DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Sinko-Popielowa, Krystyna: Ze studiów nad Padovanem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0119
KRYSTYNA SINKO-POPIELOWA
ZE STUDIÓW NAD PAD O VANEM
Czym w naszej architekturze renesansowej Kaplica Zygmuntowska, tym
są w renesansowej rzeźbie nagrobki Giana Marii Padewczyka (Padovano):
„perłami renesansu z tej strony Alp“. Podziwowi estetycznemu nie towarzy-
szyło jednakowe zainteresowanie naukowe, bo gdy Kaplica Zygmuntowska
była od dawna przedmiotem uczonych badań, dziełom Padovana dopiero
w ostatnich latach poświęcono kilka gruntownych studiów. Autorami ich są:
Z. Hornung1), J. Pagaczewski i K. Estreicher2) oraz
F. Kopera3). Zajmują się oni polskimi dziełami Padewczyka, wyjątkowo
tylko potrącając o jego wcześniejszą twórczość włoską, którą opracował grun-
townie L. Planiscig4). Połączenie wyników tej włoskiej pracy z rezulta-
tami najnowszych prac polskich będzie przedmiotem niniejszych uwag, które
pozwolą też na dorzucenie nowych szczegółów, wskazanie nowych związków
i wzorów, nowych dzieł Padovana (i jego warsztatu) w Polsce, a usunięcie
niektórych zbyt pochopnie mu przypisanych.
Za punkt wyjścia w opracowaniu włoskiej twórczości Padovana bierze się
jego marmurową płaskorzeźbę, przedstawiającą „Cud ze szklanką" (miracolo
del gotto) w kaplicy del Santo w Padwie. Autorstwo Padovana i czas powstania
dzieła poświadczają zarówno archiwalia, jak gliniany model tej rzeźby, oglądany
wraz z innymi projektami Padovana przez Marc Antonia w zbiorach Lizzaro
w początkach dwudziestych lat XVI w.5). Stąd wiemy, że młody rzeźbiarz
pracował nad tym dziełem w latach 1520—1529 i że go nie skończył6). Oto
najdawniejsze wiadomości o naszym mistrzu: W akcie7) z 28 kwietnia 1520
mistrzowi Zuan de Padova przyrzekają płacić za zrobienie z bryły marmuru
cudu św. Antoniego po dostarczeniu modelu w miarę postępu pracy. W akcie
z 2 kwietnia 1529 czytamy o wypłacie 15 lir na podróż do Wenecji w celu
sprowadzenia „towarzysza" (un compagno) dla dostarczenia (per jornire)
ł) J. M. Padovano, Spr. PAU wydź. I 1935, str. 274 i n; Pomnik ostatnich Jagiellonów
Księga Pam. L. Pinińskiego, Lwów 1936 i odb.
2) Czy J. M. Padovano był w Rzymie?, Rocznik Krak. 1937. Zagadnienie wpływów
,,polskiego" już Padovana na zagranicę poruszył K. Estreicher, spraw, z odczytu
w I. K. C. 8. II. 1939.
3) Prace K. Hist. Szt. 1938; krótkie sprawozd. w Spr. PAU, str. 272.
4) Venezianische Bildhauer der Renaissance, Wien 1921, str. 259 nn. Zagraniczną biblio-
grafię do Padovana podaje Thieme - Becker, AUgem. Kunstler-Lex. s. v; polska biblio-
grafia w cytowanych pracach polskich.
5) Planiscig p. 259, 260.
6) Tamże p. 259 i n. 271.
7) Tamże p. 259.
Biuletyn
9
ZE STUDIÓW NAD PAD O VANEM
Czym w naszej architekturze renesansowej Kaplica Zygmuntowska, tym
są w renesansowej rzeźbie nagrobki Giana Marii Padewczyka (Padovano):
„perłami renesansu z tej strony Alp“. Podziwowi estetycznemu nie towarzy-
szyło jednakowe zainteresowanie naukowe, bo gdy Kaplica Zygmuntowska
była od dawna przedmiotem uczonych badań, dziełom Padovana dopiero
w ostatnich latach poświęcono kilka gruntownych studiów. Autorami ich są:
Z. Hornung1), J. Pagaczewski i K. Estreicher2) oraz
F. Kopera3). Zajmują się oni polskimi dziełami Padewczyka, wyjątkowo
tylko potrącając o jego wcześniejszą twórczość włoską, którą opracował grun-
townie L. Planiscig4). Połączenie wyników tej włoskiej pracy z rezulta-
tami najnowszych prac polskich będzie przedmiotem niniejszych uwag, które
pozwolą też na dorzucenie nowych szczegółów, wskazanie nowych związków
i wzorów, nowych dzieł Padovana (i jego warsztatu) w Polsce, a usunięcie
niektórych zbyt pochopnie mu przypisanych.
Za punkt wyjścia w opracowaniu włoskiej twórczości Padovana bierze się
jego marmurową płaskorzeźbę, przedstawiającą „Cud ze szklanką" (miracolo
del gotto) w kaplicy del Santo w Padwie. Autorstwo Padovana i czas powstania
dzieła poświadczają zarówno archiwalia, jak gliniany model tej rzeźby, oglądany
wraz z innymi projektami Padovana przez Marc Antonia w zbiorach Lizzaro
w początkach dwudziestych lat XVI w.5). Stąd wiemy, że młody rzeźbiarz
pracował nad tym dziełem w latach 1520—1529 i że go nie skończył6). Oto
najdawniejsze wiadomości o naszym mistrzu: W akcie7) z 28 kwietnia 1520
mistrzowi Zuan de Padova przyrzekają płacić za zrobienie z bryły marmuru
cudu św. Antoniego po dostarczeniu modelu w miarę postępu pracy. W akcie
z 2 kwietnia 1529 czytamy o wypłacie 15 lir na podróż do Wenecji w celu
sprowadzenia „towarzysza" (un compagno) dla dostarczenia (per jornire)
ł) J. M. Padovano, Spr. PAU wydź. I 1935, str. 274 i n; Pomnik ostatnich Jagiellonów
Księga Pam. L. Pinińskiego, Lwów 1936 i odb.
2) Czy J. M. Padovano był w Rzymie?, Rocznik Krak. 1937. Zagadnienie wpływów
,,polskiego" już Padovana na zagranicę poruszył K. Estreicher, spraw, z odczytu
w I. K. C. 8. II. 1939.
3) Prace K. Hist. Szt. 1938; krótkie sprawozd. w Spr. PAU, str. 272.
4) Venezianische Bildhauer der Renaissance, Wien 1921, str. 259 nn. Zagraniczną biblio-
grafię do Padovana podaje Thieme - Becker, AUgem. Kunstler-Lex. s. v; polska biblio-
grafia w cytowanych pracach polskich.
5) Planiscig p. 259, 260.
6) Tamże p. 259 i n. 271.
7) Tamże p. 259.
Biuletyn
9