Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (7.1939)

K. SINKO-PO PIELÓW A

(6)


Ryc. g 2. Nagrobek Zygmunta I
w katedrze krakowskiej.

świadczy o jej przedpożarowym, gotyckim pochodzeniu. Portal zaś należy
do tej przejściowej architektury renesansowo-barokowej, która po pożarze
nadała charakter kamienicom Rynku x). Nasza rzeźba mogła się więc znaleźć
w gruzach walącego się domu i, sama uszkodzona, przetrwać zakopana
w piwnicy do naszych czasów. W Polsce i w Warszawie musiała być w takim
razie przed r. 1607.
Wszystkie jej cechy przywodzą na myśl włoskie prace Padovana. Przy-
pominają się nam na jej widok głowy Lukrecji, Porcji i Scevołi, przedstawione
w takim samym momencie jakiegoś bólu fizycznego, wyrażonego wygięciem
szyi, otwarciem miękko wyciętych ust, wzniesieniem źrenic w górę. Związany
silnie z tymi rzeźbami „oprawca" z „Sądu Salomona" i „Młodzieniec" wie-
deński należą też do tej samej rodziny artystycznej. Przypuszczenie autorstwa
Padovana zyskuje na sile, jeśli sobie przypomnimy, że młody mistrz interesował
się rzymską grupą Laokoona. Stwierdza to głowa młodzieńca z wiedeńskiego
Este-Muzeum. A pokrewieństwo głowy warszawskiej z wymienionymi gło-
wami „boleściwych" rzeźb włoskich świadczy, jak głębokie wrażenie wywarła
na Padovanie grupa Laokoona, o której przy tylu pracach pamiętał.
Owa głowa wchodziła może w skład większej kompozycji, wydobytej
w bardzo wysokim reliewie, choć mogła też być pomyślana jako samodzielne
studium rzeźbiarskie. W każdym razie przy niewielkich rozmiarach (wraz.

Ł) Warszawa, Przewodnik krajoznawczy 1938, art. J. S i e n k i e w i c z a, p. 87 i n; 93.