Sztuka Ameryki Łacińskiej (1.2011)

Architektura barokowa Brazylii

27

Rzeźba pokrywająca ściany, filary, gzymsy, łuki, ramy ołtarzy, sufit, składa się
ze zwykłych barokowych motywów - figur, maszkaronów, festonów, kwiatów,
owoców - ale jest niezwykle gęsta i plastyczna. We wszystkich zaś częściach
jest równomiernie plastyczna, a także równomierna w skali: wszędzie równie
gęsta i równie drobna. To oddziela dekoracje brazylijską od współczesnej jej
i równie bogatej dekoracji rzeźbiarskiej kościołów polskich, w szczególności
wileńskich, która operuje właśnie wielkimi kontrastami w skali i plastyce po-
szczególnych części. Oddziela je jeszcze ito: dekoracja polska daje maksimum
barokowej dynamiki, brazylijska zaś jest całkowicie statyczna, jest desenio-
wym układem, w charakterze swym najbardziej zbliżonym do koronki.


[7. Wnętrze kościoła parafialnego (Matriz) w Sabara (fot. Ewa Kubiak)]

Rzeźba wnętrz brazylijskich wykonana jest stale w drzewie (czerwonym
cedrze), anie wstiuku, który był właściwym materiałem baroku europejskiego.
Rzeźba brazylijska ma poza tym jeszcze tą właściwość: jest całkowicie złoco-
na lub też polichromowana, ale z przewagą złota, - rzecz naturalna w kraj u zło-
ta. Stanowi ona właściwy sens artystyczny i najwyższą urodę barokowych ko-
ściołów Brazylii. Same mury zdają się czasem tylko pudłem kryjącym te złote
zabawki.