et tamen Sprengerum, & alios, hac parte, se-
qui non dubitavit loannes Bodinus, in opere
inconsideratissimo , quod Δα/.μονοΛόγιαν inicri-
psit, lib. r v , cap. 1 ; ubi & alia in hoc argu-
mento multa adeo peccat. Non abs re fuerit,
si id planum omnibus fiat. Sic autem seribit:
Exploratum illud efl , nunquam lachrymari [agas :
prxfumtio validisfima , quia femina tempestive , &
intempessive , lachrymas &suspiria jaculatur. Et
postea: Si nihil sateantur, mutandx vesses , C?
pilus omnis abradendus : ua ad interrogationem ve-
niendum : ssn probationis aliquid , aut violentx prx-
[umtiones habebuntur , adhibendus equuleus, quod
olim Domitianus Imperator .Apollonio Eyaneo feciffe
» tib. 7 de apud Philoflratum Lemnium * legitur, eum nudari
Plan'e > & abradi jubens. Et postea : Si fateri ab-
nuat , utile erit, perfuaderi ipsstm a focus criminis
accufatum esse , licet tale nihil fuerit cogitatum. Sic
fortaffe ulcijcendi animo par pari referet. Uxc omnia
licent divino, G? humano jure: quicquid Augussi-
nus in libro de Mendacio, Aquinas, fentiant 5 in
oEto mendacii generibw, qux exponunt copiose , ab-
sinendum esse. Idemcap.11: Antiquata majo-
rum norma , reum abfblventium , nifi clara plane ,
inteqraque extaret probatio. Et postea : In crimi-
nibus adeo abfirufis prxfumtto , & conjecturalis
probatio , [assicit ·, non quidem ad judicium mortis
serendum; [ed ad quajhbet alias poenas, excepta
morte, irrogandas. Et aliquanto post : In hoc hor-
rendo , & tam absirufo crimine , ut ad quxfionem
rapiatur reus,[afficit unius tesimonium, qui nullius
infamix suerit notatus. Damnatus G? infamis tosi is
ad te (limonium dicendum admittitur. In hac certe
caussa opus ess mulieribus haberi sidem, quamvis fint
infames exfaElo : aut etiam ignominiofx, cujushiodi
mulier impudica efl. Ac postea : Ab affinibus ejuf-
dem criminis suffteienter probari judicatur, nifi capi-
talis ess inimicus , qui dicit tessimonium. Nec
multo post : In tam horrendo crimine nihil necesse
ess religiose hxrere quemquam regulis procedendi re-
sellendorum , recipiendorumve teflium , ordinariis.
Ac post pauca ait hic, regulis juris confringi non
oportere 5 [ed potius legitime ex jure agi, fi ordo
juris omittatur. Itaque teflis , qui non citatus [e[e
obtulerit, ut contra magum dicat tessimonium, au-
 
Annotationen