Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (7.1939)

TARTAK I MŁYN

87


Ryc. 88. Tartak wodny M. Szaszkiewicza. Przekrój poprzeczny.
rowania. Częściami składowymi tracza są: rama (ryc. 88, H) z piłą i podwozie
(ryc. 86, 89, I).
Rama wodzi się czterema drewnianymi uchwytami wzdłuż żelaznych
prowadnic (ryc. 86, 87, 88, LL). Prowadnice zamocowano do pionowych słupów
(ryc. 87, 88, MM).
Podwozie (ryc. 86, 89, _ I) składa się z dwóch belek związanych na
końcach poprzeczkami. Spodem jednej z belek osadzono ciąg zębów trybowych.
Podwozie toczy się na kółkach po legarach (ryc. 84, 89, N) ułożonych wzdłuż
tartaku.
Woda wprowadzona korytem na koło wodne wprawia je w ruch, który na-
stępnie poprzez tryby E i K przenosi się na koła J J i związane z nim korbowody
GG; te zaś przesuwają w płaszczyźnie pionowej wzdłuż prowadnic ramę H
wraz z piłą.
MECHANIZM DO PRZESUWANIA PODWOZIA złożony jest z ru-
chomego wałka (ryc. 86, O) z ramionami Px, P2, P3, P4, żelaznej osi (ryc. 88, R)
z kołem zębatym (ryc. 86, 88, 89, S) i trybem (ryc. 88, T) oraz wału drewnianego
z kołem zębatym (ryc. 86, 87, W) i trybem (ryc. 86, Y). Mechanizm ten uzgadnia
z ruchem piły posuwanie podwozia i umocowanego na nim przecieranego pnia.
Ruchomy wałek (O) osadzono na oczepach budynku. Wiąże on dwa
zespoły ramion: zespół pierwszy z ramion P4 i Pa połączonych z ramą piły,