Żygulski, Zdzisław: Broń w dawnej Polsce: na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu (Warszawa, 1982)

— tzw. pałasz husarski pochyły zob. szabla
husarska

pancerni 19, 77, 183, 191, 248, 249, 250, 254,
256, 257-258, 268, 273, 274, 275, 284, 293,
294, 296; il. 209; zob. też: kozacy; pe-
tyhorcy

pancernictwo zob. płatnerstwo i pancernic-
two

pancerz zob. zbroja kolcza, płytkowa, płytko-
wo-kolcza

pappenheimer zob. hełm husarski
partyzana 119, 159, 225, 281, 291, 292; ryc.

61, 92; il. 347, 366-368
pas 52, 62, 63, 64, 66, 104, 187, 206, 207, 220,
226, 236, 250, 253, 258, 259, 293, 295; ryc.
88

— bandolier 167, 225, 226, 286, 288; ryc. 94

— rycerski 39, 42, 44, 45, 49, 57, 87, 95, 104,
110, 111, 126, 136, 137, 142, 143, 144, 206

pawęż zob. tarcza

pawężnicy 118, 127, 138, 184, 207

petrynał zob. strzelba

petyhorcy 183, 247, 248, 253, 281; zob. też
pancerni

piechota 7, 21, 34, 40, 41, 44, 49, 50, 51, 52,
53, 56, 57, 58, 77, 78, 83, 93, 109, 117-
-121, 127, 128,129,137,138,139,145,146,
148, 150, 151, 156, 159, 170, 171, 180, 184-
-185, 191, 192, 193, 203, 205, 207, 212,
213-214, 217, 220, 223, 224, 225, 226, 231,
232, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 253, 255,
256, 258, 281, 286, 288, 289, 293, 295, 296;
ryc. 50, 60, 90, 92; tabl. XVI. 4, 6; il. 107;
zob. też: dragoni; halabardnicy; janczarzy;
kusznicy; lancknechci; łucznicy; obuszni-
cy; pawężnicy; pikinierzy; tarczownicy

— husycka 94, 98

— szwajcarska 98, 121, 147

— wschodnia 61, 63, 68, 74, 129, 131, 172,
173, 175, 177, 179, 234, 242

pieczęcie 83, 93, 94, 95, 141; tabl. XIII. 2
piernacz 261, 283; il. 153
pika 64, 69, 98, 119, 121, 145, 146, 159, 170,
171, 185, 192, 195, 213, 214, 224-225, 231,

232, 246, 247, 248, 249, 251, 261, 281, 295,
296; ryc. 3, 60

— artyleryjska zob. lontownica

— sarissa 64, 159

pikinierzy 118, 147, 151, 170, 184, 213, 216,
217, 224, 247, 248, 254, 255; ryc. 85
pistolet 158, 161, 165-166, 167, 183, 214, 227,
228, 229, 230, 234, 238, 239, 242, 243, 245,
246, 248, 249, 252, 253, 254, 256, 257, 258,
262, 263, 286, 288, 291, 293, 296; ryc. 4,
81, 97, 99, 100; il. 329-332
piszczel zob. strzelba

płatnerstwo i pancernictwo 10, 33, 41, 63, 65,
70, 72, 79, .80, 97, 100, 103, 104, 105-106,
107, 108, 126, 127, 128, 129, 136, 137, 139,
148, 150, 151, 153-155, 156, 169, 171, 186,
187, 189, 190, 195, 197, 203, 213, 216, 244,
260, 265, 266, 267, 268, 279
pobojczyk zob. stempel i pobojczyk
pochwa broni białej 239

— bagnetu 258

— dzirytu 234, 236

— koncerza 236, 272-273

— kordelasa 223

— miecza 39, 42, 44, 45, 57, 62, 81, 82, 89,
95, 110, 121, 126, 136, 137, 143, 194

— pałasza 258

— rapiera 121, 157, 220

— szabli 130, 136, 144, 159, 176, 199, 200,
206, 235, 236, 242, 243, 259, 272, 274, 276,
277, 278, 280

— sztyletu i puginału 158; ryc. 75

— tasaka 290

poczet (oddział wojska) 97, 183, 205
pocztowi 137, 182, 189, 246, 256, 258, 265,
270, 280

