DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Hornung, Zbigniew: Na marginesie ostatnich badań nad rzeźbą lwowską XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0150
140
ZBIGNIEW HORNUNG
(io)
Fot. Z. Hornung
Ryc. 104. Monasterzyska, św. Anna — Horodenka, św. Józef (fragmenty).
des Hochaltares ein Seitenaltar mit dem Bilde der schmerzenhaften Mutter Gottes von Holz,
blau und griin gemalen und vergoldet. Das Bild enthalt den Gekreuzigten Heiland. Ober
dem Altare ist das Bild der h. Pelagia und an den Seiten die Statuen des h. Joachim und Anna...
Links ein 2 Seitenaltar von Holz, blau gemalen und vergoldet, mit dem Bilde des h. Josephs
und... des hl. Stanislaus und ein kleines Bild unter Glas der h. Anna. Das 3. Seitenaltar
bei der Kanzel mit dem Bilde des h. Michael Patrones von Galizien, blau und griin gemalen
und vergoldet. Das 4. Seitenaltar gegeniiber mit dem h. Nicolaus und oberhalb mit dem
ovalen Bilde des h. Johann v. Nepomuk, blau gemahlen, vergoldet. Das 5. Seitenaltar... mit
dem Bilde des h. Antonius v. Padua und der h. Tekla".
Z powyższego zestawienia źródeł archiwalnych wynika, że ołtarz główny
wykonany został około r. 1751, pozostałe zaś przybyły o dziesięć lat później.
Z wymienionych zaś w tym wykazie dochowały się do naszych czasów tylko
trzy ołtarze, to jest główny i dwa mniejsze w nawach bocznych. Reszta nato-
miast to owe „ołtarzyki" cytowane w rachunkach kościelnych, które zaginęły
gdzieś bez śladu w ciągu ubiegłego stulecia.
Opierając się na przytoczonych rachunkach przyjął dr Mańkowski jako
rzecz niewątpliwą, że wszystkie rzeźby ołtarzowe w Monasterzyskach wyszły
spod dłuta Pinzla. Badając jednak strukturę formalną tychże dzieł, nie trudno
spostrzec, że pomiędzy posągami w ołtarzu głównym a czterema figurkami
w ołtarzach bocznych zachodzą różnice artystyczne. Jeżeli mianowicie rosłe
postacie św. Michała i Anioła Stróża wykazują przesadną stylizację w kierunku
nadmiernego wydłużenia kształtów oraz pewną sztywność w układzie draperii,
to drobne figury w ołtarzach bocznych mają zrównoważone proporcje oraz
bardziej miękki i wygładzony modelunek szat. Wyłania się zatem pytanie czy
ZBIGNIEW HORNUNG
(io)
Fot. Z. Hornung
Ryc. 104. Monasterzyska, św. Anna — Horodenka, św. Józef (fragmenty).
des Hochaltares ein Seitenaltar mit dem Bilde der schmerzenhaften Mutter Gottes von Holz,
blau und griin gemalen und vergoldet. Das Bild enthalt den Gekreuzigten Heiland. Ober
dem Altare ist das Bild der h. Pelagia und an den Seiten die Statuen des h. Joachim und Anna...
Links ein 2 Seitenaltar von Holz, blau gemalen und vergoldet, mit dem Bilde des h. Josephs
und... des hl. Stanislaus und ein kleines Bild unter Glas der h. Anna. Das 3. Seitenaltar
bei der Kanzel mit dem Bilde des h. Michael Patrones von Galizien, blau und griin gemalen
und vergoldet. Das 4. Seitenaltar gegeniiber mit dem h. Nicolaus und oberhalb mit dem
ovalen Bilde des h. Johann v. Nepomuk, blau gemahlen, vergoldet. Das 5. Seitenaltar... mit
dem Bilde des h. Antonius v. Padua und der h. Tekla".
Z powyższego zestawienia źródeł archiwalnych wynika, że ołtarz główny
wykonany został około r. 1751, pozostałe zaś przybyły o dziesięć lat później.
Z wymienionych zaś w tym wykazie dochowały się do naszych czasów tylko
trzy ołtarze, to jest główny i dwa mniejsze w nawach bocznych. Reszta nato-
miast to owe „ołtarzyki" cytowane w rachunkach kościelnych, które zaginęły
gdzieś bez śladu w ciągu ubiegłego stulecia.
Opierając się na przytoczonych rachunkach przyjął dr Mańkowski jako
rzecz niewątpliwą, że wszystkie rzeźby ołtarzowe w Monasterzyskach wyszły
spod dłuta Pinzla. Badając jednak strukturę formalną tychże dzieł, nie trudno
spostrzec, że pomiędzy posągami w ołtarzu głównym a czterema figurkami
w ołtarzach bocznych zachodzą różnice artystyczne. Jeżeli mianowicie rosłe
postacie św. Michała i Anioła Stróża wykazują przesadną stylizację w kierunku
nadmiernego wydłużenia kształtów oraz pewną sztywność w układzie draperii,
to drobne figury w ołtarzach bocznych mają zrównoważone proporcje oraz
bardziej miękki i wygładzony modelunek szat. Wyłania się zatem pytanie czy