DOI issue:
Zwrot kinematograficzny w praktyce i teorii sztuki / The Cinematic Turn in Art Practice and Theory
DOI article:Brillowski, Wojciech: Treasures from the "Wreck of the Unbelievable" - archeologia jako element strategii artystycznej Damiena Hirsta
Citation link:https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/artium_quaestiones2020/0130
124
Wojciech Brillowski
mieszczą się galerie Pinaulta, oferowały nie tylko odpowiednio dużo prze-
strzeni (ok. 5000 m2), ale też atrakcyjną wizualnie i treściowo scenografię,
a ich dzieje zostały wprzęgnięte w artystyczną narrację5. Wystawiono w nich
blisko 200 rzeźb w różnej skali, liczących od kilkunastu centymetrów do kilku
metrów, a w jednym - prawdziwie gargantuicznym - przypadku nawet kilka-
naście metrów długości/wysokości. To ostatnie dzieło, Demon with a Bowl,
wykonano z żywicy epoksydowej, gdyż brązowy oryginał był zbyt ciężki i trud-
ny w transporcie, by można było go umieścić w dziedzińcu historycznego bu-
dynku Palazzo Grassi na niestabilnym weneckim gruncie6.
Wystawie towarzyszyły przewodniki w formie drukowanej i dźwiękowej7
oraz trzy wydawnictwa albumowe. Pierwsze z nich to bogato ilustrowany ka-
talog, zawierający - poza licznymi zdjęciami dzieł i sal wystawienniczych -
szereg esejów wprowadzających czytelnika w koncept ekspozycji8. Drugie to
zespół spektakularnych podwodnych zdjęć z prac na fikcyjnym wraku statku
„Apistos", który miał niegdyś należeć do Amotana (il. I)9. Trzecie to dwu-
tomowa publikacja, upodobniona edytorsko do katalogów zbiorów artystycz-
nych z przełomu XIX i XX wieku, zawierająca reprodukcje stu rysunków
stylizowanych na szesnasto- i siedemnastowieczne oraz ich „krytyczne" omó-
wienie10. Na wewnętrznych stronach jej okładek znalazła się lista stu rysun-
ków, zatytułowana: „A History of the World in a Hundred Objects"* 11. Choć
5 E. Geuna, The Coral Diver, w: Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 10.
6 Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 381-382.
7 Treasures from the Wreck of the Unbehevable. Damien Hirst, Palazzo Grassi 2017,
dostępne w internecie: <https://www.palazzograssi.it/en/exhibitions/past/damien-hirst-at-
palazzo-grassi-and-punta-della-dogana-in-2017-l/#guide> [dostęp: 11 stycznia 2019].
8 Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 5-27; wśród autorów znalazła się Elena
Geuna, kuratorka wystawy, Martin Bethenod, dyrektor weneckich obiektów Fundacji Pi-
nault, François Pinault, jej właściciel, Henri Loyrette, historyk sztuki i były dyrektor Lu-
wru, Simon Schama, historyk oraz popularyzator dziejów nauki i sztuki, a także Franek
Goddio, archeolog i dyrektor francuskich wykopalisk podwodnych w Aleksandrii.
9 D. Hirst, The Undersea Salvage Operation: Treasures from the Wreck of the Unbe-
hevable, fot. C. Gerigk, S. Russell, London 2017, non vidi.
10 D. Hirst, A. Corry Treasures from the Wreck of Unbehevable: One Hundred Draw-
ings, London 2017; niektóre z nich były wystawione w jednej z sal Palazzo Grassi, zob. Hirst
et al., Treasures from the Wreck..., s. 284-315, 331-333.
