DOI Artikel:
Lampropoulos, Alexandros: Archaia ellēnika nomismata eurethenta ek Mykēnais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14597#0080
139
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
140
της μετέχουσαι πόλεις έποιοΟντο, πλήν άλλων,
χρήσιν των αυτών νομισμάτων 1, εκάστη δ'αύτών
εισερχόμενη έν αύτη έκοπτε νομίσματα φέροντα
τον κοινόν της συμπολιτείας τύπον, ώς πρόσΟετον
οέ ίδιον σύμβολον έθετεν έπι της οπίσθιας όψεως
συνήθως τον ίδιον αυτής τύπον, ον μετεχειρίζετο
έπι των εαυτής νομισμάτων πριν ή εϊσέλΟη εις τήν
συμπολιτείαν 2. Επομένως έάν τις των τριών Πε-
λοποννησιακών πόλεων , εις ας άνήκουσι τά ύπό
έςέτασιν νομίσματα, καθ ον χρόνον ταύτα συνελέ-
γοντο και κατετέΟησαν έκεϊ ό'που άνευρέΟησαν, άπε-
τέλει — ή και απετέλεσε — μέρος της Αχαϊκής
συμπολιτείας, επειδή έν κυκλοφορία ήσαν τά τής
συμπολιτείας νομίσματα, δύναται τις έντευθεν μετά
βεβαιότητος νά συμπεράνη, ότι βεβαίως ήΟελον
κατατεθή και τοιαύτα, ώς τά μόνα κυρίως τότε
όντα έν χρήσει. Έκ τής ιστορίας γνωρίζομεν ό'τι ή
Κόρινθος απηλλάγη ϋπο του" Άράτου τής Μακε-
δονικής φρουράς έν ετει 243 π. Χ. και ευθύς είσ-
ήλΟεν εις τήν Άχαϊκήν συμπολιτείαν, οτε βεβαίως
και έπαυσε κόπτουσα νόμισμα μετά τών ιδίων τύ-
πων, αλλά συμφώνως προς τά κεκανονισμένα έκο-
πτε τοιαύτα φέροντα τον κοινόν τής συμπολιτείας
τύπον και ώς σύμβολον ίδιον τον Πήγασον ή και
το 9) &ν και ί/.ανά σώζονται. Εάν δε τυχόν, ώς
τίνες ένόμισαν, έφ' ό'σον χρόνον ήτο έν τή Άχαϊκη
συμπολιτεία, έΗηκολούθει αύτη συγχρόνως νά κό-
πτη μετά τών άλλων και τοιαύτα ώς και πρότε-
ον, φέροντα δηλ. τον ίδιον τύπον και έπομένως-
ρέν κυκλοφορία όντα μετά τών τής Αχαϊκής συμ
πολιτείας, τούτο και αληθές έάν ήΟελεν είναι, πά-
λιν δεν δύναται νά μεταβάλη το άνωτέρω συμπέ-
1 Πολύβιος II, 37. «.....ώστε μή μο'νον συμμαχικήν και φι-
λικήν κοινωνίαν γεγονέναι πραγμάτων περί αυτούς, άΧΛά χαϊ γόμοις
χρηοθαι τοΐ(; αντοϊζ χαϊ οζαθμοΐζ χαϊ μέτροις χαϊ γομίσιιασι,
πρός δέ τούτοις άρχουσι βουλευταϊς δικασταΐς τοις αύτοϊς. . . ».
2 Ενταύθα ποιούμεθα λο'γον γενικώς περί τών αργυρών μο'νον νομι
σμάτο>ν της συμπολιτείας, καθόσον μο'νον αργυρά έν τω παρόντι ευρή-
ματι έ/ομεν. Πασαι αί πόλεις, αί'τινες έκοψαν άργυρα νομίσματα,
έκοψαν προσέτι και χαλκά, ατινα έπ! της οπίσθιας όψεως οέρουσι πέ-
ριξ τήν έπιγραφήν κατά γενικήν πληΟυντικήν του έΟνικοϋ, οίον Α-
ΧΑΙΩΝ ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ, ΑΧΑΙΩΝ ΦΛΕΙΑΣΙΩΝ, ΑΧΑΙΩΝ ΑΡ-
ΓΕΙΩΝ και εξής, και μο'νον τών Πατρών δεν ευρέθησαν μέχρι τοϋδε
-/αλκά νομίσματα· άλλ' Ικ τούτου βεβαίως δεν δύναται τις νά διισχυ-
ρισθή ότι και δέν έκοψαν ποτέ τοιαύτα. Τών περισσοτέρων ομως πο'-
λεων έχομεν ήδη μο'νον χαλκά· άλλ' άπίθανον δέν εΐνε σύν τώ χρόνω
νά εΰρεθώσι και τούτων αργυρά , ώς έσ^άτως έδημοσιεύΟη τοιούτον
τής Αρκαδικής πο'λεως Λούσων (δρα Μ. Ο. Οίοΐ'ΐί, θΕΐΙα1θ£116 οί
ΙΙιβ Οοίηδ οί 11ΐ6 ΑοΙιαβαη Ι^βα^υβ σελ. IVκαι 11,άρ. 183, Ρ1.1).
