Sztuka Ameryki Łacińskiej (1.2011)

Przedstawienia dzieciństwa Meszików w kodeksach. ..

55

Tlacuilo, który namalował pierwszą kąpiel dziecka, przedstawił także in-
sygnia, które przyznawano noworodkom, na przykład, w przypadku męskiego
potomka, kładziono koło niego instrumenty używane na wojnie przez jego ojca
razem z malutką tarczą i trzema strzałami, do których przywiązywano pępowi-
nę24 [il. 4], którą następnie zakopywano na polu bitwy, na znak, że przeznacze-
niem chłopca była wojna25. Jeśli natomiast chodziło o dziewczynkę, kładziono
przy niej miotłę i wrzeciono, a jej pępowinę zakopywano pod paleniskiem na
znak, że przeznaczeniem jej były prace domowe [il. 4]26.
Na tej samej stronie Códice Mendocino zapisano, że w dwadzieścia dni po
urodzeniu dziecko było niesione do Calmecac, gdzie rodzice przedstawiali je
nauczycielowi chłopców, przyrzekając oddać go do szkoły. Te wybierane były
odpowiednio według statusu społecznego27.
W ten właśnie sposób przyjmowano nowonarodzonych chłopców i dziew-
czynki - mówiono im o ich przeznaczeniu związanym bezpośrednio z codzien-
nymi czynnościami, najpierw tymi wykonywanymi w domu, a następnie tymi
wykonywanymi w ramach Tlaxilacalli i Calpulli, do których należeli28. W koń-
cu przeznaczano ich do szkół świątynnych, w których ich włączenie do spo-
łeczeństwa stawało się kompletne poprzez wykonywane tam prace rytualne
i społeczne.
W tym kontekście należy zaznaczyć, że dzieciństwo nie było uważane za
osobną jednostkę, lecz za część całości, innymi słowy, dzieci nie były postrze-
gane jako indywidualne osoby, lecz jako integralna część całości już przed na-
rodzeniem.
OC CHICHI PILTZINTLI'. WCZESNE DZIECIŃSTWO
Nie posiadamy zbyt wielu danych na temat pierwszych, lat życia dzieci,
jednakże w wielu kodeksach zostały one przedstawione, głównie jako postacie
drugorzędne, towarzyszące matkom w scenach odnoszących się do migracji az-
teckich29, uczestniczące razem z rodzicami i dziadkami w najważniejszych ry-

24 Informację tę zamieścił także Sahagun, patrz: Sahagún 2000: t. 2, Libro VI, Cap. XXXVII,
644.
25 Sahagún 2000: t. 1, Libro IV, Cap. I, 351; Ponadto representacje graficzne w: Códice Flo-
rentino, Tomo II, Libro VI, Capítulo XXXVII, f. 107.
26 López Austin 1985b: 95-96.
27 Do calmecac szli synowie arystokracji i ewentualnie niektórych kupców; dzieci ludu szły
do telpochcalli [przyp. tłum.].
28 Calpulli dzieliły się na mniejsze dystrykty zwane tlaxilacalli, tworzone przez grupy złoż-
none z około stu rodzin. Patrz: Kellogg 2005: 112.
29 Patrz na przykład: Códice Azcatitlan, fol. 4 i 11 m.in.