DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.50148#0264
Pars II. Metaphysices sive Pnevniatologia.
122
existentem, aeternam, immensam, infi-
nitam, omnipotentem, omnia videntem,
omnia continentem, gubernantem ac mo-
ventem, uno verbo , omni perfectionum
genere cumulatissimam. Hancque ideam
feu notionem non modo habent ii, qui
Deum existere confitentur, sed & etiam
suit eorum, qui fe Atheos (a) professi
sunt , si tamen ulli unquam extiterunt
Athei. Si enim ab ipsis qusesitum fuistet,
quidnam illud estet, quod existere nega-
rent ? respondissent utique, Deum , sive
Substantiam spiritalem, sumnie simpli-
cem , summe necessariam, aeternam, im-
mensam, uno verbo, infinite perfectam,
quae communis est omnibus a natura in-
sita Dei notio. Sit igitur
Conclusio.
Extat in nobis innata Dei, sive Entis
summe perfecti idea.
Pvob. Idea Dei est idea Entis summe
perfecti, ut dicturm Atqui extat in no-
bis idea Entis summe perfecti. Ergo &
idea Dei. Pvob. min. Non alia ratione
imperfedos nos esse pronuntiamus, quam
quod ab illa idea Entis perfeCti deficere
nos advertimus. Ergo extat in nobis
idea Entis perfeCti. Pvob. ant. Mens nostra
nihil se ipsa perseCtius in hoc aspeCtabili
mundo deprehendit; & si se ipsam cum
rebus, quas ope sensuum percipit, con-
ferat , non est ratio, cur fe illis compa-
rando , perfeCtam se respe&u illarum non
judicet. Atqui tamen hasc ipsa mens no-
stra multarum imperfectionum (ibi ultro
conscia est. Ergo illas aliunde repetere
aut cognofeere non potest, quam inita
sui cum Ente adhuc perfectiori, imo per-
feCtissimo comparatione, a quo proinde
se deficere sibi intime conscia est. Ergo
extat in nobis hujusmodi summe perfeCti
Entis, adeoque Dei idea, eaque innata.
Illa quippe idea est innata, qux a prime
ortu divinitus nobis est concessa, sive quse
est ipfe Deus , quatenus menti no (Irce
prassens est , eamque perpetuo illuminat.
Atqui idea Dei a primo ortu nobis est
concessa , sive est Deus ipse , quatenus
menti nostrte sese saltem imperfedte per-
cipiendum exhibet: nam nulla res creata
utpote imperfeCta, ideam illam nobis
imprimere potest. Ergo extat in nobis
innata Dei idea.
Solvuntur Objectiones.
Obj. i. Illa idea non est naturalis seu
innata, quam per sensus acquirimus. At-
qui ideam Dei per sensus acquirimus,
nempe ex mundi ipsius contemplatione:
nam , ut docet Apostolus Rom. i. v. 20.
Invisibilia ipfius (Dei) per ea, quie faita
siunt, intellecta confipiciuntur. Ergo idea
Dei non est nobis innata feu congenita.
Refip. neg. min. Si enim ideam Dei ex
rerum fensibilium perceptione haurire-
mus , certe eam componeremus ex iis
perfectionibus , quas corporibus inesfe
percipimus , puta ex claritate Solis ac
stellarum, ex calore ignis , ex frigore
glaciei, ex candore nivis, ex nigredine
gagatse, &c. Atqui ex hujusmodi per-
fectionibus ideam Dei conssare non possu-
mus : alias conciperemus Deum lucidum
ut Solem , calidum ut ignem, frigidum
ut glaciem, candidum ut nivem, nigrum
ut gagaten, &c. quod est absurdissimum.
Ergo ideam Dei ex rerum fensibilium per-
ceptione non educimus.
Ad textum Apostoli Resp. Invifibilw
Dei per ea , quce faEta siunt , sive spirita-
lia, qualis est Mens humana, sive cor-
porea , quale est coelum, &c. intelleElei
confipici tanquam per occationes , qux
ideam Dei nobis congenitam excitant;
non
(a) yttbeus, a Graeco ASsor, idem est ac contra Deum, scilicet illi yttbti dicun-
tur , qui Deum existere negant.
