DOI Artikel:
Barriga Cuevas, Alejandro Díaz: Przedstawienia dzieciństwa Meszików w kodeksach Płaskowyżu Centralnego Mezoameryki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52432#0052
48
Alejandro Díaz Barriga Cuevas
Należy zaznaczyć, że pojęcie dzieciństwa jako kategorii historycznej za-
leży od kultury, w której się rozwija, mówimy tu bowiem o konstrukcji inte-
lektualnej stworzonej przez członków danego społeczeństwa funkcjonujących
w określonej czasoprzestrzeni3 4, odnoszącej się nie tylko do zmian biologicz-
nych, lecz także zależącej często od uprzedzeń i postaw społecznych.
Jak zobaczymy w dalszej części artykułu, grupy Nahua z Płaskowyżu
Centralnego uważały za dzieciństwo okres od momentu poprzedzającego naro-
dziny do trzynastego roku życia, kiedy to młodzi ludzie oddawani byli do cen-
trów edukacji religijnej i wojskowej, i otrzymywali atrybuty, które odróżniały
ich od dzieci, rozpoczynając w tym momencie życie poza domem rodzinnym.
Przedstawienia dzieciństwa w mezoamerykańskiej przeszłości
Mieszkańcy Mezoameryki stworzyli różne systemy zapisów graficznych,
w których utrwalone zostały przede wszystkim ich wyobrażenia czasu, kosmo-
su, świata boskiego, historii i genealogii władców, granice ziem oraz należne
atrybuty, a także niektóre informacje na temat organizacji społecznej i politycz-
nej. Posługiwali się różnymi systemami glifów, w których za pomocą form, wy-
miarów, kolorów, wielkości i rozkładu wyrażane były idee, słowa i inne aspek-
ty języka. Były to zatem systemy pisma.
Korzystali przy tym z różnorodnych pomocy, takich jak kamień, glina, ko-
ści, drzewo, malarstwo ścienne czy zapisy na elastycznych materiałach wyko-
nanych z włókna agawy, na skórach jeleni, płótnach, papierze zwanym amatl\
a od przyjazdu Hiszpanów także na papierze europejskim.
W tym ogromnym korpusie graficznym dzieciństwo rejestrowane było już
od najdawniejszych czasów. Odnajdujemy kamienne rzeźby pochodzące z róż-
nych regionów i okresów, jak na przykład figurki olmeckie z wybrzeża Zatoki
Meksykańskiej, w których dzieci kojarzone były z mitycznymi zwierzętami lub
przedstawiane martwe (najprawdopodobniej w związku z rytuałami ofiarny-
mi)5. Reprezentacje dzieci można także zobaczyć na różnych prehiszpańskich
malowidłach ściennych, jak na przykład w Pałacu Tepantitla w Teotihuacan,
na muralu nazwanym przez Alfonso Caso „Tlalocan”6, gdzie widać bawiące
się i śpiewające dzieci, a także na muralach w Bonampak, gdzie można podzi-
3 Lavrín 1994: 43.
4 Rodzaj papieru wykonanego z wewnętrznej części kory dziko rosnących figowców, któ-
rą po ugotowaniu w roztworze popiołu drzewnego ubijano i suszono na słońcu [przyp. tłum.].
5 Można wymienić tu wiele przykładów, jak choćby ścianę boczną Ołtarza nr 5 w La Venta,
gdzie widać dwie osoby niosące na rękach nagie plączące dziecko, podczas gdy trzecia niesie na
rękach dziecko-jaguara, rzeźbę 20 z San Lorenzo z osobą niosącą dziecko czy Señor de las Li-
mas trzymającego na kolanach prawdopodobnie martwe dziecko. Więcej informacji można m.in.
znaleźć w: Duverger 2000: 144.
6 Caso 1942 : 127-136.
Alejandro Díaz Barriga Cuevas
Należy zaznaczyć, że pojęcie dzieciństwa jako kategorii historycznej za-
leży od kultury, w której się rozwija, mówimy tu bowiem o konstrukcji inte-
lektualnej stworzonej przez członków danego społeczeństwa funkcjonujących
w określonej czasoprzestrzeni3 4, odnoszącej się nie tylko do zmian biologicz-
nych, lecz także zależącej często od uprzedzeń i postaw społecznych.
Jak zobaczymy w dalszej części artykułu, grupy Nahua z Płaskowyżu
Centralnego uważały za dzieciństwo okres od momentu poprzedzającego naro-
dziny do trzynastego roku życia, kiedy to młodzi ludzie oddawani byli do cen-
trów edukacji religijnej i wojskowej, i otrzymywali atrybuty, które odróżniały
ich od dzieci, rozpoczynając w tym momencie życie poza domem rodzinnym.
Przedstawienia dzieciństwa w mezoamerykańskiej przeszłości
Mieszkańcy Mezoameryki stworzyli różne systemy zapisów graficznych,
w których utrwalone zostały przede wszystkim ich wyobrażenia czasu, kosmo-
su, świata boskiego, historii i genealogii władców, granice ziem oraz należne
atrybuty, a także niektóre informacje na temat organizacji społecznej i politycz-
nej. Posługiwali się różnymi systemami glifów, w których za pomocą form, wy-
miarów, kolorów, wielkości i rozkładu wyrażane były idee, słowa i inne aspek-
ty języka. Były to zatem systemy pisma.
Korzystali przy tym z różnorodnych pomocy, takich jak kamień, glina, ko-
ści, drzewo, malarstwo ścienne czy zapisy na elastycznych materiałach wyko-
nanych z włókna agawy, na skórach jeleni, płótnach, papierze zwanym amatl\
a od przyjazdu Hiszpanów także na papierze europejskim.
W tym ogromnym korpusie graficznym dzieciństwo rejestrowane było już
od najdawniejszych czasów. Odnajdujemy kamienne rzeźby pochodzące z róż-
nych regionów i okresów, jak na przykład figurki olmeckie z wybrzeża Zatoki
Meksykańskiej, w których dzieci kojarzone były z mitycznymi zwierzętami lub
przedstawiane martwe (najprawdopodobniej w związku z rytuałami ofiarny-
mi)5. Reprezentacje dzieci można także zobaczyć na różnych prehiszpańskich
malowidłach ściennych, jak na przykład w Pałacu Tepantitla w Teotihuacan,
na muralu nazwanym przez Alfonso Caso „Tlalocan”6, gdzie widać bawiące
się i śpiewające dzieci, a także na muralach w Bonampak, gdzie można podzi-
3 Lavrín 1994: 43.
4 Rodzaj papieru wykonanego z wewnętrznej części kory dziko rosnących figowców, któ-
rą po ugotowaniu w roztworze popiołu drzewnego ubijano i suszono na słońcu [przyp. tłum.].
5 Można wymienić tu wiele przykładów, jak choćby ścianę boczną Ołtarza nr 5 w La Venta,
gdzie widać dwie osoby niosące na rękach nagie plączące dziecko, podczas gdy trzecia niesie na
rękach dziecko-jaguara, rzeźbę 20 z San Lorenzo z osobą niosącą dziecko czy Señor de las Li-
mas trzymającego na kolanach prawdopodobnie martwe dziecko. Więcej informacji można m.in.
znaleźć w: Duverger 2000: 144.
6 Caso 1942 : 127-136.