Pospolite ruszenie 68, 84, 134, 137, 180, 205,

233, 247, 248, 251
pourpoint zob. zbroja miękka
Półhak 226 248, 261, 263, 286; il. 328
półzbroja zob. zbroja płytowa (husarska, ko-

pijnicza)

proca 52, 61, 85; ryc. 24

proch strzelniczy 121, 122, 124, 125, 138, 161,
165-167, 168, 181, 185, 186, 214, 225, 227,
254, 261 286; zob. też ogień grecki
prochownica 165-167, 171, 185, 187, 207, 229,
239, 242, 263, 286, 288, 295; ryc. 94, 99;
il. 333-338

proporzec zob. chorągiew i proporzec
produkcja uzbrojenia 7, 8, 10, 12, 14, 15, 16,
18, 19, 21, 38, 63, 68, 69, 74, 86, 129, 131,
134, 136, 137, 162, 167, 172, 174, 177, 178,
180-181, 185, 186, 195, 204, 214, 245-
-246, 247, 251, 260-261, 287-288; zob. też:
ludwisarstwo; miecznictwo i szabelnictwo;
płatnerstwo i pancernictwo; puszkarstwo;
rusznikarstwo; siodlarstwo; szyftarstwo
przyłbica zob. hełm

ptaszniczka zob. strzelba myśliwska (cieszyn-

ka)

puginał 49, 58, 75, 105, 111-112, 139, 140,
142, 143, 158, 165, 187, 195, 200, 204, 210,
220, 223-224, 226, 242, 243, 262; ryc. 52,
75, 87, 91, 99, 100; il. 33; zob. też: cin-
ąuedea; sztylet

— baselard 111, 112; ryc. 52

— lancknechtowski 158; ryc. 75

— lewak 158, 220

— nerkowy 111, 112, 143; il. 33

— szkocki (dirk) 223; ryc. 91

— szwajcarski (zw. puginałem Holbeina) 158;
ryc. 75

pułk 249, 250

punce zob. marki i sygnatury
puszka zob. działo

puszkarstwo 137; zob. też ludwisarstwo
puszkarze zob. artylerzyści i puszkarze

rajtarzy 147, 183, 214, 246, 247, 248, 254, 285,
295

rapcie 45, 57, 220, 235, 242, 259, 279
rapier 120, 121, 147, 156-158, 159, 165, 170,
171, 187, 198, 209, 210, 211, 214, 216,
218-220, 221, 222, 223, 224, 232, 254, 272,
290; ryc. 2, 62, 74, 87

— lancknechtowski (tzw. katzbalger) 120, 121,
170, 209; ryc. 62

— schiavona 158, 220; ryc. 87

— tzw. szpada walońska 220; ryc. 87
regiment (oddział wojska) 180, 247, 248, 249,

250

regiment (znak wojskowy) 117, 193, 210,
283-284, 290, 291, 292; ryc. 72; il. 100
rohatyna 182, 183, 248, 253, 254, 263, 275,
281, 292, 295

rota (oddział wojska) 137, 138, 140, 180, 182,
183, 184, 185, 192, 193, 205, 207, 211, 252
równikowy łuk zob. łuk prosty
runka zob. korseka
rusznica zob. strzelba

rusznikarstwo 10, 14, 16, 136, 162, 163, 164,
165, 167, 174, 179, 186, 225, 226, 227-230,
245, 247, 287, 288; zob. też szyftarstwo
rydwan 36, 63, 231
ryngraf 266; il. 369

rząd koński 54-55, 58, 61, 63, 66, 85-86, 129,
136, 137, 177, 179, 183, 187, 196, 198, 200,
237, 242, 250, 256, 260, 261, 262, 263, 274,
283, 284, 286, 295; ryc. 5; il. 285, 287-292 ;
zob. też: kiełzno; munsztuk; uzda; wędzi-
dło; wodze

sajdak 63, 66, 69, 130, 179, 183, 186, 188, 237,
245, 250, 257, 258, 260, 261, 262, 263, 275,
292; ryc. 99; il. 273-276
saks zob. nóż bojowy
salada zob. hełm łebka
samurajowie 18

saperzy i minierzy 172, 180, 193, 234
sarissa zob. pika
schiavona zob. rapier
serpentyna zob. działo polowe
siekiera (staropol. bałta) 66, 68, 84, 85, 139
siekierka 130, 183, 184, 185, 187, 263, 281
— francisca 51; ryc. 22
sierp bojowy 225; ryc. 93
siodlarstwo 10,14, 136,186, 195, 204, 237, 250,
260

siodło 54, 61, 63, 66, 85, 111, 114, 127, 137,
186, 187, 196, 198, 206, 223, 227, 254, 255,
259, 260-261, 262, 263. 264, 272, 274, 280,
284, 285-286, 288, 293, 295, 296; ryc. 5, 30,
41; tabl. X; il. 115, 279-283