122
existentem, aeternam, immensam, infi-
nitam, omnipotentem, omnia videntem,
omnia continentem, gubernantem ac mo-
ventem, uno verbo , omni perfectionum
genere cumulatissimam. Hancque ideam
feu notionem non modo habent ii, qui
Deum existere confitentur, sed & etiam
suit eorum, qui fe Atheos (a) professi
sunt , si tamen ulli unquam extiterunt
Athei. Si enim ab ipsis qusesitum fuistet,
quidnam illud estet, quod existere nega-
rent ? respondissent utique, Deum , sive
Substantiam spiritalem, sumnie simpli-
cem , summe necessariam, aeternam, im-
mensam, uno verbo, infinite perfectam,
quae communis est omnibus a natura in-
sita Dei notio. Sit igitur
Conclusio.
Extat in nobis innata Dei, sive Entis
summe perfecti idea.
Pvob. Idea Dei est idea Entis summe
perfecti, ut dicturm Atqui extat in no-
bis idea Entis summe perfecti. Ergo &
idea Dei. Pvob. min. Non alia ratione
imperfedos nos esse pronuntiamus, quam
quod ab illa idea Entis perfeCti deficere
nos advertimus. Ergo extat in nobis
idea Entis perfeCti. Pvob. ant. Mens nostra
nihil se ipsa perseCtius in hoc aspeCtabili
mundo deprehendit; & si se ipsam cum
rebus, quas ope sensuum percipit, con-
ferat , non est ratio, cur fe illis compa-
rando , perfeCtam se respe&u illarum non
judicet. Atqui tamen hasc ipsa mens no-
stra multarum imperfectionum (ibi ultro
conscia est. Ergo illas aliunde repetere
aut cognofeere non potest, quam inita
sui cum Ente adhuc perfectiori, imo per-
feCtissimo comparatione, a quo proinde
se deficere sibi intime conscia est. Ergo
extat in nobis hujusmodi summe perfeCti
Entis, adeoque Dei idea, eaque innata.
Illa quippe idea est innata, qux a prime
ortu divinitus nobis est concessa, sive quse
est ipfe Deus , quatenus menti no (Irce
prassens est , eamque perpetuo illuminat.
Atqui idea Dei a primo ortu nobis est
concessa , sive est Deus ipse , quatenus
menti nostrte sese saltem imperfedte per-
cipiendum exhibet: nam nulla res creata
utpote imperfeCta, ideam illam nobis
imprimere potest. Ergo extat in nobis
innata Dei idea.
Solvuntur Objectiones.
Obj. i. Illa idea non est naturalis seu
innata, quam per sensus acquirimus. At-
qui ideam Dei per sensus acquirimus,
nempe ex mundi ipsius contemplatione:
nam , ut docet Apostolus Rom. i. v. 20.
Invisibilia ipfius (Dei) per ea, quie faita
siunt, intellecta confipiciuntur. Ergo idea
Dei non est nobis innata feu congenita.
Refip. neg. min. Si enim ideam Dei ex
rerum fensibilium perceptione haurire-
mus , certe eam componeremus ex iis
perfectionibus , quas corporibus inesfe
percipimus , puta ex claritate Solis ac
stellarum, ex calore ignis , ex frigore
glaciei, ex candore nivis, ex nigredine
gagatse, &c. Atqui ex hujusmodi per-
fectionibus ideam Dei conssare non possu-
mus : alias conciperemus Deum lucidum
ut Solem , calidum ut ignem, frigidum
ut glaciem, candidum ut nivem, nigrum
ut gagaten, &c. quod est absurdissimum.
Ergo ideam Dei ex rerum fensibilium per-
ceptione non educimus.
Ad textum Apostoli Resp. Invifibilw
Dei per ea , quce faEta siunt , sive spirita-
lia, qualis est Mens humana, sive cor-
porea , quale est coelum, &c. intelleElei
confipici tanquam per occationes , qux
ideam Dei nobis congenitam excitant;
non
(a) yttbeus, a Graeco ASsor, idem est ac contra Deum, scilicet illi yttbti dicun-
tur , qui Deum existere negant.