DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29773#0320
POSŁOWIE DO DRUGIEGO WYDANIA
Edycja niniejsza jest w zasadzie wiernym powtórzeniem pierwszej; glównie skorygowano zauważone w tekście pomyłki
oraz dodano 4 tablice barwne i wymieniono il. 162. W ciągu sześciu lat, jakie dzielą oba wydania, nastąpił dalszy wzrost
wiedzy o dawnej broni, zarówno w Polsce, jak i zagranicą. W Polsce, dzięki nowym odkryciom archeologicznym, poszerzyła
się znacznie podstawa badawcza. Szczególnie doniosłe było znalezienie fragmentów późnogotyckich zbroi w Spytkowicach
(woj. bielsko-bialskie) oraz bogatego zespołu militariów (m.in. rzadkich okazów kapalinów z XV w.) w Plemiętach k. Gru-
dziądza. Naukowa publikacja tych obiektów jest dziełem A. Nadolskiego i jego współpracowników z ośrodka lódzkiego.
Urządzono nowe stałe wystawy broni, najokazalsze w Muzeum Historycznym m. Krakowa i we wrocławskim Arsenale,
gdzie eksponuje się zabytki z Muzeum Historycznego i Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Ukazały się katalogi ważnych
zbiorów broni, m.in. Muzeum Zamkowego w Malborku (A.R. Chodyński), Muzeum w Będzinie (A. Swaryczewski i F. Ści-
bałło) i Muzeum Okręgowego w Toruniu (M. Pawłowska), oraz przewodnik po zbrojowni wawelskiej (J. Petrus). Ruch bro-
nioznawczy w Polsce nasilił się w 1978 r. w związku z VIII kongresem Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzeów Broni
i Historii Wojskowej (IAMAM), który odbył się w Warszawie i Krakowie pod protektoratem Ministerstwa Obrony Naro-
dowej oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki (w 1975 i 1978 r. prezesem IAMAM obrano autora niniejszej książki). Główny
ciężar organizacyjny kongresu wzięło na siebie Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Tematyka obrad dotyczyła prze-
ważnie uzbrojenia i umundurowania polskiego oraz broni wschodniej; plon tych naukowych rozważań opublikowano w biu-
letynie. W związku z kongresem urządzono szereg wystaw, m.in. w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie
(broń średniowieczna z ziem polskich) i w krakowskim Muzeum Narodowym (militaria działu głównego, V, dotychczas
nigdy jeszcze w całości nie udostępnionego publicznie). W ramach współpracy międzynarodowej sprowadzono do Polski
w latach 1975-1980 kilka świetnych wystaw broni, m.in. z leningradzkiego Ermitażu i z drezdeńskiego Muzeum Historycz-
nego. Nadal żywo rozwijała się działalność Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy w dziesięciu ośrodkach:
Krakowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Lublinie, Częstochowie, Gdańsku, Kołobrzegu, Wrocławiu i Katowicach. Oprócz
stałej akcji odczytów Stowarzyszenie urządzało corocznie sesję naukową poświęconą istotnym zagadnieniom dawnej broni
i barwy, a ponadto, dla uczczenia VIII kongresu IAMAM, wydało Cz. 7 „Studiów do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubio-
ru Wojskowego”.
Nie mniejsze zainteresowanie militariami dało się obserwować w tym czasie zagranicą. Przeprowadzono modernizację
wielu starych zbrojowni, m.in. Toweru w Londynie, Musee de l’Armee w Paryżu, Livrustkammaren w Sztokholmie, mu-
zeum armii bawarskiej w zamku Ingolstadt oraz zbrojowni zamku Montjuich w Barcelonie. Wielka Brytania pozostała
głównym centrum badań nad dawną bronią, a wśród nowych publikacji angielskich wybila się książka W. Reida The Lore
of Arms (Londyn 1976) oraz zbiór artykulów o broni Islamu (lslamic Arms and Armour. Pod red. R. Elgooda. Londyn 1979).
