248

Cesar Manrique

doskonałego, którego miejscowi artyści nie potrafiliby powtórzyć czy skopio-
wać, szczególnie gdy mowa o malarzach ze stolicy z Meksyku21. Później Jeró-
nimo Mendieta niemal w tych samych słowach wypowiada się o europejskich
wzorach i umiejętnościach miejscowych artystów22. Słowa kronikarzy podkre-
ślają, jak duże znaczenie miały w twórczości artystów w Nowej Hiszpanii eu-
ropejskie grafiki23. Już od wieku XVI wpływały na kształtowanie się lokalnego
malarstwa, zwłaszcza malarstwa ściennego.
Luźne druki graficzne i ilustrowane książki były przedmiotami łatwymi
do transportu i bardzo szybko rozprzestrzeniały się po całym kontynencie. Bez
wątpienia z tej właśnie przyczyny wizerunki w nich zawarte były najczęściej
powtarzanymi wzorami wpływającymi na kanon ikonograficzny i stylistykę
malarstwa kolonialnego w Nowej Hiszpanii. Malarstwo ścienne jest charakte-
rystycznym elementem dekoracji wielkich założeń klasztornych powstałych na
terenie Nowej Hiszpanii w XVI stuleciu. Okres największego rozwoju ścien-
nych polichromii przypada mniej więcej na lata 1535-158524. Twórcy malowi-
deł czerpali inspiracje z dwóch źródeł: graficznych i literackich. Źródła graficz-
ne pochodziły ze zbiorów drukowanych ilustracji, za źródła literackie możemy
uznać przede wszystkim teksty religijne25. W związku z tym ścienne malar-
stwo nowohiszpańskich klasztorów często było monochromatyczne, powtarza-
jąc kolorystykę czerni i bieli typową dla grafik26. Artyści w Meksyku wyko-
rzystywali flamandzkie wzory graficzne nie tylko w malarstwie ściennym, lecz
również w malarstwie sztalugowym, czego przykładem jest twórczości takich
artystów jak Simón Pereyens czy Andres de Concha.
5. Rubens
Poza wspomnianymi wzorami graficznymi pochodzącymi z XVI i począt-
ków XVII stulecia w malarstwie kolonialnym często powtarzały się kompozy-
cje oparte na grafikach inspirowanych twórczością Paula Rubensa. Grafiki te

21 „Desde que los cristianos llegaron, los indios se han convertido en grandes pintores, las
muestras y las imágenes han venido de Flandes e Italia, las cuales trajeron los españoles. No hay
retablo o imagen, no importa cuan fina, que ellos no puedan imitar o copiar, especialmente los
pintores de la ciudad de México”; Motolinía 1969: 97.
22 „Más después que fueron cristianos, y vieron nuestras imágenes de Flandes y de Italia, no
hay retablo, ni imagen por prima que sea, que no lo retraten y no lo contrahagan, pues de bulto, de
palo o de hueso se labran tan menudas y curiosas que por cosa muy de ver las llevan a España.”
González 1996: 141.
23 Szczególnie te pochodzące z Włoch i Niderlandów.
24 Peterson 1993: 2.
25 Victoria 1986: 56.
26 Lovera de Navarro 1992: 71; Istniały oczywiście wyjątki jak np. w Epazoyucan, Villa Te-
zontepec czy też Casa del Dean.