DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Michałowski, Kazimierz: Wykopaliska w Edfu Kampania Roku 1938-1939
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0201
(2)
WYKOPALISKA W EDFU
191
Nadzór przy rozkopach pełnili wszyscy członkowie misji. Trud gospo-
darstwa domowego i ambulatorium przejęła dodatkowo panna Chr. Desroches.
Przy rozkopach zajętych było ogółem, łącznie z rejsami, ok. 180 robotników.
Jak w latach poprzednich, Instytut Francuski w Kairze wypożyczył misji
materiał campingowy, zaś instrumenty miernicze Zakład Miernictwa Politech-
niki Warszawskiej. Koszty wykopalisk i publikacyj zostały pokryte w połowie
przez Uniwersytet Józefa Piłsudskiego i w połowie przez Instytut Francuski
Archeologii Wschodniej w Kairze.
Głównym zadaniem ostatniej kampanii wykopaliskowej było połączenie
odcinków przekopanych w latach ubiegłych, celem opracowania planu całości
dwu zasadniczych zespołów ruin: a) nekropoli staroegipskiej na płd.-zach.
stoku wzgórza i b) miasta z epoki grecko-rzymskiej na szczycie Kómu’u.
Na terenie nekropoli musieliśmy w tym celu przekopać dwa odcinki:
i. północny = 980 m2, i 2. środkowy = 800 m2, w pokładach zaś grecko-rzym-
skich i bizantyńskich: 1. odcinek południowy = 1265 m2 i 2. odcinek północny -
1080 m2, razem około 4125 m2, tj. około 1000 m2 więcej niż w roku poprzednim.
W rezultacie posiadamy obecnie, po raz pierwszy na południe od Teb,
odkopane miasto z epoki ptolemejsko-rzymskiej i szczegółowy plan jego zachod-
nich dzielnic. Pozostałe dzielnice miasta zastaliśmy bądź to zniszczone, bądź też
są one częściowo zabudowane przez dzisiejsze osiedle fellahów.
Opracowanie szczegółowego planu zachowanych części Apollinopolis
Magna oraz planu sporej i jednolitej połaci nekropoli Starego i Średniego
państwa można uważać za główny wynik naukowy tegorocznej kampanii.
Prócz tego jako najważniejsze rezultaty ostatniej kampanii w Edfu należy
wymienić:
I. Stare Państwo.
1. Dziesięć mastab niedużych wymiarów, tworzących ,,ubogą“ część cmenta-
rzyska tego okresu.
2. Odkrycie podziemnych komór mastaby Isi (VI dyn.), której architektura
nadziemna została przekopana częściowo w roku ubiegłym, częściowo zaś
jeszcze w r. 1933 przez p. Alliot.
W głównej komorze grobowej, której ściany były pokryte malowidłami
na stiuku, odkryliśmy kamienny sarkofag z wykutym imieniem tego wezyra.
Sarkofag był pusty, obrabowany jeszcze w starożytności, natomiast w skryt-
kach u podnóża sarkofagu, znaleźliśmy sporą kolekcję naczyń miedzianych
lutowanych srebrem i naczynia z serpentynu. Dwie inne komory należące
do zespołu tej wielkiej mastaby zawierały szkielety członków rodziny Isi
wyposażone w bogatą zastawę naczyń alabastrowych, opatrzonych napi-
sami i ornamentami rzeźbionymi, dalej naczynia i przedmioty z miedzi
i z drzewa, a nade wszystko fragmenty naszyjników ze złota.
14*
WYKOPALISKA W EDFU
191
Nadzór przy rozkopach pełnili wszyscy członkowie misji. Trud gospo-
darstwa domowego i ambulatorium przejęła dodatkowo panna Chr. Desroches.
Przy rozkopach zajętych było ogółem, łącznie z rejsami, ok. 180 robotników.
Jak w latach poprzednich, Instytut Francuski w Kairze wypożyczył misji
materiał campingowy, zaś instrumenty miernicze Zakład Miernictwa Politech-
niki Warszawskiej. Koszty wykopalisk i publikacyj zostały pokryte w połowie
przez Uniwersytet Józefa Piłsudskiego i w połowie przez Instytut Francuski
Archeologii Wschodniej w Kairze.
Głównym zadaniem ostatniej kampanii wykopaliskowej było połączenie
odcinków przekopanych w latach ubiegłych, celem opracowania planu całości
dwu zasadniczych zespołów ruin: a) nekropoli staroegipskiej na płd.-zach.
stoku wzgórza i b) miasta z epoki grecko-rzymskiej na szczycie Kómu’u.
Na terenie nekropoli musieliśmy w tym celu przekopać dwa odcinki:
i. północny = 980 m2, i 2. środkowy = 800 m2, w pokładach zaś grecko-rzym-
skich i bizantyńskich: 1. odcinek południowy = 1265 m2 i 2. odcinek północny -
1080 m2, razem około 4125 m2, tj. około 1000 m2 więcej niż w roku poprzednim.
W rezultacie posiadamy obecnie, po raz pierwszy na południe od Teb,
odkopane miasto z epoki ptolemejsko-rzymskiej i szczegółowy plan jego zachod-
nich dzielnic. Pozostałe dzielnice miasta zastaliśmy bądź to zniszczone, bądź też
są one częściowo zabudowane przez dzisiejsze osiedle fellahów.
Opracowanie szczegółowego planu zachowanych części Apollinopolis
Magna oraz planu sporej i jednolitej połaci nekropoli Starego i Średniego
państwa można uważać za główny wynik naukowy tegorocznej kampanii.
Prócz tego jako najważniejsze rezultaty ostatniej kampanii w Edfu należy
wymienić:
I. Stare Państwo.
1. Dziesięć mastab niedużych wymiarów, tworzących ,,ubogą“ część cmenta-
rzyska tego okresu.
2. Odkrycie podziemnych komór mastaby Isi (VI dyn.), której architektura
nadziemna została przekopana częściowo w roku ubiegłym, częściowo zaś
jeszcze w r. 1933 przez p. Alliot.
W głównej komorze grobowej, której ściany były pokryte malowidłami
na stiuku, odkryliśmy kamienny sarkofag z wykutym imieniem tego wezyra.
Sarkofag był pusty, obrabowany jeszcze w starożytności, natomiast w skryt-
kach u podnóża sarkofagu, znaleźliśmy sporą kolekcję naczyń miedzianych
lutowanych srebrem i naczynia z serpentynu. Dwie inne komory należące
do zespołu tej wielkiej mastaby zawierały szkielety członków rodziny Isi
wyposażone w bogatą zastawę naczyń alabastrowych, opatrzonych napi-
sami i ornamentami rzeźbionymi, dalej naczynia i przedmioty z miedzi
i z drzewa, a nade wszystko fragmenty naszyjników ze złota.
14*