DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.50148#0526
2go Partis II. Physices seu Physicrf Partic. Pars II. De Corporibus viventibus &c.
Quod si malum ab altero patratum sit,
quo minime laedamur , hinc tantum fe-
quetur Indignatio. \ Sed si malum illud
ad nos pertineat, seu nos contingat, tum
Iram movebit, quae est animi ajssecluSy quo
ad injuriam ulcifcendam impellimur. Ut
vero grata sit ultio , hanc notam esse
cupimus ei , de quo vindidam (umere
volumus: aliter quippe non expletur ul-
ciscendi animus.
Ira species siint Bilis seu Excandefcen-
tia, qua.3 dicitur Ira subito nascens & ex-
candescens. Odium , quod dicitur Ira in-
veterata. Inimicitia, Ira ulciscendi tem-
pus obfervans. Diflcordia, Ira acerbior
intimo odio & corde concepta.
At gaudii & tristitise affedus minime
sunt immortales. Siquidem boni sensi-
bilis duratio satietatem seu fastidium creat:
duratio mali autem tristitiam minuit.
In omnibus his affectibus peculiares
esse fanguinis & (pirituum motus , est
manifestum. In gaudio quippe cordis
ventriculi dilatantur, unde David ait ad
Deum Psal. 4. v. i. In tribulatione dila-
tasti mihi; id est, cum me dolor pre-
meret , cor mihi dilatasti. Quare tunc
celerius per pulmones sanguis traducitur,
& ad extremas Corporis partes benignum
sert calorem, quo roseus in ore nitet co-
lor , Iplendent oculi, abiguntur noxii hu-
mores , vita & valetudo novas vires ac-
cipiunt. Si tamen immoderatum sit gau-
dium, ac relaxatis Cordis orificiis sanguis in
pulmones uberius prossuat,intercludi pote-
rit respiratio, unde mors subsequetur,
quod jam evenisse exempla testantur.
Ex opposito Tristitia feu Angor, hoc 94
est , aegritudo premens ; vel dolor, sive
aegritudo crucians cordis orificia constrin-
git : quamobrem sanguinis motum ali-
quando sistit; unde repentina mors se-
quitur: aliquando tantum retardat; un-
de pallor in vultu , tremor in voce, in
membris omnibus relaxatio ; quod spi-
ritus una cum sanguine motum amittant.
Interdum tamen evenit, ut tristes
rubeant, non palleant: sed hoc aliis af-
fedibus, scilicet vel amori, vel cupidi-
tati, vel irae, cum tristitia conjunftis eft
adferibendum. Hi quippe affedus san-
guinem excitant, & calefaciunt : unde
fequuntur gemitus & suspiria, cum san-
guis in pulmonibus nimium restagnans
magna expiratione indiget, ut abigatur.
Hinc etiam in luElu feu agritudine flebiliy
vel in lamentatione , quae est agritudo
cum ejulatu, lacrymte consequuntur pro-
pter abundantiorem in palpebrarum glan-
dulis humorem, iisque dolor non medio-
criter levatur , ut belle scribit Ovidius
lib. 4. Trist. Eleg. 3.
- - - - - Efl quadam flere voluptaSy
Expletur lacrymis egeriturque dolor.
Qui plura circa animi affedus seu pas-
siones desiderat, Cartesium consulere po-
test in Tract. de Passionibus animae &c.
PHILO-
Quod si malum ab altero patratum sit,
quo minime laedamur , hinc tantum fe-
quetur Indignatio. \ Sed si malum illud
ad nos pertineat, seu nos contingat, tum
Iram movebit, quae est animi ajssecluSy quo
ad injuriam ulcifcendam impellimur. Ut
vero grata sit ultio , hanc notam esse
cupimus ei , de quo vindidam (umere
volumus: aliter quippe non expletur ul-
ciscendi animus.
Ira species siint Bilis seu Excandefcen-
tia, qua.3 dicitur Ira subito nascens & ex-
candescens. Odium , quod dicitur Ira in-
veterata. Inimicitia, Ira ulciscendi tem-
pus obfervans. Diflcordia, Ira acerbior
intimo odio & corde concepta.
At gaudii & tristitise affedus minime
sunt immortales. Siquidem boni sensi-
bilis duratio satietatem seu fastidium creat:
duratio mali autem tristitiam minuit.
In omnibus his affectibus peculiares
esse fanguinis & (pirituum motus , est
manifestum. In gaudio quippe cordis
ventriculi dilatantur, unde David ait ad
Deum Psal. 4. v. i. In tribulatione dila-
tasti mihi; id est, cum me dolor pre-
meret , cor mihi dilatasti. Quare tunc
celerius per pulmones sanguis traducitur,
& ad extremas Corporis partes benignum
sert calorem, quo roseus in ore nitet co-
lor , Iplendent oculi, abiguntur noxii hu-
mores , vita & valetudo novas vires ac-
cipiunt. Si tamen immoderatum sit gau-
dium, ac relaxatis Cordis orificiis sanguis in
pulmones uberius prossuat,intercludi pote-
rit respiratio, unde mors subsequetur,
quod jam evenisse exempla testantur.
Ex opposito Tristitia feu Angor, hoc 94
est , aegritudo premens ; vel dolor, sive
aegritudo crucians cordis orificia constrin-
git : quamobrem sanguinis motum ali-
quando sistit; unde repentina mors se-
quitur: aliquando tantum retardat; un-
de pallor in vultu , tremor in voce, in
membris omnibus relaxatio ; quod spi-
ritus una cum sanguine motum amittant.
Interdum tamen evenit, ut tristes
rubeant, non palleant: sed hoc aliis af-
fedibus, scilicet vel amori, vel cupidi-
tati, vel irae, cum tristitia conjunftis eft
adferibendum. Hi quippe affedus san-
guinem excitant, & calefaciunt : unde
fequuntur gemitus & suspiria, cum san-
guis in pulmonibus nimium restagnans
magna expiratione indiget, ut abigatur.
Hinc etiam in luElu feu agritudine flebiliy
vel in lamentatione , quae est agritudo
cum ejulatu, lacrymte consequuntur pro-
pter abundantiorem in palpebrarum glan-
dulis humorem, iisque dolor non medio-
criter levatur , ut belle scribit Ovidius
lib. 4. Trist. Eleg. 3.
- - - - - Efl quadam flere voluptaSy
Expletur lacrymis egeriturque dolor.
Qui plura circa animi affedus seu pas-
siones desiderat, Cartesium consulere po-
test in Tract. de Passionibus animae &c.
PHILO-