DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Markiewicz, Maria: Ikonografia jako wyraz myśli religijnej, ujętej w ramy architektury kościoła starochrześcijańskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0194
184
M. MARKIEWICZ
(9)
Ryc. 133. Fragment z dekoracji tęczy kościoła S. Maria Maggiore.
W obrazach tęczy i absydy S. Maria Maggiore widać oddziaływanie apo-
kryfów wschodnich. Zresztą w duchu całej symboliczno-dogmatycznej deko-
racji sanktuarium należy podkreślić wpływ neoplatonizmu wraz z jego głów-
nym przedstawicielem Pseudo-Dionizym Areopagitą x).
Pseudo-Dionizy silniej od innych pisarzy wschodnio-chrześcijańskich pod-
kreśla transcendentalną Istotę Boga i hierarchiczny ustrój bytu. Tłumaczy waż-
ność i znaczenie symbolu „bowiem w nim tkwi ukryta tajemnica", wreszcie
„tajemnica ma siłę skuteczną i sprowadza do połączenia z boskością". Wspo-
mina również, że „jest rzeczą dobrą i zbożną, by Pismo Święte osłoniło tajem-
nicą niewysłowione zagadki"2) (co nie jest nowe, bowiem już Filon Żyd i gno-
stycy tłumaczyli Pismo Święte symbolicznie i alegorycznie). W układzie hie-
rarchicznym bytu, oraz w wielu wizjach maluje Majestat Boży, w opisie wizji
Izajasza mówi o Panu Wszechrzeczy, zjawiającym się na tronie w asyście sera-
finów3), mówi o jego berle, koronie, purpurze.
Na podstawie tych pism staje się zrozumiały „symbolizm dogmatyczny"
części ołtarzowej w S. Maria Maggiore. Zrozumiałą jest także asysta aniołów
otaczająca Osoby Świętej Rodziny, tron Chrystusa Emanuela i Matki Boskiej,
strój i berło, oraz poniekąd hierarchiczne już ustawienie postaci Świętych.
b Anonimowy autor pism o „Hierarchii Kościelnej" i o „Imionach bożych".
2) S. DIONYSII AREOPAGITAE, Coelesti hierarchie, II (tłum. E. BUŁHAK, Kra-
ków 1932).
3) S. DIONYSII, op. cit. XV.
M. MARKIEWICZ
(9)
Ryc. 133. Fragment z dekoracji tęczy kościoła S. Maria Maggiore.
W obrazach tęczy i absydy S. Maria Maggiore widać oddziaływanie apo-
kryfów wschodnich. Zresztą w duchu całej symboliczno-dogmatycznej deko-
racji sanktuarium należy podkreślić wpływ neoplatonizmu wraz z jego głów-
nym przedstawicielem Pseudo-Dionizym Areopagitą x).
Pseudo-Dionizy silniej od innych pisarzy wschodnio-chrześcijańskich pod-
kreśla transcendentalną Istotę Boga i hierarchiczny ustrój bytu. Tłumaczy waż-
ność i znaczenie symbolu „bowiem w nim tkwi ukryta tajemnica", wreszcie
„tajemnica ma siłę skuteczną i sprowadza do połączenia z boskością". Wspo-
mina również, że „jest rzeczą dobrą i zbożną, by Pismo Święte osłoniło tajem-
nicą niewysłowione zagadki"2) (co nie jest nowe, bowiem już Filon Żyd i gno-
stycy tłumaczyli Pismo Święte symbolicznie i alegorycznie). W układzie hie-
rarchicznym bytu, oraz w wielu wizjach maluje Majestat Boży, w opisie wizji
Izajasza mówi o Panu Wszechrzeczy, zjawiającym się na tronie w asyście sera-
finów3), mówi o jego berle, koronie, purpurze.
Na podstawie tych pism staje się zrozumiały „symbolizm dogmatyczny"
części ołtarzowej w S. Maria Maggiore. Zrozumiałą jest także asysta aniołów
otaczająca Osoby Świętej Rodziny, tron Chrystusa Emanuela i Matki Boskiej,
strój i berło, oraz poniekąd hierarchiczne już ustawienie postaci Świętych.
b Anonimowy autor pism o „Hierarchii Kościelnej" i o „Imionach bożych".
2) S. DIONYSII AREOPAGITAE, Coelesti hierarchie, II (tłum. E. BUŁHAK, Kra-
ków 1932).
3) S. DIONYSII, op. cit. XV.