ρασμα. Έν τη Άχαϊκη συμπολιτεία ή Κόρινθος
δέν έμεινε τότε μακρόν χρόνον,άλλά μόνον είκοσιν
έ'τη, καθόσον τω 223, έν τη κατά του βασιλέως
τής Σπάρτης Κλεομένους έκστρατεία, κατελήφθη
ύπό Αντιγόνου του Δώσωνος και έμεινεν ύπό τήν
Μακεδονικήν κυριαρχίαν μέχρι τοΰ έ'τους 196,δτε
οί "Ρωμαίοι, έλευθερώσαντες αυτήν, τήν προσέθε-
σαν, πιΟανώτατα αμέσως, πάλιν ε'ις τήν Άχαϊκήν
συμπολιτείαν" ώς βέβαιον δέ σχεδόν πιστεύεται ό'τι
τά σωζόμενα νομίσματα αύτής, τά φέροντα τον τύ-
πον τής Αχαϊκής συμπολιτείας, έκόπησαν κατά
τό πρώτον διάστημα τών 20 ετων, οτε κατα πρώ-
τον εϊσήλθεν έν αύτη. Ό Φλιοΰς προσήλθεν ύστε-
ρώτερον τής Κορίνθου εις τήν συμπολιτείαν, έν ετει
228" κατά τό αύτό δ' έπίσης έ'τος προσήλθε και
τό Άργος. Έκ τούτων βεβαίως συνάγεται, ό'τι τά
αποτελούντα τά ύπό έςέτασιν εύρημα νομίσματα
εϊσί παλαιότερα τοΰ έτους 243, ό'τε δηλ. εισήλθε
κατά πρώτον ή Κόρινθος εις τήν Άχαϊκήν συμπο-
λιτείαν, και έπομένως ώς έ'σχατον χρονικόν ό'ριον
(ΐβππίηιΐδ απίβ ηυβπι), καθ' δ ταύτα κατετέΟησαν
έν τή γή, θά έδυνάμεθα ν' άποδεχθώμεν τό ετος
243, έν ούδ εμια δέ περιπτώσει νά κατέλθωμεν
τούτου. Εις ένίσχυσιν δέ τούτου έπέρχεται και τό
γεγονός, ότι έκ τών τριωβόλων τοΰ "Αργούς, ων
εύρέθη τοσούτον πλήθος, ουδέ εν ύπάρχει μεταξύ
αύτών έκ τών έχόντων έν τώ κοίλω τετραγώνω τό
όνομα άρχοντος πλήρες, άτινα όρθότερον τίθεν-
ται, κατ' έμέ, εις τούς προ τοΰ 228 χρόνους.