W Wiedniu ukazała się w 1976 r. pierwsza część podstawowego katalogu sławnej zbrojowni Habsburgów (B. Thomas,
O. Gamber Kunsthistorisches Museum, Wien, Waffensammlung. Katalog der Leibrustkammer. Cz. 1: Der Zeitraum von 500
bis 1530), kontynuowano też studia nad uzbrojeniem starożytnym (O. Gamber Waffe und Riistung Eurasiens. Friihzeil und
Antike. Brunszwik 1978). Nadal rozwijało się bronioznawstwo saskie (m.in. Katalog Dresdener Buchsenmacher 16.-18. Jh.
Oprac. D. Schaal. Drezno 1975). Wiele cennych prac opublikowano we Francji, Holandii, Danii, Szwecji, Jugosławii,
ZSRR, USA i Japonii, ale na czołowe pod względem edytorskim miejsce wysunęli się Włosi. Autorska spółka L.G. Boccia
i E.T. Coelho po monumentalnej edycji L’Arte dell’ Armatura in Italia (1967) wydała książkę o włoskiej broni białej: Armi
Bianche Italiane (Mediolan 1975). Nowoczesnych katalogów doczekały się zbiory broni europejskiej i orientalnej muzeum
Stibberta we Florencji (L.G. Boccia, H. Russel Robinson). W imponującym zbiorze artykułów o uzbrojeniu Art, Arms and
Armour pod red. R. Helda (Chiasso 1979) znalazły się też rozprawy: Z. Żygulskiego jun. o obrazie Bitwa pod Orszą oraz
W. Bochnaka i J. Ostrowskiego o szabli polskiej, zaś w wydanej w 1979 r. w Mediolanie Enciclopedia Ragionata delle Armi
wiele haseł — w tym także dotyczących Polski — opracowali I. Grabowska i Z. Żygulski jun. Pierwszy to raz historięuzbro-
jenia polskiego uwzględniono tak szeroko w publikacjach zagranicznych.
Z. Żygulski jun.
Edycja niniejsza jest w zasadzie wiernym powtórzeniem pierwszej; glównie skorygowano zauważone w tekście pomyłki
oraz dodano 4 tablice barwne i wymieniono il. 162. W ciągu sześciu lat, jakie dzielą oba wydania, nastąpił dalszy wzrost
wiedzy o dawnej broni, zarówno w Polsce, jak i zagranicą. W Polsce, dzięki nowym odkryciom archeologicznym, poszerzyła
się znacznie podstawa badawcza. Szczególnie doniosłe było znalezienie fragmentów późnogotyckich zbroi w Spytkowicach
(woj. bielsko-bialskie) oraz bogatego zespołu militariów (m.in. rzadkich okazów kapalinów z XV w.) w Plemiętach k. Gru-
dziądza. Naukowa publikacja tych obiektów jest dziełem A. Nadolskiego i jego współpracowników z ośrodka lódzkiego.