11 Wskazuje to, że ważnym źródłem inspiracji dla Hirsta był multimedialny projekt
byłego dyrektora British Museum, Neila MacGregora, na który składała się niezmiernie
popularna seria audycji radiowych na kanale BBC4 i towarzysząca jej książka - N. MacGre-
gor, A History of the World in 100 Objects, London 2010. Kilka obiektów omawianych przez
MacGregora zostało wykorzystanych przez Hirsta jako wzory dla jego rzeźb i rysunków,
o czym wprost wspomniała kurator wystawy Elena Geuna: „One of the sources of inspira-
Wojciech Brillowski
mieszczą się galerie Pinaulta, oferowały nie tylko odpowiednio dużo prze-
strzeni (ok. 5000 m2), ale też atrakcyjną wizualnie i treściowo scenografię,
a ich dzieje zostały wprzęgnięte w artystyczną narrację5. Wystawiono w nich
blisko 200 rzeźb w różnej skali, liczących od kilkunastu centymetrów do kilku
metrów, a w jednym - prawdziwie gargantuicznym - przypadku nawet kilka-
naście metrów długości/wysokości. To ostatnie dzieło, Demon with a Bowl,
wykonano z żywicy epoksydowej, gdyż brązowy oryginał był zbyt ciężki i trud-
ny w transporcie, by można było go umieścić w dziedzińcu historycznego bu-
dynku Palazzo Grassi na niestabilnym weneckim gruncie6.
Wystawie towarzyszyły przewodniki w formie drukowanej i dźwiękowej7
oraz trzy wydawnictwa albumowe. Pierwsze z nich to bogato ilustrowany ka-
talog, zawierający - poza licznymi zdjęciami dzieł i sal wystawienniczych -
szereg esejów wprowadzających czytelnika w koncept ekspozycji8. Drugie to
zespół spektakularnych podwodnych zdjęć z prac na fikcyjnym wraku statku
„Apistos", który miał niegdyś należeć do Amotana (il. I)9. Trzecie to dwu-
tomowa publikacja, upodobniona edytorsko do katalogów zbiorów artystycz-
nych z przełomu XIX i XX wieku, zawierająca reprodukcje stu rysunków
stylizowanych na szesnasto- i siedemnastowieczne oraz ich „krytyczne" omó-
wienie10. Na wewnętrznych stronach jej okładek znalazła się lista stu rysun-
ków, zatytułowana: „A History of the World in a Hundred Objects"* 11. Choć
5 E. Geuna, The Coral Diver, w: Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 10.
6 Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 381-382.
7 Treasures from the Wreck of the Unbehevable. Damien Hirst, Palazzo Grassi 2017,
dostępne w internecie: <https://www.palazzograssi.it/en/exhibitions/past/damien-hirst-at-
palazzo-grassi-and-punta-della-dogana-in-2017-l/#guide> [dostęp: 11 stycznia 2019].
8 Hirst et al., Treasures from the Wreck..., s. 5-27; wśród autorów znalazła się Elena
Geuna, kuratorka wystawy, Martin Bethenod, dyrektor weneckich obiektów Fundacji Pi-
nault, François Pinault, jej właściciel, Henri Loyrette, historyk sztuki i były dyrektor Lu-
wru, Simon Schama, historyk oraz popularyzator dziejów nauki i sztuki, a także Franek
Goddio, archeolog i dyrektor francuskich wykopalisk podwodnych w Aleksandrii.
9 D. Hirst, The Undersea Salvage Operation: Treasures from the Wreck of the Unbe-
hevable, fot. C. Gerigk, S. Russell, London 2017, non vidi.
10 D. Hirst, A. Corry Treasures from the Wreck of Unbehevable: One Hundred Draw-
ings, London 2017; niektóre z nich były wystawione w jednej z sal Palazzo Grassi, zob. Hirst
et al., Treasures from the Wreck..., s. 284-315, 331-333.
11 Wskazuje to, że ważnym źródłem inspiracji dla Hirsta był multimedialny projekt
byłego dyrektora British Museum, Neila MacGregora, na który składała się niezmiernie
popularna seria audycji radiowych na kanale BBC4 i towarzysząca jej książka - N. MacGre-
gor, A History of the World in 100 Objects, London 2010. Kilka obiektów omawianych przez
MacGregora zostało wykorzystanych przez Hirsta jako wzory dla jego rzeźb i rysunków,
o czym wprost wspomniała kurator wystawy Elena Geuna: „One of the sources of inspira-