(β') Άνωτέρω έξεθέσαμεν ό'τι κατά δεύτερον δύ-
νανται νά χρησιμεύσωσιν ήμϊν προς όρισμον του
χρόνου τά άνευρεθέντα δύο τετράδραχμα τοΰ Πτο-
λεμαίου. Ώς γνωστόν, τά πλείστα τών νομισμά-
των τών Πτολεμαίων διαδοχικώς φέρουσι τούς αυ-
τούς τύπους ώς και τήν έπιγραφήν ΠΤΟΛΕ-
ΜΑΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΝ, ή δέ άσφαλής άπόδοσις
αύτών, άν και ίκανα'ι σπουδαί έγένοντο έπι τούτων,
εινε τά μάλιστα δύσκολος και αμφίβολος, ιδία δέ
τών κοπέντων ύπό τών πρώτων Πτολεμαίων δέν
εινε έτι βεβαίως σταθερά. Ώς πράς δέ τά ύπ' όψει
δύο τετράδραχμα ήμεϊς, και οΥ άλλους λόγους,
άποδεχόμεθα ώς όρθήν τήν γνώμην τών άπονεμόν-
των αύτά εις Πτολεμαϊον τόν Σωτήρα. Άλλά
κατά ποίον έτος τής βασιλείας αύτοΰ αρά γε έκό-
πησαν ταΰτα; Πτολεμαίος ό Αάγου άνεκηρύχθη
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
140
της μετέχουσαι πόλεις έποιοΟντο, πλήν άλλων,
χρήσιν των αυτών νομισμάτων 1, εκάστη δ'αύτών
εισερχόμενη έν αύτη έκοπτε νομίσματα φέροντα
τον κοινόν της συμπολιτείας τύπον, ώς πρόσΟετον
οέ ίδιον σύμβολον έθετεν έπι της οπίσθιας όψεως
συνήθως τον ίδιον αυτής τύπον, ον μετεχειρίζετο
έπι των εαυτής νομισμάτων πριν ή εϊσέλΟη εις τήν
συμπολιτείαν 2. Επομένως έάν τις των τριών Πε-
λοποννησιακών πόλεων , εις ας άνήκουσι τά ύπό
έςέτασιν νομίσματα, καθ ον χρόνον ταύτα συνελέ-
γοντο και κατετέΟησαν έκεϊ ό'που άνευρέΟησαν, άπε-
τέλει — ή και απετέλεσε — μέρος της Αχαϊκής
συμπολιτείας, επειδή έν κυκλοφορία ήσαν τά τής
συμπολιτείας νομίσματα, δύναται τις έντευθεν μετά
βεβαιότητος νά συμπεράνη, ότι βεβαίως ήΟελον
κατατεθή και τοιαύτα, ώς τά μόνα κυρίως τότε
όντα έν χρήσει. Έκ τής ιστορίας γνωρίζομεν ό'τι ή
Κόρινθος απηλλάγη ϋπο του" Άράτου τής Μακε-
δονικής φρουράς έν ετει 243 π. Χ. και ευθύς είσ-
ήλΟεν εις τήν Άχαϊκήν συμπολιτείαν, οτε βεβαίως
και έπαυσε κόπτουσα νόμισμα μετά τών ιδίων τύ-
πων, αλλά συμφώνως προς τά κεκανονισμένα έκο-
πτε τοιαύτα φέροντα τον κοινόν τής συμπολιτείας
τύπον και ώς σύμβολον ίδιον τον Πήγασον ή και
το 9) &ν και ί/.ανά σώζονται. Εάν δε τυχόν, ώς
τίνες ένόμισαν, έφ' ό'σον χρόνον ήτο έν τή Άχαϊκη
συμπολιτεία, έΗηκολούθει αύτη συγχρόνως νά κό-
πτη μετά τών άλλων και τοιαύτα ώς και πρότε-
ον, φέροντα δηλ. τον ίδιον τύπον και έπομένως-
ρέν κυκλοφορία όντα μετά τών τής Αχαϊκής συμ
πολιτείας, τούτο και αληθές έάν ήΟελεν είναι, πά-
λιν δεν δύναται νά μεταβάλη το άνωτέρω συμπέ-
1 Πολύβιος II, 37. «.....ώστε μή μο'νον συμμαχικήν και φι-
λικήν κοινωνίαν γεγονέναι πραγμάτων περί αυτούς, άΧΛά χαϊ γόμοις
χρηοθαι τοΐ(; αντοϊζ χαϊ οζαθμοΐζ χαϊ μέτροις χαϊ γομίσιιασι,
πρός δέ τούτοις άρχουσι βουλευταϊς δικασταΐς τοις αύτοϊς. . . ».
2 Ενταύθα ποιούμεθα λο'γον γενικώς περί τών αργυρών μο'νον νομι
σμάτο>ν της συμπολιτείας, καθόσον μο'νον αργυρά έν τω παρόντι ευρή-
ματι έ/ομεν. Πασαι αί πόλεις, αί'τινες έκοψαν άργυρα νομίσματα,
έκοψαν προσέτι και χαλκά, ατινα έπ! της οπίσθιας όψεως οέρουσι πέ-
ριξ τήν έπιγραφήν κατά γενικήν πληΟυντικήν του έΟνικοϋ, οίον Α-
ΧΑΙΩΝ ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ, ΑΧΑΙΩΝ ΦΛΕΙΑΣΙΩΝ, ΑΧΑΙΩΝ ΑΡ-
ΓΕΙΩΝ και εξής, και μο'νον τών Πατρών δεν ευρέθησαν μέχρι τοϋδε
-/αλκά νομίσματα· άλλ' Ικ τούτου βεβαίως δεν δύναται τις νά διισχυ-
ρισθή ότι και δέν έκοψαν ποτέ τοιαύτα. Τών περισσοτέρων ομως πο'-
λεων έχομεν ήδη μο'νον χαλκά· άλλ' άπίθανον δέν εΐνε σύν τώ χρόνω
νά εΰρεθώσι και τούτων αργυρά , ώς έσ^άτως έδημοσιεύΟη τοιούτον
τής Αρκαδικής πο'λεως Λούσων (δρα Μ. Ο. Οίοΐ'ΐί, θΕΐΙα1θ£116 οί
ΙΙιβ Οοίηδ οί 11ΐ6 ΑοΙιαβαη Ι^βα^υβ σελ. IVκαι 11,άρ. 183, Ρ1.1).