Urządzono nowe stałe wystawy broni, najokazalsze w Muzeum Historycznym m. Krakowa i we wrocławskim Arsenale,
gdzie eksponuje się zabytki z Muzeum Historycznego i Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Ukazały się katalogi ważnych
zbiorów broni, m.in. Muzeum Zamkowego w Malborku (A.R. Chodyński), Muzeum w Będzinie (A. Swaryczewski i F. Ści-
bałło) i Muzeum Okręgowego w Toruniu (M. Pawłowska), oraz przewodnik po zbrojowni wawelskiej (J. Petrus). Ruch bro-
nioznawczy w Polsce nasilił się w 1978 r. w związku z VIII kongresem Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzeów Broni
i Historii Wojskowej (IAMAM), który odbył się w Warszawie i Krakowie pod protektoratem Ministerstwa Obrony Naro-
dowej oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki (w 1975 i 1978 r. prezesem IAMAM obrano autora niniejszej książki). Główny
ciężar organizacyjny kongresu wzięło na siebie Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Tematyka obrad dotyczyła prze-
ważnie uzbrojenia i umundurowania polskiego oraz broni wschodniej; plon tych naukowych rozważań opublikowano w biu-
letynie. W związku z kongresem urządzono szereg wystaw, m.in. w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie
(broń średniowieczna z ziem polskich) i w krakowskim Muzeum Narodowym (militaria działu głównego, V, dotychczas
nigdy jeszcze w całości nie udostępnionego publicznie). W ramach współpracy międzynarodowej sprowadzono do Polski
w latach 1975-1980 kilka świetnych wystaw broni, m.in. z leningradzkiego Ermitażu i z drezdeńskiego Muzeum Historycz-
nego. Nadal żywo rozwijała się działalność Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy w dziesięciu ośrodkach:
Krakowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Lublinie, Częstochowie, Gdańsku, Kołobrzegu, Wrocławiu i Katowicach. Oprócz
stałej akcji odczytów Stowarzyszenie urządzało corocznie sesję naukową poświęconą istotnym zagadnieniom dawnej broni
i barwy, a ponadto, dla uczczenia VIII kongresu IAMAM, wydało Cz. 7 „Studiów do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubio-
ru Wojskowego”.
Nie mniejsze zainteresowanie militariami dało się obserwować w tym czasie zagranicą. Przeprowadzono modernizację
wielu starych zbrojowni, m.in. Toweru w Londynie, Musee de l’Armee w Paryżu, Livrustkammaren w Sztokholmie, mu-
zeum armii bawarskiej w zamku Ingolstadt oraz zbrojowni zamku Montjuich w Barcelonie. Wielka Brytania pozostała
głównym centrum badań nad dawną bronią, a wśród nowych publikacji angielskich wybila się książka W. Reida The Lore
of Arms (Londyn 1976) oraz zbiór artykulów o broni Islamu (lslamic Arms and Armour. Pod red. R. Elgooda. Londyn 1979).
W Wiedniu ukazała się w 1976 r. pierwsza część podstawowego katalogu sławnej zbrojowni Habsburgów (B. Thomas,
O. Gamber Kunsthistorisches Museum, Wien, Waffensammlung. Katalog der Leibrustkammer. Cz. 1: Der Zeitraum von 500
bis 1530), kontynuowano też studia nad uzbrojeniem starożytnym (O. Gamber Waffe und Riistung Eurasiens. Friihzeil und
Antike. Brunszwik 1978). Nadal rozwijało się bronioznawstwo saskie (m.in. Katalog Dresdener Buchsenmacher 16.-18. Jh.
Oprac. D. Schaal. Drezno 1975). Wiele cennych prac opublikowano we Francji, Holandii, Danii, Szwecji, Jugosławii,
ZSRR, USA i Japonii, ale na czołowe pod względem edytorskim miejsce wysunęli się Włosi. Autorska spółka L.G. Boccia
i E.T. Coelho po monumentalnej edycji L’Arte dell’ Armatura in Italia (1967) wydała książkę o włoskiej broni białej: Armi
Bianche Italiane (Mediolan 1975). Nowoczesnych katalogów doczekały się zbiory broni europejskiej i orientalnej muzeum
Stibberta we Florencji (L.G. Boccia, H. Russel Robinson). W imponującym zbiorze artykułów o uzbrojeniu Art, Arms and
Armour pod red. R. Helda (Chiasso 1979) znalazły się też rozprawy: Z. Żygulskiego jun. o obrazie Bitwa pod Orszą oraz
W. Bochnaka i J. Ostrowskiego o szabli polskiej, zaś w wydanej w 1979 r. w Mediolanie Enciclopedia Ragionata delle Armi
wiele haseł — w tym także dotyczących Polski — opracowali I. Grabowska i Z. Żygulski jun. Pierwszy to raz historięuzbro-
jenia polskiego uwzględniono tak szeroko w publikacjach zagranicznych.
Z. Żygulski jun.