DOI Artikel:
Tatarkiewicz, Władysław: Architektura barokowa Brazylii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52432#0021
Sztuka Ameryki Łacińskiej 2011, nr 1
ISSN 2299-260X
Architektura barokowa Brazylii1
Władysław Tatarkiewicz
(opracowanie tekstu Ewa Kubiak)2
Barok brazylijski należy do dziejów sztuki europejskiej. Zabytki jego
były wznoszone przez wychodźców portugalskich zgodnie z wzorami, trady-
cją, obyczajem europejskim. Różni go to od baroku innych krajów Ameryki
Południowej, w szczególności od Meksyku i Peru. Jednakże zaszczepiony dale-
ko od macierzystej Europy, w warunkach społecznych i geograficznych zupełni
odmiennych, nie mógł nie wytworzyć cech swoistych. Stanowi nie kopię, lecz
odmianę europejskiej sztuki barokowej.
Barok ten w Europie nie jest znany zupełnie, a w samej Ameryce bardzo
mało. Niemniej - jak powiada angielski badacz tej epoki - „nie ma nawet cie-
nia wątpliwości, że w XVII i XVIII w. istniała w Brazylii piękna architektu-
ra... i przyjdzie dzień kiedy się będzie o niej pisało”3. Zanim miejscowi uczeni
1 Komunikat zgłoszony dn. 16 grudnia 1935 r., referat nadesłany w maju 1936 r.; artykuł pu-
blikowany w: „Sprawozdania zposiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, Tatarkie-
wicz 1936: 14-36.
2 Artykuł (choć dziś już nie do końca aktualny) jest pierwszym polskim opracowaniem na-
ukowym dotyczącym sztuki kolonialnej Ameryki Łacińskiej, dlatego został umieszczony w tym
tomie otwierając rozważania na temat sztuki odległego Nowego Świata. Tekst został opracowa-
ny na nowo, ujednolicono bibliografię, zostały zaznaczone numery stron w odnośnikach do nie-
których publikacji, do norm dzisiejszych dostosowana została także ortografia. Pomimo kweren-
dy w zagranicznych bibliotekach dwóch pozycji bibliograficznych nie udało się zidentyfikować.
Uaktualniono także fotografie.
3 „That a beautiful architecture existed in Brazil in the seventeenth and eighteenth centuries
there is no shadow of doubt, but it is impossible to discover anything about it until someone who
ISSN 2299-260X
Architektura barokowa Brazylii1
Władysław Tatarkiewicz
(opracowanie tekstu Ewa Kubiak)2
Barok brazylijski należy do dziejów sztuki europejskiej. Zabytki jego
były wznoszone przez wychodźców portugalskich zgodnie z wzorami, trady-
cją, obyczajem europejskim. Różni go to od baroku innych krajów Ameryki
Południowej, w szczególności od Meksyku i Peru. Jednakże zaszczepiony dale-
ko od macierzystej Europy, w warunkach społecznych i geograficznych zupełni
odmiennych, nie mógł nie wytworzyć cech swoistych. Stanowi nie kopię, lecz
odmianę europejskiej sztuki barokowej.
Barok ten w Europie nie jest znany zupełnie, a w samej Ameryce bardzo
mało. Niemniej - jak powiada angielski badacz tej epoki - „nie ma nawet cie-
nia wątpliwości, że w XVII i XVIII w. istniała w Brazylii piękna architektu-
ra... i przyjdzie dzień kiedy się będzie o niej pisało”3. Zanim miejscowi uczeni
1 Komunikat zgłoszony dn. 16 grudnia 1935 r., referat nadesłany w maju 1936 r.; artykuł pu-
blikowany w: „Sprawozdania zposiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, Tatarkie-
wicz 1936: 14-36.
2 Artykuł (choć dziś już nie do końca aktualny) jest pierwszym polskim opracowaniem na-
ukowym dotyczącym sztuki kolonialnej Ameryki Łacińskiej, dlatego został umieszczony w tym
tomie otwierając rozważania na temat sztuki odległego Nowego Świata. Tekst został opracowa-
ny na nowo, ujednolicono bibliografię, zostały zaznaczone numery stron w odnośnikach do nie-
których publikacji, do norm dzisiejszych dostosowana została także ortografia. Pomimo kweren-
dy w zagranicznych bibliotekach dwóch pozycji bibliograficznych nie udało się zidentyfikować.
Uaktualniono także fotografie.
3 „That a beautiful architecture existed in Brazil in the seventeenth and eighteenth centuries
there is no shadow of doubt, but it is impossible to discover anything about it until someone who