134

Marta Skwirowska

wotywnych wyznań. Wyznawca, najszczerzej jak potrafi, wiarę tę po-
daj e do publicznej wiadomości. Cyborium ołtarza, część za mensą, bla-
tem ofiarnym, to miejsce dla retablos. Poprzedzały je w historii rozwija-
jących się form kultu obrazy świętych, santos, fundowane dla kościoła
przez zamożnych parafian. Retablos mają swoich fundatorów w repre-
zentacji zasadniczo odmiennej osób niezamożnych, najczęściej ciężko
w swym losie doświadczonych. Ich forma malarska bywa niezdarna, roz-
brajająco szczera, aż naiwna (...). Ujmując rzecz ogólnie, mają retablos
swoją autonomiczną formułę przekazu54.

Sami autorzy książki Miracles on the Border stwierdzają, że „obrazki
wotywne zawierają w sobie, kondensują, zbierają najbardziej skrajne ludzkie
emocje - strach, smutek, wdzięczność, ulgę, horror - na małe blaszane płytki.
Patrząc na sytuacje, którym - wydaje się - nie można zapobiec ziemskimi spo-
sobami, które przedstawiają ogromną stratę, tak miażdżącą i niezwykle bole-
sną, że jakiekolwiek pocieszenie byłoby nie na miejscu, nie tylko dzielimy in-
tensywność smutku i strachu, ale też doświadczamy ulgi i całkowitej radości,
gdy następuje ten niewiarygodny przypływ szczęścia”55.


K H *S,hAA VLGVADAUíPE REYNA
O PROTEJA A SU PUEBLO £>E ESTA
Y OBRAMOS PE ESTE MAC PARA NOS
*££ W* tüs msER^coRotA esta nuestra. salud
TAPO, ALFREDS ViUHlS R. WHAS PE CRISTO. fAEKICO TEMOCWTI» ŁA gME



[9. „Epidemia grypy” (współczesny obrazek wotywny), aut. Alfredo Vilchis Roque
(fot. Marta Skwirowska), Mexico D.F.]

54 Olędzki 2002: 169.
55 Durand, Massey 1995: 27.