ρασμα. Έν τη Άχαϊκη συμπολιτεία ή Κόρινθος
δέν έμεινε τότε μακρόν χρόνον,άλλά μόνον είκοσιν
έ'τη, καθόσον τω 223, έν τη κατά του βασιλέως
τής Σπάρτης Κλεομένους έκστρατεία, κατελήφθη
ύπό Αντιγόνου του Δώσωνος και έμεινεν ύπό τήν
Μακεδονικήν κυριαρχίαν μέχρι τοΰ έ'τους 196,δτε
οί "Ρωμαίοι, έλευθερώσαντες αυτήν, τήν προσέθε-
σαν, πιΟανώτατα αμέσως, πάλιν ε'ις τήν Άχαϊκήν
συμπολιτείαν" ώς βέβαιον δέ σχεδόν πιστεύεται ό'τι
τά σωζόμενα νομίσματα αύτής, τά φέροντα τον τύ-
πον τής Αχαϊκής συμπολιτείας, έκόπησαν κατά
τό πρώτον διάστημα τών 20 ετων, οτε κατα πρώ-
τον εϊσήλθεν έν αύτη. Ό Φλιοΰς προσήλθεν ύστε-
ρώτερον τής Κορίνθου εις τήν συμπολιτείαν, έν ετει
228" κατά τό αύτό δ' έπίσης έ'τος προσήλθε και
τό Άργος. Έκ τούτων βεβαίως συνάγεται, ό'τι τά
αποτελούντα τά ύπό έςέτασιν εύρημα νομίσματα
εϊσί παλαιότερα τοΰ έτους 243, ό'τε δηλ. εισήλθε
κατά πρώτον ή Κόρινθος εις τήν Άχαϊκήν συμπο-
λιτείαν, και έπομένως ώς έ'σχατον χρονικόν ό'ριον
(ΐβππίηιΐδ απίβ ηυβπι), καθ' δ ταύτα κατετέΟησαν
έν τή γή, θά έδυνάμεθα ν' άποδεχθώμεν τό ετος
243, έν ούδ εμια δέ περιπτώσει νά κατέλθωμεν
τούτου. Εις ένίσχυσιν δέ τούτου έπέρχεται και τό
γεγονός, ότι έκ τών τριωβόλων τοΰ "Αργούς, ων
εύρέθη τοσούτον πλήθος, ουδέ εν ύπάρχει μεταξύ
αύτών έκ τών έχόντων έν τώ κοίλω τετραγώνω τό
όνομα άρχοντος πλήρες, άτινα όρθότερον τίθεν-
ται, κατ' έμέ, εις τούς προ τοΰ 228 χρόνους.
(β') Άνωτέρω έξεθέσαμεν ό'τι κατά δεύτερον δύ-
νανται νά χρησιμεύσωσιν ήμϊν προς όρισμον του
χρόνου τά άνευρεθέντα δύο τετράδραχμα τοΰ Πτο-
λεμαίου. Ώς γνωστόν, τά πλείστα τών νομισμά-
των τών Πτολεμαίων διαδοχικώς φέρουσι τούς αυ-
τούς τύπους ώς και τήν έπιγραφήν ΠΤΟΛΕ-
ΜΑΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΝ, ή δέ άσφαλής άπόδοσις
αύτών, άν και ίκανα'ι σπουδαί έγένοντο έπι τούτων,
εινε τά μάλιστα δύσκολος και αμφίβολος, ιδία δέ
τών κοπέντων ύπό τών πρώτων Πτολεμαίων δέν
εινε έτι βεβαίως σταθερά. Ώς πράς δέ τά ύπ' όψει
δύο τετράδραχμα ήμεϊς, και οΥ άλλους λόγους,
άποδεχόμεθα ώς όρθήν τήν γνώμην τών άπονεμόν-
των αύτά εις Πτολεμαϊον τόν Σωτήρα. Άλλά
κατά ποίον έτος τής βασιλείας αύτοΰ αρά γε έκό-
πησαν ταΰτα; Πτολεμαίος ό Αάγου άνεκηρύχθη