— husarskie 183, 187, 191-192, 195, 245, 252,
253, 262, 263, 285, 286; il. 277-278

— kopijnicze 183, 191

— rycerskie 50, 54, 57, 58, 113-114, 117, 126,
129. 150, 151, 196, 203, 204; ryc. 28, 54;
il. 68

— wschodnie 129, 131, 177, 207, 234, 236,

237, 239, 242, 245, 250, 262, 263, 285; ryc.
101; il. 285-286,289-291

-czerkieskie 242, 285

-kozackie (jarczak) 187, 245, 260, 262,

285-286; ryc. 5, 101; il. 284

-kulbaka turecka 183, 237, 256, 257,

258, 260, 263, 283, 286; ryc. 5

-moskiewskie 179, 285

-- perskie 285

— terlica ryc. 5
skramasaks zob. nóż bojowy
słowik zob. działo oblężnicze
smyczek zob. szabla tzw. ormiańska
soszka zob. forkiet

tpahisi 133, 172, 175, 233
apatha zob. miecz
spetum zob. spisa friulska
spisa 50, 58, 129, 130, 131, 133, 134, 146, 175,
177, 184, 187, 212, 258, 285
—- friulska (spetum) 119, 159; ryc. 76

— węgorzowa (szydło) 50, 58, 119, 138, 184,
207, 253; ryc. 61; il. 49

— wschodnia 66, 67, 69, 234, 236, 242; ryc.
99

stempel i pobojczyk 127, 165, 168, 207, 225,
234, 238, 239, 287; ryc. 4
stal damasceńska (damast; staropol. bułat) 45,
62, 129, 130, 162, 174, 175, 229, 235, 236,

238, 240, 241, 242, 245, 250, 263, 277, 282
storta zob. tasak tzw. miecz Malchusa
stradioci 147

strzała 234; zob. też bełt

— do działa 121, 122; ryc. 64

— do łuku 42, 52, 53, 56, 58, 61, 63, 66, 69,
85, 97, 98, 121, 130, 136, 140, 183, 204,
207, 234, 237, 242, 253, 254, 255, 257, 258,
261, 262, 275, 296. ryc. 2, 25, 30, 40, 99

strzelba 124-125, 163, 167, 175, 183, 186,
227-229, 230, 238-239, 242, 243, 245, 247,
253, 254, 256, 258, 262, 286, 287, 292, 295;
ryc. 4, 66, 92, 96, 99; il. 116-117, 139, 317,
323-326, 374

— arkebuz 147, 163, 164, 181, 183, 185, 203,
214, 226, 275, 286, 293, 295; ryc. 96, 101;
il. 310, 312-313, 364

— bandolet 183, 226, 246, 248, 256, 262, 263,
286; il. 311

— flinta (fuzja) 214, 226, 248, 249, 263, 286

— garłacz 124, 227, 238, 239, 242

— granatnik 227

— hakownica 124, 138, 161, 186, 188, 207,

261, 286; ryc. 64; il. 46, 304

— karabin 19, 184, 214, 226-227, 239, 246,
249, 253, 254, 255, 258, 259, 261, 286, 290,
296

— madfa 124

— muszkiet 147, 164, 171, 177, 184, 185, 213,
214, 217, 225, 226, 227, 232, 234, 245, 246,
248, 249, 258, 261, 262, 263, ?81, 286, 287;
ryc. 94, 96-97; il. 305-309

- dragon 214

-janczarka 125, 173, 174, 238; il. 97

-tzw. wileński 247

— myśliwska 163, 165, 238, 245, 261, 262,
287, 290

-cieszynka (ptaszniczka) 164-165, 167,

262, 286-287; ryc. 80; il. 313-322

— petrynał 163; ryc. 96;

— piszczel 124, 138, 163; ryc. 96; il. 45

— rusznica 124, 138, 147, 163, 164, 167, 170,
171, 172, 173, 174, 177, 179, 181, 182, 183,
184, 185, 186, 187, 188, 192, 207, 254, 261.
262, 263, 295; ryc. 64, 94

— toradar (indyjska) 125

— wałowa (turecka) 238

317