Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (7.1939)

80

W. KORZENIEWICZ I W. ŚWIĄTECKI

(3)


Ryc. 80. Młyn wodny J. Dymitrowicza. Przekrój poprzeczny.

Wał główny (ryc.79,80, A) wyciosanoz jednego pnia. Końcewału okute
są bednarką i zaopatrzone w żelazne osie (ryc. 80, 82, G), które leżą na bukowych
panewkach wprawionych w podkłady jodłowe.
Koło wodne (ryc. 79, 80, B) składa się z dwóch szerokich obręczy, z któ-
rych każda zbita jest z dwóch warstw dzwon jodłowych. Styki dzwon mijają się.
Między obręczami założone są na wpust i rowek korcówki*). Korcówka składa
się z dwóch desek prostopadle do siebie ustawionych (ryc. 79, B,). Wewnętrzny
obwód koła odeskowano. Szprychy koła przymocowane są do jego zewnętrznych
powierzchni. Przechodzą na krzyż przez wał główny, w którym usztywnione
są klinami.
Ruch koła wodnego poprzez wał przenosi się na koło zębate (ryc.
78, 80, 82, G), które zmienia oś obrotu z poziomej na pionową. Obręcz i osadzenie
koła na wale jest podobne jak w kole wodnym. W bocznej płaszczyźnie obręczy
osadzono drewniane zęby na okrągłe czopy.

*) Korcówka, koła wodnego: łopatka, skrzydło do nabierania wody na obwodzie. (ŚLĄSKI.)